Dudki (rodzina)

Monotypowa rodzina ptaków z rzędu dzioborożcowych

Dudki[5], dudkowate (Upupidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu dzioborożcowych (Bucerotiformes).

Dudki
Upupidae[1]
Leach, 1820
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – dudek (Upupa epops)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzioborożcowe

Rodzina

dudki

Typ nomenklatoryczny

Upupa epops Linnaeus, 1758

Synonimy

Rodzaju:

Rodzaje i gatunki

Upupa Linnaeus, 1758[4]
3 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania edytuj

Rodzina obejmuje dwa współcześnie żyjące gatunki, które występują w Eurazji i Afryce[6].

Charakterystyka edytuj

Długość ciała 19–32 cm; masa ciała 38–91 g[7]. U dudków dziób jest długi (długość 5–6 cm), cienki i lekko wygięty[7]. Są dziuplakami, wysiadywaniem jaj i opieką nad młodymi zajmuje się tylko samica, a w tym czasie samiec dostarcza pożywienie[8].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

  • Upupa: łac. upupa „dudek”, od gr. εποψ epops, εποπος epopos „dudek”[9].
  • Epopsides: gr. εποψ epops, εποπος epopos „dudek”; -οιδης -oidēs „przypominający”[10]. Gatunek typowy: Upupa epops Linnaeus, 1758.
  • Epops: epitet gatunkowy Upupa epops Linnaeus, 1758; łac. epops, epopis „dudek”, od gr. εποψ epops, εποπος epopos „dudek”[11]. Gatunek typowy: Upupa epops Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny edytuj

Dudki są grupą siostrzaną dla sierpodudków (Phoeniculidae) – ich bliskimi krewnymi są również dzioborożce[6][12]. Do rodziny należy jeden rodzaj obejmujący dwa współcześnie występujące gatunki i jeden wymarły[5]:

Przypisy edytuj

  1. Upupidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d’oiseaux. T. 1. Paris: Roret, 1828, s. 63. (fr.).
  3. F.O. Morris. A new system of nomenclature, illustrated by a list of British birds. „The Naturalist”. 2 (9), s. 124, 1837. (ang.). 
  4. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 117. (łac.).
  5. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Upupidae Leach, 1820 - dudki - Hoopoes (Wersja: 2023-04-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-25].
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-21]. (ang.).
  7. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hoopoes (Upupidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.upupid1.01. [dostęp 2020-06-17]. (ang.).  
  8. Alfred Brehm: Życie zwierząt : ptaki. Warszawa: PWN, 1962, s. 564, seria: życie zwierząt.
  9. The Key to Scientific Names, Upupa [dostęp 2023-04-25].
  10. The Key to Scientific Names, Epopsides [dostęp 2023-04-25].
  11. The Key to Scientific Names, Epops [dostęp 2023-04-25].
  12. S.J. Hackett, R.T. Kimball, S. Reddy, R.C.K. Bowie, E.L. Braun, M.J. Braun, J.L. Chojnowski, W.A. Cox, Ki.-La. Han, Jo. Harshman, Ch.J. Huddleston, B.D. Marks, K.J. Miglia, W.S. Moore, F.H. Sheldon, D.W. Steadman, Ch.C. Witt, T. Yuri. A Phylogenomic Study of Birds Reveals Their Evolutionary History. „Science”. 320, s. 1763–1767, 2008. (ang.). 

Bibliografia edytuj

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).