Edward Kubrak (ur. 18 lipca 1927 w Olchowcach, zm. 5 maja 2012) – pułkownik Milicji Obywatelskiej.

Edward Kubrak
Ilustracja
Edward Kubrak (1964)
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1927
Olchowce

Data śmierci

5 maja 2012

Przebieg służby
Lata służby

1944–1990

Formacja

Milicja Obywatelska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi
Nagrobek Edwarda Kubraka

Życiorys edytuj

Urodził się 18 lipca 1927 w Olchowcach pod Sanokiem jako syn Anny i Marcina, robotnika tamtejszej Fabryki Wagonów, działacza politycznego[1][2]. Podczas II wojny światowej jego rodzice zostali aresztowani przez Niemców i w styczniu 1941 wywiezieni do obozu Auschwitz-Birkenau (ojciec poniósł tam śmierć[1][3]). Trafił pod opiekę krewnych[1]. Uczył się w zawodzie ślusarza w sanockiej fabryce[1]. Po przejściu frontu wschodniego z sierpnia 1944 i wyzwoleniu Sanoka spod okupacji niemieckiej, zgłosił się do tworzonej Milicji Obywatelskiej[1]. Odbył dwumiesięczne przeszkolenie i jako milicjant został przydzielony do służby w Tyrawie Wołoskiej nieopodal rodzinnych Olchowiec[1]. Brał udział w walkach z Ukraińską Powstańczą Armią (był trzykrotnie w niewoli, z której się oswabadzał) oraz w działaniach mających na celu likwidację Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ „Zuch” pod dowództwem Antoniego Żubryda[4][1].

Od 17 stycznia 1945 pełnił funkcję młodszego referenta w Wydziale Służby Zewnętrznej w Komendzie Wojewódzkiej MO w Rzeszowie[2]. Tam przeszedł przeszkolenie w wymiarze trzech miesięcy[1]. Od października 1945 był instruktorem polityczno-wychowawczym w Komendzie Powiatowej MO w Sanoku (funkcjonującej w budynku przy ul. Henryka Sienkiewicza 5)[2]. Został mianowany komendantem posterunku MO w Załużu[1]. W 1947 ukończył szkołę oficerską w Łodzi[4][1]. Ukończył także wykształcenie średnie[4]. Od lipca 1947 służył na stanowisku p.o. instruktora politycznego w KP MO w Tarnobrzegu[2]. Tam także uczestniczył w likwidacji oddziałów Narodowych Sił Zbrojnych (tzw. banda „Grubego Władka”)[1]. Następnie pracował w KP MO w Lubaczowie, od 15 kwietnia 1949 na stanowisku zastępcy komendanta ds. polityczno-wychowawczych[2], później na stanowisku komendanta[1]. Również na tym terenie uczestniczył w likwidacji polskich oddziałów określanych wówczas jako „szpiegowsko-dywersyjne”[1]. Później odbył studia wyższe w Warszawie ukończone z tytułem magistra[1][5], po czym w stopniu porucznika pełnił funkcję naczelnika Wydziału Szkolenia w KW MO w Rzeszowie od 1 lipca do 14 grudnia 1954[1][2]. Od 1 stycznia 1957 do 9 listopada 1965 sprawował stanowisko komendanta Komendy Miejskiej MO w Rzeszowie[4][1][2]. W 1964 został awansowany do stopnia podpułkownika[1]. W Rzeszowie pełnił mandat radnego Miejskiej Rady Narodowej (w 1964 w trzeciej kolejnej kadencji) oraz członkiem Egzekutywy KM PZPR[4][1]. Został przeniesiony do Komendy Wojewódzkiej MO w Rzeszowie, w której od 10 listopada 1965 do 30 kwietnia 1967 był zastępcą komendanta, od 1 maja do 31 lipca 1967 zastępcą komendanta KW MO ds. MO[2]. Na początku lat 70. pełnił funkcję prezesa Klubu Sportowego Walter Rzeszów[6]. Od 1 sierpnia 1970 do 31 maja 1975 był I zastępcą komendanta KW MO ds. MO w Tarnowie, od 1 czerwca 1975 do 31 lipca 1983 komendantem[7] KW MO w Tarnowie[8][2]. Od 1 sierpnia 1983 do 31 grudnia 1989 był szefem Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Tarnowie[2][9]. W 1987 powołał sztab kierujący zabezpieczeniem wizyty Jana Pawła II w Tarnowie od 9 do 10 czerwca 1987 podczas pielgrzymki do Polski[10]. Został odwołany przez ministra spraw wewnętrznych Czesława Kiszczaka ze względu na wiek i stan zdrowia[11]. Od 1 stycznia do 31 marca 1990 był przydzielony do dyspozycji dyrektora Departamentu Kadr MSW[2]. Do końca służby był w stopniu pułkownika[2].

Nazwisko Edward Kubraka pojawiło się na liście Wildsteina, upublicznionej na początku 2005[12][13]. Edward Kubrak zmarł 5 maja 2012. Został pochowany 8 maja 2012 na Cmentarzu Olchowieckim w Sanoku[14]. Był żonaty, miał córkę[4][15].

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Julian Woźniak. 20 lat w służbie narodu i społeczeństwa. Ppłk Edward Kubrak. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 234, s. 6, 2 października 1964. [dostęp 2018-07-07]. 
  2. a b c d e f g h i j k l Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Edward Kubrak. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2018-07-07].
  3. Marcin Kubrak został wymieniony na tablicy ustanowionej na Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
  4. a b c d e f g h Sylwetki przodującym milicjantów. Kpt. Edward Kubrak. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 237, s. 3, 2 października 1959. [dostęp 2018-07-07]. 
  5. Kazimierz Talarek. Przygotowanie i przebieg wizyty Jana Pawła II w Tarnowie w dniach od 9 do 10 czerwca 1987 roku w świetle dokumentów sprawy obiektowej ,,Pielgrzym”. „Tarnowskie Studia Teologiczne”, s. 94, Tom XXXI/2 z 2012. 
  6. Obchody 28 rocznicy MO i SB oraz 25-lecia działalności KS „Walter” w Rzeszowie. „Nowiny Rzeszowskie”. Nr 272, s. 2, 1 października 1972. 
  7. Spotkanie pracowników MO i SB z władzami woj. tarnowskiego. „Dziennik Polski”, s. 1, Nr 229 (10104) z 8 października 1976. 
  8. Paweł Piotrowski (red.), Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. Tom III 1975–1990, Instytut Pamięci Narodowej / Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008, s. 299 [zarchiwizowane z adresu 2015-07-14].
  9. Zygmunt Szych: Bojownik o wolność i demokrację w PRL-u. [dostęp 2015-05-23].
  10. Kazimierz Talarek. Przygotowanie i przebieg wizyty Jana Pawła II w Tarnowie w dniach od 9 do 10 czerwca 1987 roku w świetle dokumentów sprawy obiektowej ,,Pielgrzym”. „Tarnowskie Studia Teologiczne”, s. 85, Tom XXXI/2 z 2012. 
  11. Zmiany kadrowe. „Magazyn Kryminalny 997”, s. 2, Nr 2 (1869) z 14 stycznia 1990. 
  12. Lista Wildsteina. osobovo.pl. [dostęp 2015-05-23].
  13. Lista Wildsteina. listawildsteina.eu. [dostęp 2015-05-23].
  14. Edward Kubrak. Nekrolog. Gazeta Wyborcza, 2012-05-08. [dostęp 2015-05-23].
  15. Obituary. 2012-05-08. [dostęp 2015-05-23].