Wikipedia

Duchy Inisherin

Duchy Inisherin (ang. The Banshees of Inisherin) – irlandzko-brytyjsko-amerykańska mroczna tragikomedia z 2022 roku w reżyserii Martina McDonagha, który był również autorem scenariusza[1][2]. W filmie, którego akcja rozgrywa się na odległej wyspie u zachodniego wybrzeża Irlandii pod koniec irlandzkiej wojny domowej, dwaj przyjaciele, których grają Colin Farrell i Brendan Gleeson znajdują się w impasie po tym, gdy jeden z nich niespodziewanie kończy związek, co skutkuje nieoczekiwanymi konsekwencjami dla nich obu. Farrell i Gleeson ponownie spotkali sie w filmie McDonagha, poprzednio razem zagrali w jego reżyserskim debiucie Najpierw strzelaj, potem zwiedzaj (2008)[3][4].

Duchy Inisherin
The Banshees of Inisherin
Ilustracja
Gatunek

dramat
komedia

Rok produkcji

2022

Data premiery

5 września 2022 (Wenecja)
21 października 2022 (Irlandia, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone)
20 stycznia 2023 (Polska)

Kraj produkcji

Irlandia
Wielka Brytania
Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

114 minut

Reżyseria

Martin McDonagh

Scenariusz

Martin McDonagh

Główne role

Colin Farrell
Brendan Gleeson
Kerry Condon
Barry Keoghan

Muzyka

Carter Burwell

Zdjęcia

Ben Davis

Nagrody
3 Złote Globy (z 8 nominacji)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Tytuł filmu został przetłumaczony przez polskiego dystrybutora jako Duchy Inisherin, ale banshee w mitologii irlandzkiej to nie po prostu duch, ale zjawa w kobiecej postaci, najczęściej zwiastująca śmierć.

Duchy Inisherin miał światową premierę 5 września 2022 na 79. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji, gdzie Farrell zdobył Puchar Volpiego dla najlepszego aktora, a McDonagh nagrodę Złota Osella za najlepszy scenariusz[5]. Premierę kinową w Irlandii, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych miał 21 października 2022. Film spotkał się z szerokim uznaniem krytyków, którzy chwalili reżyserię i scenariusz McDonagha, muzykę Cartera Burwella oraz występy głównej obsady[6][7].

Nagrody edytuj

Film otrzymał dziewięć nominacji do Oscara, w tym dla najlepszego filmu, najlepszego reżysera (pierwsza nominacja McDonagha w tej kategorii), najlepszego aktora (dla Farrella), najlepszego aktora drugoplanowego (dla Gleesona i Keoghana), najlepszej aktorki drugoplanowej (dla Condon) i za najlepszy scenariusz oryginalny[8]. Prowadził również z ośmioma nominacjami do Złotego Globu, najwięcej ze wszystkich filmów od czasu obrazu Wzgórze nadziei w 2004 roku, zdobywając trzy: najlepszy film komediowy lub musical, najlepszy aktor w filmie komediowym lub musicalu (dla Farrella) i najlepszy scenariusz[9][10]. Film otrzymał dodatkowo odpowiednio dziewięć nominacji do Critics 'Choice Awards[11], nie zdobywając żadnej[12] i dziesięć nominacji do nagród BAFTA[13], oraz pięć nominacji do nagród Gildii Aktorów Ekranowych, ustanawiając razem z Wszystko wszędzie naraz, rekord największej liczby nominacji[14]. Został również uznany za jeden z dziesięciu najlepszych filmów 2022 roku przez National Board of Review[15].

Podczas 76. ceremonii wręczenia BAFTA film otrzymał nagrody w kategoriach: Najlepszy film brytyjski, Najlepszy scenariusz oryginalny (Martin McDonagh), Najlepsza aktorka drugoplanowa (Kerry Condon), Najlepszy aktor drugoplanowy (Barry Keoghan)[16].

Obsada edytuj

Produkcja edytuj

W lutym 2020 roku Martin McDonagh rozpoczął pracę nad filmem w wytwórni Searchlight Pictures, razem z Brendanem Gleesonem i Colinem Farrellem, z którymi już wcześniej zrobił film Najpierw strzelaj, potem zwiedzaj[3][4]. W sierpniu 2021 roku do obsady dołączyli Kerry Condon i Barry Keoghan[17][18].

Główne zdjęcia rozpoczęły się w sierpniu 2021 roku w Inishmore, po czym, pod koniec tego miesiąca, przeniosły się na wyspę Achill[19][20][21]. Lokacje, w których kręcono film na wyspie to Cloughmore (pub JJ Devine'a), Purteen Harbor (sklep O’Riordana), Keem Bay (dom Colma Doherty’ego), Corrymore Lake (Mrs. Chata McCormicka) i kościół św. Tomasza w Dugort. Zdjęcia zakończono 23 października 2021.

Muzyka edytuj

Oryginalną ścieżkę dźwiękową skomponował Carter Burwell, częsty współpracownik McDonagha, wcześniej nominowany do Oscara i Złotego Globu za muzykę do ich wspólnego Trzy billboardy za Ebbing, Missouri. Reżyser nie chciał, aby muzyka do filmu miała zbyt irlandzki charakter, pomimo scenerii filmu[22][23][24]. W przypadku postaci Pádraica Burwell skomponował ścieżkę dźwiękową opartej na „muzyce dziecięcej” i „postaciach Disneya”, a także wykorzystał kompozycje o tematyce skrzypcowej dla postaci Colma[25]. Ścieżka dźwiękowa filmu została wydana cyfrowo przez Hollywood Records 21 października 2022 wraz z filmem[26].

Dystrybucja edytuj

Duchy Inisherin miał swoją światową premierę na 79. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji 5 września 2022, gdzie dostał od publiczności 15-minutową owację na stojąco, najdłuższą na tegorocznym festiwalu[27][28]. Był również wyświetlany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto w tym samym miesiącu i był pokazywany jako film otwierający 31. Festiwal Filmowy w Filadelfii 19 października 2022[29]. W Irlandii, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych premierę kinową miał 21 października 2022[30], w Polsce 20 stycznia 2023[31].

Film został wydany na VOD i udostępniony do transmisji strumieniowej w HBO Max 13 grudnia 2022, a na Blu-ray i DVD 20 grudnia 2022 przez 20th Century Studios Home Entertainment i Disney / Buena Vista[32][33][34].

Został wydany również na Disney+ w ramach grupy Star w wybranych regionach 14 grudnia 2022 oraz 21 grudnia 2022 w Wielkiej Brytanii i Irlandii[35], oraz na Disney+ Hotstar w Indiach 14 grudnia 2022 r.[36]

Odbiór edytuj

Box office edytuj

W weekend otwarcia film w Stanach Zjednoczonych zarobił 184 454 USD w czterech kinach, co przy średniej na jedno 46 113 USD, czyni go drugim najbardziej dochodowym otwarciem jesieni 2022 r., po filmie Till[37]. W następny weekend film wyświetlano w 58 kinach, zarabiając 535 170 USD[38], a w kolejny wyświetlany był w 895 kinach, zarabiając 2,1 miliona dolarów i zajmując siódme miejsce w box office[39]. Te nie najlepsze wyniki przypisywano zmianie zachowań widzów wobec prestiżowych filmów w środowisku kinowym zmienionym przez pandemię COVID-19, kiedy widzowie odmawiali oglądania i wspierania kinowych tytułów na rzecz franczyzy i prostych horrorów[40][41].

Do 24 stycznia 2023 film Duchy Inisherin zarobił brutto 9,4 miliona USD w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz 19,7 miliona USD w pozostałych krajach, łącznie na świecie 29,1 miliona USD[42][43].

Recenzje edytuj

Na stronie agregatora recenzji Rotten Tomatoes 97% z 313 recenzji krytyków jest pozytywnych, ze średnią oceną 8,7/10[6]. Metacritic, który używa średniej ważonej, przyznał filmowi ocenę 87 na 100, na podstawie recenzji 62 krytyków, co wskazuje na „powszechne uznanie”[7].

Peter Bradshaw z The Guardian przyznał filmowi cztery z pięciu gwiazdek, pisząc, że „jako studium męskiej samotności i przełkniętego gniewu jest dziwnie fascynujący i często bardzo zabawny”[44]. Todd McCarthy z Deadline Hollywood napisał, że film jest „prostą i diaboliczną opowieścią o końcu przyjaźni, najeżonym humorem i nagłymi momentami zaskakującej przemocy”, pochwalił także zdjęcia Bena Davisa i muzykę Cartera Burwella[45]. David Ehrlich z IndieWire ocenił go na B +, pisząc, że „jego ciągły nurt humoru nadaje najbardziej palącym pytaniom opowieści odpowiednio absurdalny kontekst, który przemawia do absurdów wszelkiego istnienia”. Nazwał to także najlepszym filmem McDonagha od czasów Najpierw strzelaj, potem zwiedzaj[46].

Matthew Creith z Screen Rant zauważył, że „demonstracja metaforycznych aspektów obywatelskiego nieposłuszeństwa i wewnętrznego protestu między grupą jednostek jest niezwykle przezabawna”[47]. Kyle Buchanan z The New York Times napisał: „Film został entuzjastycznie przyjęty w Wenecji, zdobywając długie owacje na stojąco i entuzjastyczne recenzje”[48]. W recenzji dla Variety Guy Lodge napisał: „To, co zaczyna się jako żałosna, anegdotyczna narracja, staje się czymś bliższym mitu w swojej wściekłości i rezonansie: McDonagh od dawna skupiał się na najbardziej instynktownych, mściwych skrajnościach ludzkich zachowań, ale nigdy nie ukształtował czegoś tak boleśnie załamanego z powodu tej fascynacji”[49].

David Rooney z The Hollywood Reporter nazwał ten film „przemyślanym utworem zespołowym, który umiejętnie równoważy tragikomizm z makabrą, zamieszkując terytorium sąsiadujące z twórczością sceniczną McDonagha, a jednocześnie niezwykle kinowy”[50]. Robbie Collin z The Telegraph przyznał mu 5/5 gwiazdek i opisał go jako „często przerażająco zabawny film, którego komiksowy dialog jest olśniewająco zaprojektowany i wykonany”[51].

Barbara Hollender w Rzeczpospolitej chwali film i reżysera, pisząc: „To niebywałe, jak McDonagh – bez wartkiej akcji – potrafi utrzymać napięcie. Jak precyzyjnie buduje atmosferę, wsłuchuje się w ciszę, konstruuje znakomite, często pełne ironii dialogi, opowiada o tym, co w człowieku tkwi najgłębiej”[52], a Bartosz Czartoryski w recenzji na Onet film przewiduje, że „brak kolejnego Oscara na koncie Martina McDonagha będzie i zaskoczeniem, i rozczarowaniem. Bo choć mamy dopiero styczeń, to "Duchy z Inisherin" już teraz są poważnym kandydatem do filmu roku”[53].

A z drugiej strony Mark Feeney, piszący dla The Boston Globe, wydał niezbyt entuzjastyczną opinię, opisując film jako „opowiadanie próbujące być powieścią” i nazywając metaforę irlandzkiej wojny domowej „okropnie niezdarną”[54].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Mark Kermode: The Banshees of Inisherin review – flawless tragicomedy of male friendship gone sour. The Guardian, 2022-10-23. [dostęp 2023-01-25].
  2. ↑ Sam Lillianthal: "Banshees of Inisherin" is a masterful tragicomedy. Pipe Dream, 2022-11-07. [dostęp 2023-01-25].
  3. ↑ a b Mike Jr. Fleming: Martin McDonagh's New Film with Colin Farrell, Brendan Gleeson is Titled 'The Banshees of Inisheer'. Deadline Hollywood, 18 February 2020. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 February 2020)].
  4. ↑ a b Jack King: It's an In Bruges reunion for Colin Farrell and Brendan Gleeson in The Banshees of Inisherin. GQ UK, 2022-08-30. [dostęp 2023-01-25].
  5. ↑ Nancy Tartaglione: Venice Film Festival Winners: Golden Lion Goes to 'All the Beauty and the Bloodshed'; Luca Guadagnino Best Director, Martin McDonagh Best Screenplay; Cate Blanchett, Colin Farrell Take Acting Prizes. Deadline Hollywood, 10 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  6. ↑ a b The Banshees of Inisherin – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  7. ↑ a b The Banshees of Inisherin – Metacritic. metacritic. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  8. ↑ Maeve Lee: Oscars 2023: Record haul for Irish at 95th Academy Awards. Irish Examiner, 24 January 2023. [dostęp 2023-01-25].
  9. ↑ Andrew Marszal: 'Banshees of Inisherin' tops nominations as Golden Globes attempt comeback. 11 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  10. ↑ Ryan Gajewski: Golden Globes: 'Banshees of Inisherin' Caps Big Night With Best Picture Win After Leading in Nominations. The Hollywood Reporter, 10 January 2023. [dostęp 2023-01-25].
  11. ↑ Connell McHugh: 'The Banshees of Inisherin' receives nine nominations Oscar-predicting Critics Choice Awards. The Irish Post, 14 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  12. ↑ Erik Pedersen: ‘Everything Everywhere All At Once’ Takes Best Picture At Critics Choice Awards – Complete Winners List. Deadline Hollywood, 2023-01-15. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  13. ↑ Baftas 2023: The Banshees of Inisherin vies for 10 awards as Paul Mescal, Daryl McCormack and An Cailín Ciúin also nominated. The Irish Times, 19 January 2023. [dostęp 2023-01-25].
  14. ↑ Clayton Davis: SAG Awards 2023 Nominations: 'Banshees' and 'Everything Everywhere' Tie for Most Nods in History. Variety, 11 January 2023. [dostęp 2023-01-25].
  15. ↑ National Board of Review Announces 2022 Award Winners. 8 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  16. ↑ Nagrody BAFTA 2023 przyznane
  17. ↑ Andreas Wiseman: 'Three Billboards' & 'Better Call Saul' Actress Kerry Condon Joins Martin McDonagh's 'The Banshees of Inisherin'. Deadline Hollywood, 10 August 2021. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 August 2021)].
  18. ↑ Clara Kelly: Barry Keoghan to star in new Brendan Gleeson and Colin Farrell movie, The Banshees of Inisherin. JOE.ie, 22 August 2021. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 August 2021)].
  19. ↑ Michelle Cullen: Extras wanted for Brendan Gleeson and Colin Farrell's new film The Banshees of Inisheer. Irish Mirror, 16 July 2021. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 August 2021)].
  20. ↑ Lucy Thackray: Where was 'The Banshees of Inisherin' filmed in Ireland?. The Independent, 26 October 2022. [dostęp 2023-01-25].
  21. ↑ Raven Brunner: Where Was 'The Banshees of Inisherin' Filmed? Top Filming Locations. Decider, 22 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  22. ↑ Jazz Tangcay: Why 'The Banshees of Inisherin' Director Wanted Anything But a Traditional Irish Music Soundtrack. Variety, 1 November 2022. [dostęp 2023-01-25].
  23. ↑ Steve Pond: Composer Carter Burwell Explains Why He Toned Down the 'Irishness' for His 'Banshees of Inisherin' Score. TheWrap, 12 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  24. ↑ Niamh Horan: "No traditional Irish music"– American Film Composer Carter Burwell on working with Martin McDonagh on The Banshees of Inisherin. The Independent, 18 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  25. ↑ Erick Massoto: 'The Banshees of Inisherin's Composer on the Making of the Soundtrack [Exclusive]. Collider, 24 October 2022. [dostęp 2023-01-25].
  26. ↑ 'The Banshees of Inisherin' Soundtrack Album Details. Film Music Reporter, 20 October 2022. [dostęp 2023-01-25].
  27. ↑ Nancy Tartaglione: 'The Banshees of Inisherin' Gets Rousing 15-Minute Ovation at Venice Film Festival Premiere. Deadline Hollywood, 5 September 2022. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 September 2022)].
  28. ↑ Biennale Cinema 2022 | The Banshees of Inisherin. 14 July 2022. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 September 2022)].
  29. ↑ Vary, Adam B, Tangcay, Jazz: Philadelphia Film Festival to Open with 'The Banshees of Inisherin,' Close with 'All the Beauty and the Bloodshed' – Film News in Brief. Variety, 7 October 2022.
  30. ↑ Anthony D'Alessandro: Disney Sets 2023 Release for 'Haunted Mansion'. Deadline Hollywood, 25 February 2022. [dostęp 2023-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 February 2022)].
  31. ↑ Tomasz-Marcin Wrona: Premiery kinowe – styczeń 2023. Najciekawsze nowości, filmy które warto zobaczyć. TVN24.pl, 2023-01-08. [dostęp 2023-01-25]. (pol.).
  32. ↑ The Banshees of Inisherin Blu-ray (Blu-ray + Digital HD). [dostęp 2023-01-25].
  33. ↑ The Banshees of Inisherin DVD Release Date. [dostęp 2023-01-25].
  34. ↑ Tom Brueggmann: 'Fabelmans,' 'Banshees,' 'Bones and All' Pull the Ripcord and Hit PVOD December 13. 30 November 2022. [dostęp 2023-01-25].
  35. ↑ Jordan Williams: 'The Banshees of Inisherin' is nominated for 8 Golden Globes – here's how to watch the new black comedy starring Colin Farrell. Business Insider, 13 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  36. ↑ New on Disney+ Hotstar in December: 'Freddy', 'Govinda Naam Mera', 'Moving in with Malaika', and more. The Hindu, 2 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  37. ↑ Jill Goldsmith: 'The Banshees of Inisherin' Crowns October Indie Revival – Specialty Box Office. Deadline Hollywood, 23 October 2022. [dostęp 2023-01-25].
  38. ↑ Domestic 2022 Weekend 42. [dostęp 2023-01-25].
  39. ↑ Anthony D'Alessandro: 'Black Adam' Gobbles Up Crunchyroll's 'One Piece Film Red' at Box Office with Beefy $18M+ Third Weekend – Sunday AM Update. Deadline Hollywood, 6 November 2022. [dostęp 2023-01-25].
  40. ↑ Brent Lang: 'She Said' Bombs: Why Aren't Awards Season Movies Resonating With Audiences?. Variety, 20 November 2022. [dostęp 2023-01-25].
  41. ↑ Brooks Barnes: Highbrow Films Aimed at Winning Oscars Are Losing Audiences. The New York Times, 9 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  42. ↑ The Banshees of Inisherin – Box Office Mojo. [dostęp 2023-01-26].
  43. ↑ The Banshees of Inisherin (2022) -Financial Information. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
  44. ↑ Peter Bradshaw: The Banshees of Inisherin review – a Guinness-black comedy of male pain. The Guardian, 5 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  45. ↑ Todd McCarthy: Venice Review: Colin Farrell & Brendan Gleeson in Martin McDonagh's 'The Banshees of Inisherin'. Deadline Hollywood, 5 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  46. ↑ David Ehrlich: 'The Banshees of Inisherin' Review: Martin McDonagh's Wry Tragicomedy is His Best Film Since 'In Bruges'. 5 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  47. ↑ Matthew Creith: The Banshees of Inisherin Review: Farrell & Gleeson Execute Comedic Irish Goodbye [TIFF]. Screen Rant, 18 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  48. ↑ Kyle Buchanan: Venice: Could 'Banshees' Be Colin Farrell's Oscar Breakthrough?. The New York Times, 7 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  49. ↑ Guy Lodge: 'The Banshees of Inisherin' Review. Variety, 5 September 2023. [dostęp 2023-01-25].
  50. ↑ David Rooney: 'The Banshees of Inisherin' Review: Colin Farrell and Brendan Gleeson Reunite with Martin McDonagh in Vintage Form. The Hollywood Reporter, 5 September 2022. [dostęp 2023-01-25].
  51. ↑ Robbie Collin: The Banshees of Inisherin: Colin Farrell and Brendan Gleeson use comedy like a claw hammer. The Telegraph, 22 December 2022. [dostęp 2023-01-25].
  52. ↑ Barbara Hollender: „Duchy Inisherin”. Nagły atak nienawiści. rp.pl, 2023-01-20. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).
  53. ↑ Bartosz Czartoryski: "Duchy z Inisherin": mamy styczeń, a to poważny kandydat do filmu roku [RECENZJA]. Onet.pl, 2023-01-20. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).
  54. ↑ Mark Feeney: 'The Banshees of Inisherin': When Colm stopped meeting Pádraic. The Boston Globe, 26 October 2022. [dostęp 2023-01-26].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Duchy_Inisherin&oldid=70900831”