Dittografia
Dittografia (od gr. διττός dittós – „podwójny” i γραφία grafía – „pisanie”)[1][2][3] – mimowolne, omyłkowe powtarzanie, podczas przepisywania tekstu, jednostek literackich.
Błąd dittografii najczęściej polega na powtórzeniu tej samej litery, dotyczy również sylab, wyrazów, a nawet większych jednostek w zdaniu[4]. Błąd dittografii popełniany jest nieświadomie[5].
Błąd dittografii, dotyczący jednej litery, często jest popełniamy przy transkrypcji obcych imion (np. Sttutgartiana zamiast Stuttgartiana[6]).
Przykład podwojenia litery znajdujemy np. w papirusie , który w Ap 1,13 daje περιεζώσμμενον zamiast περιεζώσμενον (podwojone μ)[7].
Błąd dittografii, polegający na powtórzeniu części zdania, najczęściej popełniany jest przy dyktowaniu. Podczas przepisywania powstawał wtedy, gdy wzrok kopisty padł na wcześniejsze podobne słowo i w rezultacie tę samą frazę (a nawet zdanie) przepisywał jeszcze raz.
Przykład powtórzenia słowa znajdujemy w Kodeksie Watykańskim w tekście Jan 13,14, gdzie διδάσκαλος didáskalos („nauczyciel”) zapisany został dwukrotnie. Przykład powtórzenia dłuższej frazy znajdujemy w Dz 19, 34, gdzie zwrot „Wielka jest Artemida Efeska”, Kodeks Watykański powtórzył dwukrotnie, podczas gdy w innych rękopisach występuje on tylko raz[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Władysław Kopaliński: dittografia. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. [dostęp 2018-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-15)].
- ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: δισσός, διττός. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-14]. (ang.).
- ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: γραφία. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-14]. (ang.).
- ↑ Paul D. Wegner, A student's guide to textual criticism of the Bible: its history, methods, and results, InterVarsity Press, 2006, s. 48.
- ↑ A. Tronina, Tekst Pisma Świętego, w: Tekst Pisma Świętego pod red. J. Szlaga, Pallottinum, Poznań-Warszawa 1986, s. 173.
- ↑ W tym przypadku zeszły się błędy: dittografii, haplografii i metatezy.
- ↑ Philip Comfort & David Barrett, The Text of the Earliest New Testament Greek Manuscripts, Tyndale House 2001, p. 629.
- ↑ NA26, p. 381.