Wikipedia

Dzielów

wieś w województwie opolskim

Dzielów (niem. Eiglau[4], cz. Děhylov) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów, na prawym, południowym brzegu Psiny. Dzielów graniczy z Rakowem i Baborowem. Znajduje się w nim m.in. świetlica wiejska.

Dzielów
wieś
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

głubczycki

Gmina

Baborów

Liczba ludności (2022)

214[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-120[3]

Tablice rejestracyjne

OGL

SIMC

0491073

Położenie na mapie gminy Baborów
Mapa konturowa gminy Baborów, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Dzielów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Dzielów”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Dzielów”
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego
Mapa konturowa powiatu głubczyckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dzielów”
Ziemia50°08′14″N 18°00′12″E/50,137222 18,003333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Nazwa edytuj

Pierwsze wzmianki o miejscowości w formach Dgehilhau, Dghehilob i Dzengilow pochodzą z 1340 roku. Nazwa była później notowana także w formach Dehilau, Dehylaw (1358), Dziehylow (1467), z Dielaw (1493), Egglau (1743), Eiglau, Dzielow (1784), Eiglau (1814), Eiglau, Dzielow (1845), Dziełów (1896), Dzielów (mor. Diehylow) – Eiglau (1939), Eiglau – Dzielów, -owa, dzielowski (1947)[5].

Pierwotnie nazwa brzmiała Dzięgilów. Została ona utworzona od nazwy osobowej Dzięgil przez dodanie przyrostka -ów. Nazwa osobowa pochodziła od wyrazu pospolitego dzięgiel (stp. dzięgil, stczes. děhyl) oznaczającego roślinę zielną, rosnącą w wilgotnych zaroślach i na bagnistych łąkach. Od XVIII wieku występowała oboczna nazwa niemiecka Egglau lub Eiglau, która powstała od nazwy osobowej Eggle, Eigl z sufiksem -au[5].

W wymowie gwarowej: ʒ́elůf[5].

Historia edytuj

Historycznie miejscowość leży na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Początkowo należała do pierwotnie morawskiego księstwa opawskiego[6], którego terytorium co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska. W 1340 wzmiankowana po raz pierwszy miejscowość została zakupiona wraz z Baborowem przez Ofkę raciborską[7]

Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Językowo miejscowość była wymieszana i zarówno pod wpływem polsko-śląskiego dialektu sułkowskiego jak i pobliskiego laskojęzycznego Baborowa, np. w 1910 po polsku mówiło 46% a po czesku 34% mieszkańców[4]. Pomimo tego identyfikowali się oni w większości jako Morawcy. Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnionych było w Dzielowie 366 osób, z czego 274, ok. 74,9%, stanowili mieszkańcy (w tym 268, ok. 73,2% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 360 głosów (ok. 98,4% uprawnionych), w tym 358 (ok. 99,4%) ważnych; za Niemcami głosowało 349 osób (ok. 96,9%), a za Polską 9 osób (ok. 2,5%)[8]. W granicach Polski od końca II wojny światowej. Po drugiej wojnie światowej Morawców uznano za ludność polską i pozwolono im pozostać. Po 1956 nastąpiła fala emigracji do Niemiec[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Zabytki edytuj

 
Kościół św. Mikołaja w Dzielowie

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:

  • kościół par. pw. św. Mikołaja, z początku XVIII wieku, XIX w. ,
  • zagroda nr 14, XIX wiek:
    • dwa domy,
    • ogrodzenie z bramą i furtą, nie istnieje,
  • zagroda nr 20, z połowy XIX wieku:
    • dwa domy,
    • ogrodzenie z bramą i furtą.

Religia edytuj

Osobny artykuł: Parafia św. Mikołaja w Dzielowie.

Na terenie wsi działalność religijną prowadzi Kościół Rzymskokatolicki.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28740
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 243 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b c Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016. 
  5. ↑ a b c Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 2, C-D. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1997, s. 489. ISBN 83-85579-64-8.
  6. ↑ Mapa księstwa opawskiego
  7. ↑ Magdalena Janus, Iwona Kopaniecka, Monika Prześlakiewicz, Tomasz Duchnowski, Dagmara Duchnowska: Analiza kulturowo-historyczna gminy Baborów. Baborów: Starostwo Powiatowe, 2013, s. 12.
  8. ↑ Odpis urzędowego dziennika Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku w Opolu „Journal Officiel de Haute-Silésie” Nr. 21 z dnia 7-go maja 1921 r., zawierającego wyniki plebiscytu na Górnym Śląsku.. Katowice: Biuro Sejmu Śląskiego, 1932-10-10, s. 16. [dostęp 2015-02-12]. (fr. • pol.).
  9. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 19,20. [dostęp 2012-11-25].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dzielów&oldid=72537439”