Dyplomacja pand
Dyplomacja pand (ang. Panda diplomacy) – określenie sposobu prowadzenia chińskiej dyplomacji, polegającej na kreowaniu pozytywnego wizerunku Chin, dzięki wypożyczaniu pand innym krajom[1].
Początek tradycji podarowywania pand innym krajom sięga 1941 roku, kiedy żona Czang Kaj-szeka Song Meiling podarowała USA parę pand wielkich[2]. Za twórców dyplomacji pand uważani są Mao Zedong i Zhou Enlai. Początkowo służyła ona wzmocnieniu relacji i podkreśleniu bliskości oraz przyjaźni państw komunistycznych[3]. Pod koniec lat 50. Chiny podarowały pierwsze pandy ogrodom zoologicznym w ZSRR. Następnie otrzymała je m.in. Korea Północna. Po rozłamie radziecko-chińskim w 1972 roku Chiny podarowały dwie pandy USA[4], potem trafiły one również do Japonii, Wielkiej Brytanii, Portugalii i RFN. W latach 80. po objęciu władzy przez Deng Xiaopinga Chiny zmieniły swoją politykę. Zamiast podarowywać pandy zaczęły je wypożyczać na podstawie umowy. Kraj, do którego są wypożyczane, płaci opłatę, a młode wypożyczonych pand należą do Chin. Kraj ten jest również zobowiązany do utrzymania zwierząt i zapewnienia im odpowiednich warunków pobytu. Współcześnie celem dyplomacji jest łagodzenie napięć w relacjach dwustronnych i poprawianie relacji między Chinami a innymi krajami. Pandy trafiają również do krajów, które są uważane za zamożne i mające duży potencjał naukowo-badawczy (np. Dania i Finlandia)[5][1]. Kontrowersje budzą wysokie koszty utrzymania pand[6] oraz obawy o zdrowie wypożyczanych zwierząt[7][8]. W 2005 roku Chiny zaoferowały podarowanie Tajwanowi dwóch pand (o imionach Tuan Tuan i Yuan Yuan, kombinacja ich imion tworzy frazę tuan yuan, oznaczającą ponowne zjednoczenie[9]), ale sprzeciwił się temu ówczesny tajwański rząd na czele z Demokratyczną Partią Postępową zdecydowanie podkreślającą odrębność Tajwanu od Chin. Do przekazania pary pand doszło w 2008 roku po zmianie władzy w kraju, gdy rządowi przewodził Kuomintang[10][11]. Znaczącą intensyfikację wypożyczania pand przez Chiny odnotowano po przejęciu władzy przez Xi Jinpinga. Decyzje w sprawie przekazania pand są zazwyczaj podejmowane na wysokim szczeblu władz i ogłaszane w czasie wizyt zagranicznych[1].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Justyna Szczudlik, Rola „dyplomacji pand” w polityce zagranicznej ChRL [online], Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 11 września 2017 [dostęp 2023-02-25].
- ↑ China brings 'panda diplomacy' to bear on Taiwan | Financial Times [online], www.ft.com [dostęp 2023-02-28].
- ↑ The People’s Republic of China’s Panda Diplomacy - Congressional Research Service, 25 maja 2022.
- ↑ Christian Kortmann, Die Panda-Propaganda [online], Süddeutsche.de [dostęp 2023-02-25] (niem.).
- ↑ Linda Zhang, Pandas: China’s Most Popular Diplomats, 2021, JSTOR: resrep33755 [dostęp 2023-02-28].
- ↑ Panda-plomacy: How Americans are Paying a Fortune for China’s Public Diplomacy [online], USC Center on Public Diplomacy, 1 września 2015 [dostęp 2023-02-28] (ang.).
- ↑ Kate Lamb, Thailand panda death that sparked outrage caused by heart failure, not neglect, „The Guardian”, 9 października 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-02-28] (ang.).
- ↑ Feargus O'Sullivan, Why panda diplomacy is cute but ethically questionable [online], The National, 9 stycznia 2012 [dostęp 2023-02-28] (ang.).
- ↑ Taiwan and China come together. Reason: A seriously-ill panda Tuan Tuan [online], Hindustan Times, 30 października 2022 [dostęp 2023-02-28] (ang.).
- ↑ Chinese pandas arrive in Taiwan [online], 23 grudnia 2008 [dostęp 2023-02-26] (ang.).
- ↑ Agence France-Presse, Beloved giant panda given to Taiwan by China dies aged 18 after seizures, „The Guardian”, 19 listopada 2022, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-02-26] (ang.).