Domna Wiswizi
Domna Wiswizi, gr. Δόμνα Βισβίζη (ur. 1783 na Chios, zm. 1850 na Pireusie) – grecka bohaterka walk o wyzwolenie Grecji spod niewoli osmańskiej, kapitan statku.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1783 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1850 |
| Zawód, zajęcie |
uczestniczka walk o niepodległość Grecji, kapitan statku |
Życiorys edytuj
Pochodziła z rodziny bogatych właścicieli ziemskich. W 1808 r. w Ainos wyszła za mąż za Chadziego Andonisa Wiswizisa, zamożnego armatora, członka Filiki Eteria, tajnej organizacji działającej na rzecz niepodległości Grecji. Domna Wiswizi dołączyła do organizacji[1][2][3][4].
Z mężem wychowała pięcioro dzieci: 3 chłopców i 2 dziewczynki[1][2][4].
Gdy w 1821 r. wybuchła grecka wojna o niepodległość, małżonkowie szybko podjęli działania; 23 marca załadowali na swój najlepszy statek, „Kalomoirę”, kosztowności, pamiątki i ludzi. Uzbrojonym okrętem ruszyli w Morze Egejskie[2][3]. Wiswizi została mianowana przez męża współkapitanem[3]. Statek brał udział w kilku zwycięskich bitwach, m.in. u wybrzeży Półwyspu Chalcydyckiego, Athos, Lesbos i Samos[2][3][5]. Mąż Domny zginął na jej oczach 21 lipca 1822 r. w pobliżu Eubei[3].
Domna Wiswizi przejęła dowództwo nad „Kalomoirą”[4][6]. Była wykwalifikowaną i szanowaną dowódczynią. Statek, oprócz udziału w walkach, transportował też żywność i amunicję[3]. Przyczynił się do zatrzymania Osmanów na Eubei, uniemożliwienia im przejścia do środkowej Grecji i umożliwiając zajęcie wyspy przez Greków[2].
Wiswizi była dowodziła „Kalomoirą” do końca 1823 r. Gdy środki finansowe na utrzymanie statku skończyły się, bezskutecznie prosiła o pomoc rząd grecki. W 1824 r. przekazała go greckiej marynarce wojennej[4].
Po 1824 r. Wiswizi i jej rodzina żyli w biedzie najpierw w Nafplio, potem w Ermoupoli. W obu miastach została okradziona i oszukana. Zwróciła się do rządu greckiego o pomoc finansową – dostała najniższe miesięczne świadczenie (30 drachm). W 1826 r. jedno z jej dzieci zmarło w wyniku głodu[2][3][4][7].
W 1845 r. przeprowadziła się do Pireusu. Zmarła w biedzie[2][3][4][8].
Dziedzictwo i upamiętnienie edytuj
Już za życia inspirowała poezję ludową[2]. Po śmierci otrzymała przydomek „Bubulina Tracji”[1][3].
Jest uważana za jedną z mniej znanych bohaterek wojny, kobiet walczących o niepodległość Grecji[2][9].
W 2005 r. w Aleksandropolis postawiono jej pomnik[1][3], a w Pedion tou Areos (parku w Atenach na cześć bohaterów greckiej wojny o niepodległość) popiersie[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Andriana Simos, Three heroines who dedicated their lives to the 1821 Greek Revolution [online], Greek Herald, 18 marca 2021 [dostęp 2024-04-01] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Δόμνα Βισβίζη: Μια άγνωστη και υποτιμημένη ηρωίδα της Επανάστασης | LiFO [online], www.lifo.gr, 1 grudnia 2021 [dostęp 2024-04-01] (gr.).
- ↑ a b c d e f g h i j Website by Altolus Digital-, Changemakers: Domna Visvizi – Chief Captain and Noblewoman of Thrace [online], Boston Lykeion Ellinidon, 8 lipca 2021 [dostęp 2024-04-01] (ang.).
- ↑ a b c d e f Paschalis M. Kitromilides, Constantinos Tsoukalas, The Greek Revolution: A Critical Dictionary, Harvard University Press, 25 marca 2021, ISBN 978-0-674-25931-7 [dostęp 2024-04-01] (ang.).
- ↑ Σταύρος Νικολόπουλος, Οι Μυστικές Εταιρείες που προετοίμασαν τον Αγώνα του 1821, 2022, DOI: 10.26263/amitos-9 [dostęp 2024-04-01] (gr.).
- ↑ Kalliopē Papathanasē-Mousiopoulou, Hellenika proxeneia ste Thrake [1834-1862], 1976 [dostęp 2024-04-01] (gr.).
- ↑ BOVARY, Δόμνα Βισβίζη: «Η Μπουμπουλίνα της Θράκης» που ξόδεψε όλη την περιουσία της για την ελληνική επανάσταση [online], BOVARY, 23 marca 2021 [dostęp 2024-04-01] (gr.).
- ↑ Σαν Σήμερα.gr, Δόμνα Βισβίζη [online], Σαν Σήμερα.gr [dostęp 2024-04-01] (gr.).
- ↑ Margaret Poulos, Arms and the Woman: Just Warriors and Greek Feminist Identity, Columbia University Press, 2009, ISBN 978-0-231-13554-2 [dostęp 2024-04-01] (ang.).