Drzewidło

rodzaj sukulentów z rodziny kaktusowatych

Drzewidło (Pereskia Mill.) – rodzaj sukulentów z rodziny kaktusowatych. Gatunkiem typowym jest P. paniculata Vellozo[3].

Drzewidło
Ilustracja
Morfologia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

kaktusowate

Rodzaj

drzewidło

Nazwa systematyczna
Pereskia Mill.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754
Pereskia tampicana
Przekrój przez owoc drzewidła: 1. areola, 2. pestka, 3. miejsce przyłączenia szypułki, 4. resztki płatków korony
Pereskia grandifolia

Charakterystyka edytuj

Gatunki z tego rodzaju pochodzą z terenów od południowego Meksyku do Kolumbii i Wenezueli, przez Karaiby, wschodnie części Brazylii na południe do północnych rejonów Urugwaju i Argentyny. Część gatunków występuje w Andach w Peru i Boliwii. Do rodzaju należą jedne z najstarszych rozwojowo i najbardziej prymitywnych gatunków kaktusowatych. Wykształcają liście asymilacyjne z płaskimi i mięsistymi blaszkami[4]. Liście te są przeważnie eliptyczne, dość mięsiste i mają długość 3,5-25 cm. Kwiaty pojedynczo lub w gronach. Owoce mięsiste[5].

Systematyka edytuj

W 1703 r. Charles Plumier opisał rodzaj Pereskia w Nova Plantarum Americanarum Genera[6]. Karol Linneusz umieścił należące do niego gatunki w rodzaju Cactus jako Cactus pereskia i Cactus portulacifolius[7]. W 1754 r. Philip Miller ponownie opisał takson w randze rodzaju[8]

Synonimy

Rhodocactus (A.Berger) F.M.Knuth oraz ortograficzne wariany: Peirescia Zucc., Peireskia Steud., Perescia Lem.[9]

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) i klasy roślin okrytonasiennych[2]. W obrębie kaktusowatych należy do plemienia Pereskioideae, podrodziny Cactoideae[10].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Cactineae Bessey in C.K. Adams, rodzina kaktusowate (Cactaceae Juss.), rodzaj Pereskia Mill[11].

Gatunki[12]

Zagrożenia edytuj

Stopień zagrożenia części gatunków został zbadany przez IUCN i tylko jeden z 6 rozpoznanych gatunków (Pereskia aureiflora) umieszczony został w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych z kategorią zagrożenia VU (narażony na wyginięcie)[13].

Zastosowanie edytuj

Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Wymagają miejsca słonecznego oraz lekkich i przepuszczalnych gleb. Rozmnażają się z nasion lub sadzonek.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-07] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
  4. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  5. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. Charles Plumier: Nova Plantarum Americanarum Genera. Leiden: 1703, s. 35.
  7. Karol Linneusz: Genera Plantarum. 1742, s. 210.
  8. Philip Miller: The Gardeners Dictionary. Wyd. 4. Londyn: 1754.
  9. List of genera in family CACTACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2008-08-24].
  10. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-02-24].
  11. James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999. Systematyka rodzaju Pereskia według Reveala
  12. Edward F. Anderson: The Cactus Family. Portland (Oregon): Timber Press, 2001, s. 566-572. ISBN 0-88192-498-9.
  13. N.P. Taylor i inni, Pereskia aureiflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2008-08-25] (ang.).