Wikipedia

Dmitrij Lipskierow

Dmitrij Michajłowicz Lipskierow (ros. Дмитрий Михайлович Липскеров; ur. 12 lutego 1964 w Moskwie) – rosyjski pisarz, aktor, scenarzysta, dramaturg i biznesmen.

Dmitrij Lipskierow
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1964
Moskwa

Zawód, zajęcie

pisarz, biznesmen

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Biografia edytuj

Ojciec, Michaił Lipskierow, był scenarzystą filmów animowanych (m.in. Maluszek). Matka, Inna Lipskierowa, była redaktorką Państwowego Domu Nagrań Radiowych (ros. Государственный Дом Радиозаписи).

W latach 1981-1985 studiował w Wyższej Szkole Teatralnej im. B. Szczukina w Moskwie[1]. W 1984 roku wystąpił w filmie Osoboje podrazdielenije Gieorgija Szczukina[2].

Działalność literacką rozpoczynał jako dramaturg. W 1989 roku w teatrze studyjnym pod kierownictwem Olega Tabakowa wystawiono sztukę Lipskierowa pt. Rieka na asfaltie (ros. Река на асфальте). W 1990 roku w Moskiewskim Teatrze „Lenkom” wystawiono sztukę Szkoła dla emigrantow (ros. Школа для эмигрантов) na podstawie napisanego w 1988 roku przez Lipskierowa utworu zatytułowanego Szkoła z tieatralnym ukłonom (ros. Школа с театральным уклоном)[3].

W 1989 roku przystąpił do Związku Pisarzy ZSRR, stając się najmłodszym jego członkiem[3].

W 1996 roku w miesięczniku literacko-artystycznym Nowyj mir ukazała się pierwsza powieść Lipskierowa – Sorok let Czanczżoe, która została potem wydana przez wydawnictwo Wagrius. Od 1997 do 1998 roku Lipskierow był scenarzystą programu Zołotaja lichoradka (ros. Золотая лихорадка), emitowanego na Pierwym kanale[4].

W 2000 roku razem z Andriejem Skoczem, deputowanym Dumy Państwowej, powołali Niezależną Nagrodę Literacką „Debiut”[5].

Od 2006 do 2010 roku był członkiem Izby Społecznej Federacji Rosyjskiej i zastępcą przewodniczącego Komisji ds. Kultury. W 2008 roku prezydent Dmitrij Miedwiediew wyraził wdzięczność za wkład w rozwój rodzimej literatury i aktywną społeczną działalność[6].

W 2008 roku ufundował Nagrodę Literacką „Nieformat”[5] dla pisarzy w wieku do 27 lat[6].

W 2014 roku został laureatem nagrody „Dziedzictwo Literackie”[7].

Dimitrij Lipskierow miał dwie żony. Związek małżeński z Jeleną Drobyszewą trwał około 11 miesięcy, drugą żoną była Jelena Korikowa[8]. Ze związku z Mariją Sołowjową (nigdy się nie pobrali) ma dwójkę dzieci: Konstantina, Sofję[9].

Twórczość edytuj

  • Sorok let Czanczżoe (1996, ros. Сорок лет Чанчжое)
  • Prostranstwo Gotliba (1998, ros. Пространство Готлиба)
  • Poslednij son razuma (2000, ros. Последний сон разума)
  • Grusza iz papje-masze (2001, ros. Груша из папье-маше)
  • Palcy dla Kerołajn (2001, ros. Пальцы для Керолайн)
  • Rodiczi (2001, ros. Родичи)
  • Edipow kompleks (2002, ros. Эдипов комплекс)
  • Russkoje stakatto – britanskoj matieri (2002, ros. Русское стакатто — британской матери)
  • Osieni nie budiet nikogda (2004, ros. Осени не будет никогда)
  • Leonid obiazatielno umriot (2006, ros. Леонид обязательно умрёт)
  • Diemony w raju (2008, ros. Демоны в раю)
  • Miaso sniegiria (2009, ros. Мясо снегиря)
  • Wsiakij kapitan – primadonna (2011, ros. Всякий капитан — примадонна)
  • Tieorija opisawszegosia malczika (2013, ros.Теория описавшегося мальчика)
  • O niem i o baboczkach (2016, ros. О нем и о бабочках)

Realizm magiczny w twórczości Lipskierowa edytuj

Lipskierow uważany jest za pisarza nawiązującego we wczesnej twórczości do realizmu magicznego[10]. Rosjanin jest przypisywany do nurtu na podstawie elementów nakreślonych przez Katarzynę Mroczkowską-Brand. Krakowska badaczka wyszczególniła na podstawie kilkudziesięciu powieści XX wieku pięć punktów, które określają czy książka należy do realizmu magicznego:

  • obecność martwych w świecie żywych
  • przemieszanie sacrum z profanum
  • magiczna struktura czasu (zerwanie z linearnym postrzeganiem czasu)
  • zachowanie maksymalnego stopnia realności przy zdarzeniach niesamowitych
  • fizyczne metamorfozy bohaterów

Pisarski debiut pisarza Sorok let Czanczżoe tytułem nawiązuje do Stu lat samotności Gabriela Garcii Márqueza. Tematyka obu utworów jest zbliżona. gdyż w każdym z nich głównym zagadnieniem jest miasto. U Marqueza Macondo, u Lipskierowa Czanczżoe. Ludzie pojawiają się tam znikąd, występuje zerwanie z linearnym postrzeganiem czasu. Przeszłość i teraźniejszość przenikają się równolegle. Wszelkie niezwykłe zjawiska (atak kur na miasto) przyjmowane są bez zdziwienia. Stylistyczne zabiegi Lipskierowa przedstawiają magiczną rzeczywistość w sposób jak najbardziej realny, co tym mocniej stawia go na pozycji następcy Marqueza[11].

Lipskierow twierdził, iż z każdą następną powieścią przechodzi od fantastycznego świata (równoległego naszemu) do absolutnego realizmu[9]. Kolejną powieścią jawnie czerpiącą z realizmu magicznego jest Poslednij son razuma[10]. Główny bohater Ilja Iljicz podlega trzem metamorfozom: w suma, gołębia i karalucha. Trzykrotnie pojawia się jego zmarła ukochana Ajza. Będąc pod postacią ryb płodzą dzieci, które rodzą się po dwóch dniach. Metamorfozy sprawiają, iż zaburzona zostaje linearność czasu[12]. Wszelkie niesamowite wydarzenia Lipskierow opisał maksymalnie realistycznie, niekiedy z naturalistycznymi szczegółami.

Literatura uzupełniająca edytuj

  1. Feliks Sztejnbuk, Cielesny mimetyzm narracji w twórczości Dmitrija Lipskierowa, tłum. Tadeusz Sucharski, "Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska" nr 6, s. 101-108, 2008.
  2. Andrzej Polak, Grając przeszłością i przyszłością Rosyjska fantastyka alternatywna i socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015, s. 130.
  3. Irina Popadeykina, Koncept śmierć w prozie Olgi Tokarczuk i Dmitrija Lipskierowa, Rocznik Instytutu Polsko-Rosyjskiego Nr 1 (2) 2012s, 87-104.
  4. Andrzej Polak, Konfrontacje Rosji z zachodem w rosyjskiej prozie alternatywno-historycznej. Wariant „BIS” Siergieja Anisimowa, "Polilog. Studia Neofilofogiczne", nr 4, s. 169-181, 2014.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Дмитрий Липскеров [online], Кино-Театр.РУ [dostęp 2017-06-06].
  2. ↑ Особое подразделение (1984). [dostęp 2017-06-06].
  3. ↑ a b Библиография | Блог Дмитрия Липскерова [online], lipskerov.ru [dostęp 2017-06-06] (ros.).
  4. ↑ Дмитрий Липскеров – Прочтение [online], prochtenie.ru [dostęp 2017-06-06].
  5. ↑ a b Дмитрий Липскеров: «Питаюсь талантом молодых» [online], php.vz.ru [dostęp 2017-06-06] (ros.).
  6. ↑ a b Президент объявил благодарность Дмитрию Липскерову [online], tvkultura.ru [dostęp 2017-06-06] (ros.).
  7. ↑ Премия "Литературное наследие" [online], literaturnoe-nasledie.esy.es [dostęp 2017-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-06-06] (ros.).
  8. ↑ Валерий Гергиев объяснил свою высокую зарплату гастролями, „EG.RU” [dostęp 2017-06-07] (ros.).
  9. ↑ a b Дмитрий Липскеров: «Мы с Кориковой резали по живому» – 7Дней.ру [online], 7Дней.ру [dostęp 2017-06-06] (ros.).
  10. ↑ a b Русский Танатос. Мортальное пространство и "магический реализм" Дмитрия Липскерова. | Дмитрий Пашкин | Онтологические прогулки | Топос [online], www.topos.ru [dostęp 2017-06-06] (ros.).
  11. ↑ О.Славникова, В поисках утраченного романа. Сорок лет российского одиночества, „Урал”, 1997 [dostęp 2017-06-06].
  12. ↑ О.Ю. Осьмухина, ТРАНСФОРМАЦИЯ АНТИЧНОГО МОТИВА ТОЖДЕСТВА / ПРЕВРАЩЕНИЯ В РУССКОЙ ПРОЗЕ РУБЕЖА XX–XXI вв. [online], 9 grudnia 2011.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dmitrij_Lipskierow&oldid=71785289”