Wikipedia

Eero Mäntyranta

fiński biegacz narciarski

Eero Antero Mäntyranta (ur. 20 listopada 1937 w Turtoli, zm. 30 grudnia 2013 w Oulu) – fiński biegacz narciarski, siedmiokrotny medalista olimpijski oraz pięciokrotny medalista mistrzostw świata. Jeden z najbardziej utytułowanych fińskich sportowców.

Eero Mäntyranta
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1937
Turtola

Data i miejsce śmierci

30 grudnia 2013
Oulu

Klub

Pellon Ponsi

Wzrost

170 cm

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Finlandia
Igrzyska olimpijskie
złoto Squaw Valley 1960 biegi narciarskie
(sztafeta 4 × 10 km)
złoto Innsbruck 1964 biegi narciarskie
(bieg na 15 km)
złoto Innsbruck 1964 biegi narciarskie
(bieg na 30 km)
srebro Innsbruck 1964 biegi narciarskie
(sztafeta 4 × 10 km)
srebro Grenoble 1968 biegi narciarskie
(bieg na 15 km)
brąz Grenoble 1968 biegi narciarskie
(bieg na 30 km)
brąz Grenoble 1968 biegi narciarskie
(sztafeta 4 × 10 km)
Mistrzostwa świata
złoto Zakopane 1962 bieg na 30 km
złoto Oslo 1966 bieg na 30 km
srebro Zakopane 1962 sztafeta 4 × 10 km
srebro Oslo 1966 sztafeta 4 × 10 km
brąz Oslo 1966 bieg na 50 km
Inne nagrody
złoto Medal Holmenkollen
1964
Zakończenie kariery: 1972 r.

Kariera edytuj

Jego olimpijskim debiutem były igrzyska w Squaw Valley w 1960. Wspólnie z Toimi Alatalo, Väinö Huhtalą i Veikko Hakulinenem zdobył tam złoty medal w sztafecie 4 × 10 km. Zajął także 6. miejsce w biegu na 15 km stylem klasycznym. Cztery lata później, podczas igrzysk olimpijskich w Innsbrucku zdobył aż trzy medale. Zwyciężył zarówno w biegu na 30 jak i na 15 km techniką klasyczną. Ponadto razem z Väinö Huhtalą, Arto Tiainenem i Kalevim Laurilą wywalczył srebrny medal w sztafecie. Sukces osiągnięty na tych igrzyskach przyniósł mu przydomek „Mister Seefeld in Tirol” (nawiązanie do nazwy miejscowości, w której rozegrano konkurencje narciarstwa klasycznego oraz biathlon). Kolejne trzy medale zdobył na igrzyskach olimpijskich w Grenoble w 1968. Zajął drugie miejsce w biegu na 15 km, ulegając jedynie Haraldowi Grønningenowi z Norwegii. Wspólnie z Kalevim Oikarainenem, Hannu Taipale i Kalevim Laurilą wywalczył brązowy medal w sztafecie, a indywidualnie był trzeci także w biegu na 30 km. Startował ponadto na igrzyskach olimpijskich w Sapporo w 1972, gdzie w swoim najlepszym starcie, w biegu na 30 km zajął 19. miejsce. Na kolejnych igrzyskach już nie startował.

W 1962 wystartował na mistrzostwach świata w Zakopanem. Zdobył złoty medal w biegu na 30 km stylem klasycznym. Ponadto wspólnie z Väinö Huhtalą, Kalevim Laurilą i Penttim Pesonenem wywalczył srebrny medal w sztafecie. Cztery lata później, na mistrzostwach świata w Oslo zdobył trzy medale, po jednym każdego koloru. Na dystansie 30 km obronił tytuł mistrza świata wywalczony w Zakopanem. Ponadto razem z Kalevim Oikarainenem, Hannu Taipale i Kalevim Laurilą zdobył srebrno w sztafecie, a indywidualnie także brązowy medal w biegu na 50 km.

Mäntyranta trzykrotnie wygrywał bieg na 15 km podczas Holmenkollen Ski Festival (w 1962, 1964 i 1968). Na tym samym dystansie zwyciężał także w Lahti w latach 1964 i 1972. Był także pięciokrotnie mistrzem Finlandii, a dwukrotnie zdobywał srebrne i brązowe medale. W 1964 i 1966 r. został wybrany sportowcem roku w Finlandii.

W 1964 roku uhonorowany został medalem Holmenkollen wraz z dwoma skoczkami narciarskimi Veikko Kankkonenem z Finlandii i Halvorem Næsem z Norwegii oraz Georgiem Thomą, dwuboistą z RFN. Fińskie ministerstwo edukacji uhonorowało Mäntyrantę w 2000 roku nagrodą Pro Urheilu. W Pello znajduje się też muzeum sportowca.

Doping edytuj

Eero Mäntyranta był pierwszym fińskim sportowcem któremu dowiedziono stosowanie nielegalnych metod dopingu. Na mistrzostwach Finlandii w 1972 roku wykryto w jego organizmie amfetaminę, ale sprawę zatuszowano. Po igrzyskach olimpijskich w Sapporo fakt został upubliczniony, ale Mäntyranta nie przyznał się. Później potwierdził, że stosował hormony, które w latach jego kariery sportowej nie były jeszcze zabronione. Dopiero w 1993 roku badania genetyczne wykazały, że Fin, tak jak inni członkowie jego rodziny, posiada mutację w genie kodującym białko receptora erytropoetyny zwiększającą odpowiedź organizmu na erytropoetynę[1].

Osiągnięcia edytuj

Igrzyska olimpijskie   edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwycięzca
6. 23 lutego 1960   Squaw Valley 15 km stylem klasycznym 51:55.5 min +45.1 s   Håkon Brusveen
1.  25 lutego 1960   Squaw Valley Sztafeta 4 × 10 km[2] 2:18:45.6 h - -
1.  30 stycznia 1964   Innsbruck 30 km stylem klasycznym 1:30:50.7 h - -
1.  2 lutego 1964   Innsbruck 15 km stylem klasycznym 50:54.1 min - -
9. 5 lutego 1964   Innsbruck 50 km stylem klasycznym 2:43:52.6 h +3:54.5 min   Sixten Jernberg
2.  8 lutego 1964   Innsbruck Sztafeta 4 × 10 km[3] 2:18:34.6 h +7.8 s   Szwecja
3.  7 lutego 1968   Grenoble 30 km stylem klasycznym 1:35:39.2 h +1:16.1 min   Franco Nones
2.  10 lutego 1968   Grenoble 15 km stylem klasycznym 47:54.2 min +1.9 s   Harald Grønningen
3.  14 lutego 1968   Grenoble Sztafeta 4 × 10 km[4] 2:08:33.5 h +2:23.2 min   Norwegia
15. 17 lutego 1968   Grenoble 50 km stylem klasycznym 2:28:45.8 h +4:08.0 min   Ole Ellefsæter
19. 4 lutego 1972   Sapporo 30 km stylem klasycznym 1:36:31.15 h +5:09.36 min   Wiaczesław Wiedienin
DNF 10 lutego 1972   Sapporo 50 km stylem klasycznym 2:43:14.75 h -   Pål Tyldum

Mistrzostwa świata edytuj

Miejsce Dzień Rok Miejscowość Konkurencja Czas biegu Strata Zwycięzca
1.  18 lutego 1962   Zakopane 30 km stylem klasycznym 1:52:39.4 h - -
5. 20 lutego 1962   Zakopane 15 km stylem klasycznym 55:22.8 min +1:01.6 min   Assar Rönnlund
2.  22 lutego 1962   Zakopane Sztafeta 4 × 10 km[5] 2:24:39.8 h +44.5 s   Szwecja
1.  17 lutego 1966   Oslo 30 km stylem klasycznym 1:37:26.7 h - -
6. 20 lutego 1966   Oslo 15 km stylem klasycznym 47:56.2 min +33.6 s   Gjermund Eggen
2.  23 lutego 1966   Oslo Sztafeta 4 × 10 km[6] 2:14:27.9 h +1:12.1 min   Norwegia
3.  26 lutego 1966   Oslo 50 km stylem klasycznym 3:03:04.7 h +49.6 s   Gjermund Eggen

Przypisy edytuj

  1. ↑ de la Chapelle A, Traskelin AL, Juvonen E. Truncated erythropoietin receptor causes dominantly inherited benign human erythrocytosis. „Proc Natl Acad Sci USA”. 90 (10), s. 4495-9, 1993. PMID: 8506290. 
  2. ↑ Skład drużyny: Toimi Alatalo, Eero Mäntyranta, Väinö Huhtala, Veikko Hakulinen
  3. ↑ Skład drużyny: Väinö Huhtala, Arto Tiainen, Kalevi Laurila, Eero Mäntyranta
  4. ↑ Skład drużyny: Kalevi Oikarainen, Hannu Taipale, Kalevi Laurila, Eero Mäntyranta
  5. ↑ Skład drużyny: Väinö Huhtala, Kalevi Laurila, Pentti Pesonen, Eero Mäntyränta
  6. ↑ Skład drużyny: Kalevi Oikarainen, Hannu Taipale, Kalevi Laurila, Eero Mäntyränta

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eero_Mäntyranta&oldid=71834532”