Dzwonek jednostronny

Dzwonek jednostronny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	dzwonkowate
Rodzaj	dzwonek
Gatunek	dzwonek jednostronny
	Nazwa systematyczna
	Campanula rapunculoides L.; SP.Pl.2:165 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dzwonek jednostronny, dzwonek rapunkokształtny (Campanula rapunculoides L.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae Juss.), rozpowszechniony w całej Europie oraz na obszarach Azji o umiarkowanym klimacie^[3]. W Polsce pospolity.

Morfologia edytuj

Pokrój: Roślina zielna z czołgającym się kłączem, o wysokości 30–120 cm. Tworzy rozłogi.
Łodyga: Tępo czterokanciasta, pojedyncza, krótko owłosiona.
Liście: Dolne podłużnie sercowate (często zaschnięte w chwili kwitnienia), długoogonkowe, łodygowe jajowatolancetowate, skrętoległe. Na spodniej stronie są zielone i krótko owłosione. Przysadki wyraźnie zmniejszające się ku górze łodygi.
Kwiaty: Jasnofioletowe (rzadko białe) lub błękitnofioletowe o długości 2–3 cm, zebrane w jednostronne 1–3 kwiatowe grono. Są zwisające. Korona lejkowatodzwonkowata, pięć ząbków wciętych do połowy ich długości. Działki kielicha odstające. Pomiędzy działkami kielicha brak wyrostków.
Owoc: Torebka otwierająca się 5 otworkami u nasady.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca. Porasta miejsca trawiaste, suche wzgórza, łąki, zarośla na glebach gliniastych, dosyć zasobnych w azot. Występuje też na polach uprawnych jako chwast. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny i wyróżniający dla All. Geranion sanguinei^[4].

Zastosowanie edytuj

Bywa uprawiany jako roślina ozdobna, szczególnie nadająca się do ogrodów naturalistycznych^[5]. W Polsce jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 4-10^[5]). Z łatwością rozmnnaża się poprzez kłącza; z tego też względu należy kontrolować jego rozwój, by nie zachwaścił ogrodu^[5]. Rozmnaża się go przez podział wczesną wiosną lub pod koniec sierpnia, po przekwitnięciu. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub lekko zacienionym.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

Bibliografia edytuj

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].

[4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[E-5] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]