Dziewczyna z perłą

obraz Jan Vermeer

Dziewczyna z perłą (hol. Meisje met de parel) – obraz autorstwa holenderskiego malarza Johannesa Vermeera, uznawany za jeden z najwybitniejszych przykładów XVII-wiecznego malarstwa. Znajduje się obecnie w muzeum Mauritshuis w Hadze; bywa często nazywany Mona Lisą północy lub Holenderską Mona Lisą.

Dziewczyna z perłą
Meisje met de parel
Ilustracja
Autor

Jan Vermeer

Data powstania

ok. 1665 – 1667

Medium

olej na płótnie

Wymiary

44,5 × 39 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Haga

Lokalizacja

Mauritshuis

Dzieło jest sygnowane IVMeer, jednak nie jest znana dokładna data jego powstania. Nie ma także pewności co do tego, czy powstał na zamówienie, a jeśli tak, to kto był zleceniodawcą. O ile większość obrazów Vermeera ukazuje postacie w kontekście narracyjnym, o tyle zaledwie kilka dzieł z jego dorobku (w tym Dziewczyna z perłą) pozbawionych jest akcji i wydaje się portretami. Przedstawiona na obrazie dziewczyna, której tożsamość jest nieznana (może córka malarza, Maria?), sprawia wrażenie jakby odwróciła się na dźwięk znajomego głosu[1]. Jej sylwetka odcina się od czarnego tła. Z czernią kontrastują kolory jej stroju – brąz kubraczka, biel kołnierza oraz błękit i żółć turbanu. Turban jest elementem egzotycznym, jednak popularnym w Europie już w XV wieku, czego dowodem jest Mężczyzna w czerwonym turbanie Jana van Eycka[2]. W uchu ma zawieszony kolczyk z perłą w kształcie łezki.

Jan van Eyck, Mężczyzna w czerwonym turbanie (autoportret?), 1433

Obraz miał wielu właścicieli. W 1903 roku A. A. Tombe przekazał go muzeum Mauritshuis w Hadze[3], gdzie obecnie się znajduje.

W 1937 roku bardzo podobne dzieło zostało przekazane przez jednego z kolekcjonerów do National Gallery of Art w Waszyngtonie, przyjmuje się jednak, że jest to dwudziestowieczny falsyfikat.

Obecna nazwa obrazu została nadana przez muzeum w 1995[4]. Do tego czasu był znany jako Dziewczyna w turbanie (hol. Meisje met tulband)

Powieść i film edytuj

Obraz ten stanowił inspirację do powstania powieści historycznej (1999) o takim samym tytule autorstwa Tracy Chevalier.

W 2003 roku brytyjski reżyser, Peter Webber, nakręcił film pod tytułem Dziewczyna z perłą, który jest twórczą wizją okoliczności powstania obrazu. W rolę tytułowej dziewczyny z perłą wciela się Scarlett Johansson.

Przypisy edytuj

  1. Vrij Nederland (czasopismo) (26 lutego 1996), s. 35–69.
  2. Schneider Norbert, Tout l’oeuvre peint de Vermeer, „Taschen”, 2004, ISBN 3-8228-0971-3.
  3. Albert Blankert, Vermeer van Delft, Antoni Ziemba (tłum.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1991, ISBN 83-221-0534-7, OCLC 69481260.
  4. DPG Media Privacy Gate [online], myprivacy.dpgmedia.nl [dostęp 2020-08-27].

Linki zewnętrzne edytuj