Dingbat – ornament, znak lub odstępnik używany w typografii. Niekiedy, bardziej formalnie, nazywany jest ozdobą drukarską albo znakiem drukarskim. Może być kształtem abstrakcyjnym, ale wiele dingbatów jest piktogramami, małymi rysunkami wyobrażającymi elementy rzeczywistości. Sam w sobie dingbat nie jest częścią tekstu, któremu towarzyszy[1]. Nazwy tej używa się również do określenia fontu, który posiada symbole i kształty zamiast znaków alfabetycznych i numerycznych. Niektóre z dingbatów stosowane są jako znaki oddzielania kolejnych sekcji podczas procesu składania książek.

Afisz teatralny z 1872 roku wykorzystujący rączki

Unicode edytuj

W standardzie Unicode blok przeznaczony dla dingbatów został dodany w czerwcu 1993 roku wraz z wersją 1.1. Zawarte zostały w nim dekoracyjne odmiany liter, znaki wyrażające emfazę a także symbole nietekstowe. Większość z nich została zaczerpnięta z ITC Zapf Dingbats.

Kolejny blok "Ornamental Dingbats" został dodany do standardu Unicode w czerwcu 2014 wraz z wersją 7.0. Zawiera on ozdobne liście, znaki wyliczenia, ampersandy itd. Są one podzbiorami takich grup fontów jak Webdings, Wingdings i Wingdings 2.

Przykładowe znaki w Unicode edytuj

 
 

Zastosowania edytuj

 
Hedera
 
Karta tytułowa „Lalki” Bolesława Prusa z roślinnym ornamentem

Dingbaty mogą być wykorzystywane jako:

  • wyróżniki (kwadraty, "ptaszki", odwrócone trójkąty)
  • separatory akapitu
  • znaki końca artykułu
  • pola wyboru w ankietach i formularzach
  • logo
  • elementy czysto dekoracyjne

Niektóre grupy dingbatów edytuj

  • Rączka – "fist", wskazująca dłoń, najczęściej stosowana w celu wskazania czytelnikowi ważnej części tekstu lub zasugerowania jego dalszej części na następnej stronie. Rączka została wykorzystana także jako kursor myszy w graficznych interfejsach, wskazując obiekt, który podlega manipulacji. Obecnie najczęściej zmiana kursora na rączkę oznacza hiperłącze. (|☛|)[2].
  • Asterysk – symbol służący głównie do zaznaczenia odnośników i słów kluczowych. W typografii europejskiej często jest używany do oznaczania roku urodzenia (natomiast sztylet – dagger – zastępujący znak krzyża stosowany jest do oznaczania roku śmierci). W filologii i innych naukach oznacza hipotetycznie zrekonstruowane formy. Asterysk może mieć wiele form (|★|✩|✪|✫|✬|✭||✮|✯|✰|✱|✲|✳|✴|✵|✶|✷|✸|✹|) znany jest już od dawna, jego formy obecne były już w pierwszych piktograficznych zapisach sumeryjskich[3].
  • Fleuron – to najogólniej mówiąc typograficzny symbol w kształcie kwiatu lub liścia. Jego specyficzną odmianą jest hedera, czyli liść bluszczu. Jest to jeden z najstarszych typograficznych ornamentów, stosowany już w wielu wczesnych zapisach greckich[4].
  • Ampersand – przybierający wiele różnych form symbol oznaczający „and“, pochodzi z łacińskiego słowa„et[5].

Fonty zawierające dingbaty edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj