Dialekt zachodniosłowacki

západoslovenské nárečia
Obszar	Słowacja (rejony: trnawski, nitrzański, trenczyński, myjawski)
Klasyfikacja genetyczna
	Języki indoeuropejskie; Języki bałtosłowiańskie; Języki słowiańskie; Języki zachodniosłowiańskie; Języki czesko-słowackie; Język słowacki; Dialekt zachodniosłowacki;
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Zobacz też: język, języki świata
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Dialekt zachodniosłowacki, gwary zachodniosłowackie (słow. západoslovenské nárečia) – regionalne formy języka słowackiego, obejmujące zasięgiem rejon trnawski, nitrzański, trenczyński, myjawski oraz inne^[1].

Charakterystyka edytuj

Do charakterystycznych cech gwar zachodniosłowackich należą^[2]^[3]:

akcent na pierwszą sylabę słowa
sylaby ro-, lo- na początku słów typu rovní, rola, vloni itp.
samogłoska e w słowach ocet, ďeň, buben, pes, oves, ven, bečka, deska, zdechnúť, kotel, sen oraz w słowach vieter, blázen, švager, cuker
samogłoska a (w sylabach krótkich) względnie á (w sylabach długich) w miejscu nosowego e (np. masso, hovado, hrádeľ, zajác); przy czym w gwarach zahorskich zamiast nosowego e występuje ja lub je (np. hovjadzí, pjet)
występowanie podwójnych spółgłosek różnego pochodzenia (poza gwarami zahorskimi), np. occa, precca, masso, frejjér, stuňňa
grupa spółgłoskowa šč w miejsce literackiego šť (ešče itp.)
nie funkcjonuje zasada rytmiczna
mianownik liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju nijakiego częściej przybiera końcówkę -o (vajco)
rzeczowniki rodzaju męskego i nijakiego zakończone na -r, -l, -z, -s przy odmianie przechodzą od wzorców twardych do miękkich (np. na Zobori)
miejscownik liczby pojedynczej przymiotników rodzaju męskiego i żenskiego przyjmuje końcówkę -ém (vysokém)
narzędnik liczby pojedynczej przymiotników rodzaju żenskiego przyjmuje końcówkę -ú (dobrú)
czasowniki z bezokolicznikiem typu -iť (robiť, piť) przyjmują w czasie przeszłym końcówkę -el (robel, pel)
charakterystyczne elementy leksykalne, po części tożsame ze słownictwem środkowosłowackim; do wyrazów zachodniosłowackich należą m.in.: širák, ručník, strecha, hodi, kočka, sinokvet, hrebíček, egreš

Podział wewnętrzny edytuj

Według Encyklopédii jazykovedy i Encyklopédii Slovenska edytuj

severná podskupina západoslovenských nárečí
- hornotrenčianske nárečia
- kysucké nárečia
- dolnotrenčianske nárečia
južná podskupina západoslovenských nárečí
- považské nárečia
  - podjavorinské nárečia
  - myjavské nárečia
  - [inne]
- trnavské nárečia
- nitrianske nárečia
záhorská podskupina západoslovenských nárečí
- skalické nárečia
- inne

Według portalu slovake.eu edytuj

gwary górnotrenczańskie
gwary dolnotrenczańskie
gwary poważskie
gwary średnionitrzańskie
gwary dolnonitrzańskie
gwary regionu trnawskiego
gwary zahorskie

Przypisy edytuj

↑ Dialekty [online], slovake.eu [dostęp 2020-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15] .
↑ hasło „západoslovenské nárečia”, [w:] JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 490–491, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
↑ hasło „slovenské nárečia”, [w:] Malá encyklopédia Slovenska, wyd. 1, Bratislava: Veda, 1987, s. 481–482 (słow.).

[1] Dialekty [online], slovake.eu [dostęp 2020-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15] .

[2] hasło „západoslovenské nárečia”, [w:] JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 490–491, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).

[3] hasło „slovenské nárečia”, [w:] Malá encyklopédia Slovenska, wyd. 1, Bratislava: Veda, 1987, s. 481–482 (słow.).

[1]

[2]

[3]