Edward Okulski
Edward Karol Okulski ps. „Wacław” (ur. 13 lipca 1891 w Wieliczce, zm. 1940 w Kalininie) – major piechoty Wojska Polskiego i nadkomisarz Straży Granicznej, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 major piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 lipca 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Późniejsza praca | |
| Odznaczenia | |
           
| |
.png){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Jana i Marii z Włodarczyków. Absolwent seminarium nauczycielskiego. W latach 1912–1914 należał do stałych drużyn polowych „Sokoła” w Wieliczce. W latach 1914–1917 służył w Legionie Polskim jako żołnierz 3 pułku piechoty[1]. 20 września 1917 wcielony do armii austro-węgierskiej brał udział w walkach na froncie włoskim w 20 pp, 4. i 13 pp Armii Austro-Węgier. Od 11 listopada 1918 w Wojsku Polskim, brał udział w walkach na froncie litewsko-białoruskim wiosną 1919. Przydzielony do 1 pułk piechoty Leg. bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca II batalionu. "wykonywał najtrudniejsze zadania powierzone w czasie od 17 VII 1920 aż do zajęcia Białegostoku. W akcji pod Drohiczynem prowadził osobiście kontratak, wypierając nieprzyjaciela z silnie bronionych pozycji" Za te czyny odznaczony Orderem Virtuti Militari[2].
Od 1929 w Straży Granicznej. W 1933 szef Inspektoratu Straży Granicznej w Tczewie. 23 maja 1939 nadal pracując w Tczewie, został polskim Inspektorem Celnym na obszar Wolnego Miasta Gdańska. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 27. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[3].
17 lipca 1939 mianowany komendantem Obwodu Straży Granicznej w Jaśle. We wrześniu 1939 walczył wraz z kompanią Straży Granicznej w składzie 2 Brygady Górskiej Grupy Operacyjnej „Jasło” Armii „Karpaty”. Znalazł się w niewoli radzieckiej i był więziony w obozie NKWD w Ostaszkowie. Zamordowany przez NKWD wiosną 1940 roku w Kalininie jako jedna z ofiar zbrodni katyńskiej.
Awanse edytuj
- podporucznik – grudzień 1918[1]
Życie prywatne edytuj
Dwukrotnie żonaty, czworo dzieci[2].
Awanse pośmiertne i upamiętnienie edytuj
5 października 2007 roku został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika Wojska Polskiego[4], a w rok później na stopień inspektora Straży Granicznej[5].
15 września 2009 roku na ścianie budynku przy ul. Stanisława Wyspiańskiego 4 w Jaśle (w latach 1938–1939 siedziba Komendy Obwodu Jasło Straży Granicznej) odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą trzem ostatnim komendantom Straży Granicznej Obwodu Jasło: nadkomisarzowi Zdzisławowi Rucińskiemu, nadkomisarzowi Edwardowi Okulskiemu i komisarzowi Józefowi Bocheńskiemu, ofiarom zbrodni katyńskiej[6].
14 maja 2010 roku na terenie Zespołu Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle posadzono Dąb Pamięci poświęcony Edwardowi Okulskiemu[7].
Materiały archiwalne dotyczące Edwarda Okulskiego są przechowywane w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie, gdzie zostały przekazane przez rodzinę[8].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari 496[2] (1921)[9]
- Krzyż Niepodległości[8]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)[10]
- Srebrny Krzyż Zasługi[2]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[11]
- Krzyż Legionowy
- Medal za Długoletnią Służbę
- Odznaka Pamiątkowa Straży Granicznej
- Odznaka „Za Wierną Służbę” I Brygady[8]
- Odznaka (krzyż) Wilno (Wielkanoc 1919 roku)[8]
- Odznaka I Brygady Legionów[8]
- Srebrny Medal Za Waleczność II Klasy (28 czerwca 1916 roku, Austro-Węgry)[8]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Polak (red.) 1991 ↓, s. 108.
- ↑ a b c d Polak (red.) 1991 ↓, s. 109.
- ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 601.
- ↑ Żołnierze Wojska Polskiego – Uroczysty Apel Pamięci 9 listopada 2007 roku, plac marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. polskieradio.pl. [dostęp 2012-03-17].
- ↑ Edward Karol Okulski (1891–1940) – biografia na stronach Kuratorium Oświaty w Rzeszowie. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2012-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)].
- ↑ Damian Palar: Tablica pamiątkowa przypomni pokoleniom o istnieniu Straży Granicznej w Jaśle. terazjaslo.pl, 15 września 2009. [dostęp 2012-03-17].
- ↑ Podkarpacka Lista Katyńska. ko.rzeszow.pl. [dostęp 2012-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)].
- ↑ a b c d e f Wawrzyniec Mocny: Ofiara Golgoty Wschodu. Historia Edwarda Okulskiego, zamordowanego w Twerze w 1940 r.. tczew.portalpomorza.pl. [dostęp 2012-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-04)].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2630 z 16 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8, poz. 239.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 253, poz. 576.
- ↑ Edward Karol Okulski (1891-1940). ko.rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-06)]..
Bibliografia edytuj
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Miednoje Tom II. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. s. 637. [dostęp 2015-11-01].
- Paweł Okulski. Edward Karol Okulski „Wacław”. „Kociewski Magazyn Regionalny”. nr 3 (70), s. 18, 2010. ISSN 0860-1917.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
Linki zewnętrzne edytuj
- Fotografia tablicy pamiątkowej w Jaśle. terazjaslo.pl. [dostęp 2012-03-17].
