Działko WJa-23
WJa-23 (ros. ВЯ-23, od Wołkow-Jarcew) – działko automatyczne kalibru 23 mm skonstruowane w Związku Radzieckim jako pokładowe uzbrojenie strzeleckie samolotów Ił-2, wprowadzone do uzbrojenia w 1941 roku.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj |
działko automatyczne |
| Zasada działania |
przeładowanie energią gazów prochowych |
| Historia | |
| Prototypy |
1940 |
| Produkcja |
1941–1947 |
| Wyprodukowano |
64655 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
23 mm |
| Nabój |
23 × 152 mm |
| Zasilanie |
taśma |
| Wymiary | |
| Długość |
2145 mm[1] |
| Wysokość |
212 mm[1] |
| Szerokość |
162 mm[1] |
| Długość lufy |
1657 mm[1] |
| Masa | |
| broni |
66 kg[1] |
| Inne | |
| Prędkość pocz. pocisku |
905 m/s |
| Masa pocisku |
200 g[1] |
| Szybkostrzelność teoretyczna |
550-650 strz./min[1] |
| Zasięg skuteczny |
400 m[1] |
| Przebijalność pancerza |
25 mm[1] |
| Dane operacyjne | |
| Platformy strzeleckie | |
| Ił-2, Ił-10 | |
Historia edytuj
W maju 1940 roku konstruktorzy A.A. Wołkow i S.A. Jarcew z biura konstrukcyjnego CKB-14 mieli gotowe plany działka automatycznego kalibru 23 mm, oznaczonego jako TKB-201[2]. Dopracowanie konstrukcji utrudniała słaba jakość dostępnej w końcu 1940 i w początku 1941 roku amunicji, która miała tendencję do niestabilnego odpalania, co zaburzało pracę automatyki[3]. Broń ta była projektowana jako podstawowe uzbrojenie samolotu szturmowego Ił-2, ale ze względu na brak maszyny testowej pierwsze próby przeprowadzono na niemieckim ciężkim myśliwcu Messerschmitt Bf 110, montując armatę w kadłubie. Mimo dobrych osiągów broni, pierwszeństwo oddano konkurencyjnemu działku MP-6 tego samego kalibru[4] Wkrótce jednak na jaw wyszły wady tej konstrukcji, co doprowadziło do kolejnych prób porównawczych obu armat w kwietniu i maju 1941 roku, przeprowadzonych już na Ile-2, które ostatecznie wygrała konstrukcja Wołkowa i Jarcewa i została przyjęta na uzbrojenie pod nazwą WJa[4].
Działko było przeładowywane energią gazów prochowych odprowadzanych przez boczny otwór w lufie, z zamkiem suwliwym, ryglowanym klinowo. Zasilane było z taśmy amunicyjnej, z której naboje dosyłane były bezpośrednio. W każdym cyklu, zamek był zatrzymywany w tylnym położeniu, by zapobiec zamykaniu broni z nabojem w komorze zamkowej, i uniknąć samoczynnego odpalenia, gdy lufa była nagrzana od ognia. Broń była ładowana i przeładowywana pneumatycznie[2].
Działko charakteryzowało się dużą szybkostrzelnością i użyciem silnego pocisku w porównaniu do podobnych konstrukcji o tym kalibrze. Głównymi wadami konstrukcji był duży odrzut, który wymagał stosowania sprężynowych amortyzatorów, i bardzo raptowne działanie, które powodowało przyspieszone zużywanie się części i prowadziło do zacięć, często niemożliwych do usunięcia w powietrzu[1]. Zbyt duży odrzut uniemożliwiał też użycie działka na myśliwcach[4].
Do działka można było stosować trzy rodzaje amunicji, zapalająco-burzącą, zapalająco-burzącą ze smugaczem i przeciwpancerno-zapalającą. Masa pocisków wynosiła 200 gramów, z czego w wersji burzącej 10 gramów stanowił materiał wybuchowy. Pociski te miały ponad dwa razy większą masę i dwukrotnie większy ładunek materiału wybuchowego niż ówcześnie używane w działkach SzWAK pociski kalibru 20 mm. Wyprodukowany w pierwszej połowie 1941 roku pocisk przeciwpancerno-zapalający miał podkalibrowy penetrator, który umożliwiał przebicie pancerza o grubości 25 mm z odległości 400 metrów[1].
Działko produkowały fabryki Nr 2 i Nr 66, które w 1942 wypuściły 13420 sztuk broni, w 1943 – 16430, w 1944 – 22820, w 1945 – 873, w 1946 – 2002 i w 1947 – 1247, co łącznie dało 64655 armat[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Shirokorad 1999 ↓, s. 113.
- ↑ a b Shirokorad 1999 ↓, s. 112.
- ↑ Shirokorad 1999 ↓, s. 113–114.
- ↑ a b c Shirokorad 1999 ↓, s. 114.
- ↑ Shirokorad 1999 ↓, s. 115.
Bibliografia edytuj
- A.B. Shirokorad: Istorii︠a︡ aviat︠s︡ionnogo vooruzhenii︠a︡. Kratkiĭ ocherk. Mińsk: Kharvest, 1999. ISBN 985-433-695-6. (ros.).