Dom Bussella

Dom Bussella
	; Dom Bussella
Państwo	Izrael
Miejscowość	Safed
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	1904
	Położenie na mapie Izraela Dom Bussella
	32°57′52″N 35°29′45″E/32,964444 35,495833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dom Bussella (hebr. בית בוסל; ang. Bussell House) – zabytkowy budynek położony na południowy wschód od Starego Miasta Safedu. Budynek został wybudowany w 1904 roku jako szpital angielskiej misji chrześcijańskiej. Obecnie opuszczony niszczeje.

Historia edytuj

Dom Bussella

Trzęsienie ziemi w Galilei (1837) miało szczególnie tragiczne konsekwencje dla położonego w Górnej Galilei miasta Safed. Niemal całkowicie zniszczona została północna żydowska część miasta. Tamtejsze domy były wybudowane kaskadowo na zboczach góry, i gdy przyszły wstrząsy, zaczęły się zsuwać jeden na drugi w dół zbocza. W ten sposób, pod gruzami domów zostało pogrzebanych wielu ludzi. Południowa muzułmańska część miasta poniosła znacznie mniejsze straty. Zginęło około 1800 osób (połowa żydowskiej populacji miasta)^[1]. Wydarzenia te głęboko poruszyły opinią publiczną w Europie. W 1867 roku Londyńskie Towarzystwo Szerzenia Chrześcijaństwa wśród Żydów podjęło decyzję o wybudowaniu w zniszczonym Safedzie szpitala, który jako stała stacja misyjna mógłby nieść pomoc ofiarom trzęsienia ziemi. Projekt szpitala przygotował architekt Gottlieb Schumacher. Prace budowlane zakończono w 1904 roku i od tego momentu szpital oferował bezpłatną pomoc medyczną dla wszystkich potrzebujących, bez względu na przynależność religijną. Był to jedyny szpital w mieście do 1912 roku, kiedy to dzięki inicjatywie barona Edmonda James de Rothschilda otworzono szpital żydowski w Safedzie.

Podczas I wojny światowej (1914-1918) władze osmańskie przymusowo deportowały z Palestyny wszystkich brytyjskich pracowników szpitala. Opuszczony budynek przejęła turecka armia i wykorzystywała jako regionalny sztab i koszary wojskowe. W wyniku wojny cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy utworzyli Brytyjski Mandat Palestyny. W 1919 roku budynki szpitalne powróciły do chrześcijańskiej misji, która uruchomiła w nich schronisko dla chrześcijańskich uchodźców z ogarniętego ciężkimi walkami Francuskiego Mandatu Syrii. W 1921 roku do schroniska przyłączyła się misja ze Szkocji, która utworzyła tutaj college i kościół. Wraz z wybuchem arabskiego powstania w Palestynie (1936–1939) college ewakuowano do Hajfy, a budynek stał się koszarami brytyjskiej żandarmerii. W 1942 roku mocno zdewastowany budynek przejął Żydowski Fundusz Narodowy, który w latach 1943-1984 utrzymywał w nim sanatorium z przychodnią lekarską. Zostało ono nazwane Domem Bussella, na cześć Józefa Bussella, jednego z założycieli kibucu Deganja Alef. W 1963 roku budynek został rozbudowany przez architekta Jakuba Rechtera. Pomimo to okazało się, że nie spełnia on wszystkich wymogów zdrowotnych, i w 1984 roku podjęto decyzję o likwidacji sanatorium. Od tego czasu budynek stoi opuszczony i niszczeje^[2].

Obecne wykorzystanie edytuj

Istnieją starania, aby ten zabytkowy budynek zachować i przywrócić jego pierwotny wygląd. Władze miejskie wykazały zainteresowanie inicjatywą^[3].

Przypisy edytuj

↑ N.N. Ambraseys. The earthquake of 1 January 1837 in Southern Lebanon and Northern Israel. „Annali di Geofisica”. XL (4), s. 933, 1997. London. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).
↑ Yaron Perry: Dom Bussella. [w:] Catedra [on-line]. [dostęp 2013-09-29]. (hebr.).
↑ David Cohen: Dom Bussella. [w:] Ynet [on-line]. 2001-11-19. [dostęp 2013-09-29]. (hebr.).

[1] N.N. Ambraseys. The earthquake of 1 January 1837 in Southern Lebanon and Northern Israel. „Annali di Geofisica”. XL (4), s. 933, 1997. London. [dostęp 2013-09-29]. (ang.).

[2] Yaron Perry: Dom Bussella. [w:] Catedra [on-line]. [dostęp 2013-09-29]. (hebr.).

[3] David Cohen: Dom Bussella. [w:] Ynet [on-line]. 2001-11-19. [dostęp 2013-09-29]. (hebr.).

[1]

[2]

[3]