Edward Brylski
Edward Brylski (ur. 1841 w Wierzbniku, Królestwo Polskie, zm. po 1913) – inżynier w samorządzie powiatowym, uczestnik bitew powstania styczniowego, porucznik w oddziałach pod dowództwem Mariana Langiewicza, Józefa Miniewskiego i Edmunda Różyckiego[1].
| Data i miejsce urodzenia |
1841 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 1913 |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość |
Życiorys edytuj
W okresie poprzedzającym wybuch powstania – w czasach pokojowych manifestacji patriotycznych (początek lat 60. XIX w.) – był praktykantem technicznym w Opatowie, w samorządzie powiatu jerzmanowskiego. W tych latach patriotyczne kazania wygłaszał w Opatowie ks. Ignacy Zakrzewski, zastępca dziekana kolegiaty opatowskiej. Edward Brylski zasłużył się uchronieniem prałata przed uwięzieniem – mimo pogoni zdołał przeprowadzić go do granicy austriackiej. Otrzymawszy informacje, że jest zagrożony aresztowaniem, uciekł na Zachód[1].
Na początku roku 1863 przebywał w Szwajcarii. Po otrzymaniu wiadomości o wybuchu powstania wrócił do kraju i wstąpił do oddziału Antoniego Jeziorańskiego. Otrzymał stopień porucznika. Dowodził oddziałem 30 ochotników w akcjach bitwy Pieskową Skałą. W czasie wyprawy do Pieskowej Skały po zaopatrzenie oddział został zaatakowany przez Rosjan. Po całodziennej obronie i po spaleniu zamku Edward Brylski wyrwał się – z kilkoma towarzyszami – z okrążenia, odnosząc rany. Został przewieziony do szpitala w Krakowie, skąd – po kuracji – trafił do oddziału Mariana Langiewicza w Goszczy i uczestniczył w bitwie pod Sosnówką i pod Grochowiskami[1].
Gdy oddział przeszedł do Galicji, brał udział w bitwach pod Szklarami (zob. też Bitwa pod Jaworznikiem) i pod Kobylanką, oraz w wyprawie oddziału Józefa Miniewskiego na Radziwiłłów 2 lipca 1863[1] (nieudana próba rozszerzenia powstania styczniowego na teren Wołynia[2]). Ostatecznie należał do odtwarzanego oddziału Edmunda Różyckiego (zob. też Bitwa pod Salichą). W czasie akcji werbunkowej w okolicy Brzeżan został aresztowany przez władze austriackie. Po powstaniu pracował jako inżynier w wydziale powiatowym w Złoczowie[1].
Biogram Edwarda Brylskiego, zamieszczony w tomie III Polskiego Słownika Biograficznego (wyd. 1937), został napisany przez Justyna Sakulskiego na podstawie publikacji J. Chołodeckiego, wydanych we Lwowie Księga pamiątkowa (wyd. 1904) i Ostatnie słowa opow. i wspomnienia uczestników 1863 r. (wyd. 1913). W roku wydania drugiej pracy Edward Brylski jeszcze żył[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Justyn Sakulski: Brylski Edward (ur. 1841). W: Polski Słownik Biograficzny. T. III: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Wrocław Warszawa Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1937, s. 30.
- ↑ Andrzej Szmyt, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie: Wyprawa na Radziwiłłów jako próba rozszerzenia powstania styczniowego na teren Wołynia. www.wolhynia.com. [dostęp 2013-01-06]. (pol.).