Szczuroskoczek zaginiony

Szczuroskoczek zaginiony
	Dipodomys gravipes
	Huey, 1925
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	bobrokształtne
Rodzina	karłomyszowate
Podrodzina	szczuroskoczki
Rodzaj	szczuroskoczek
Gatunek	szczuroskoczek zaginiony
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Systematyka w Wikispecies

Szczuroskoczek zaginiony^[4] (Dipodomys gravipes) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).

Zasięg występowania edytuj

Szczuroskoczek zaginiony występuje w północno-zachodnim Meksyku na przybrzeżnych równinach północno-zachodniej Kalifornii Dolnej^[5].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1925 roku amerykański zoolog Laurence Markham Huey nadając mu nazwę Dipodomys gravipes^[2]. Holotyp pochodził z obszaru 2 mi (3 km) na zachód od Santo Domingo Mission (30°45’N, 115°58’W), w Kalifornii Dolnej, w Meksyku^[6].

Na podstawie analiz sekwencji molekularnych D. gravipes należy do grupy gatunkowej heermanni, wraz z D. heermanni, D. panamintinus, D. microps, D. ingens i D. stephensi, do którego jest najbardziej podobny^[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson gatunek monotypowy^[5].

Etymologia edytuj

Dipodomys: gr. δίποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójnie”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[8]^[9].
gravipes: łac. gravis „ciężki, silny”; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos „stopa”^[9].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) samic 126–130 mm, samców 129–132 mm, długość ogona 168–180 mm, długość ucha 11–16 mm, długość tylnej stopy 44–45 mm; masa ciała (średnia z dwóch populacji) samic 79 i 85 g, samców 81 i 91 g^[7].

Ekologia edytuj

Jest to nocny gatunek, żyjący na terenach występowania kaktusów. Młode rodzą się w okresie kilku miesięcy, jednak najliczniej zimą i wiosną^[3].

Status zagrożenia i ochrona edytuj

Szczuroskoczek zaginiony nie toleruje terenów rolniczych, co w połączeniu ze zniszczeniem w ciągu ostatnich 20 lat terenów, na których występuje sprawiło, że gatunek ten jest krytycznie zagrożony; niekiedy bywał wręcz nawet uznawany za wymarły^[3]. W 2017 roku grupa badaczy z San Diego Natural History Museum (The Nat) oraz Terra Peninsular A.C. odkryła występowanie gatunku na terenie Kalifornii Dolnej^[10]^[11].

Przypisy edytuj

↑ Dipodomys gravipes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b L.M. Huey. Two new kangaroo rats of the genus Dipodomys from Lower California. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 38, s. 83, 1925. (ang.).
↑ ^a ^b ^c S.T. Álvarez-Castañeda & T.S.T.Á.C.& T. Lacher, Dipodomys gravipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-08] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 217. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 302. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Dipodomys gravipes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-15].
↑ ^a ^b D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 225–226. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 238, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Museum researchers rediscover animal not seen in 30 years: San Quintin kangaroo rat found in Baja California will be subject of a conservation plan [online], ScienceDaily [dostęp 2019-03-09] (ang.).
↑ Elizabeth PennisiApr. 30, 2018, 9:559. :5. Am 9:559. :5., Supposedly extinct kangaroo rat resurfaces after 30 years [online], Science | AAAS, 30 kwietnia 2018 [dostęp 2019-03-09] (ang.).

[itis-1] Dipodomys gravipes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Huey-2] L.M. Huey. Two new kangaroo rats of the genus Dipodomys from Lower California. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 38, s. 83, 1925. (ang.).

[iucn-3] S.T. Álvarez-Castañeda & T.S.T.Á.C.& T. Lacher, Dipodomys gravipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-08] (ang.).

[Cichocki&inni-4] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 217. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 302. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Dipodomys gravipes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-15].

[Hafner-7] D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 225–226. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 238, 1904. (ang.).

[Jobling-9] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[10] Museum researchers rediscover animal not seen in 30 years: San Quintin kangaroo rat found in Baja California will be subject of a conservation plan [online], ScienceDaily [dostęp 2019-03-09] (ang.).

[11] Elizabeth PennisiApr. 30, 2018, 9:559. :5. Am 9:559. :5., Supposedly extinct kangaroo rat resurfaces after 30 years [online], Science | AAAS, 30 kwietnia 2018 [dostęp 2019-03-09] (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]