Elly Ney (ur. 27 września 1882 w Düsseldorfie, zm. 31 marca 1968 w Tutzing[1][2]) – niemiecka pianistka.

Elly Ney
Ilustracja
Elly Ney, 1922
Data i miejsce urodzenia

27 września 1882
Düsseldorf

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

31 marca 1968
Tutzing

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianistka

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojennej II klasy (III Rzesza)

Życiorys edytuj

Studiowała w konserwatorium w Kolonii u Teodora Leszetyckiego i Emila von Sauera[1]. Debiutowała jako pianistka w 1905 roku w Wiedniu[1][2]. Od 1914 roku występowała w trio z Willemem van Hoogstratenem (skrzypce) i Fritzem Reitzem (wiolonczela), koncertując w krajach europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych[1]. Wykonywała głównie repertuar niemiecki[1]. Dokonała nagrań fonograficznych Burleski Richarda Straussa (1930) oraz Sonaty c-moll op. 111 Ludwiga van Beethovena (1936 i 1958)[1]. Opublikowała autobiografię Ein Leben für die Musik (wyd. Darmstadt 1952; 2. wydanie pt. Erinnerungen und Betrachtungen Aschaffenburg 1957)[1][2].

Od 1911 do 1927 roku była zamężna z holenderskim skrzypkiem i dyrygentem, Willemem van Hoogstratenem, z którym występowała w trio[2][3]. Małżeństwo zakończyło się rozwodem[3]. W 1928 roku poślubiła dyrygenta Paula Allaisa[3].

Była zagorzałą antysemitką, popierała wprowadzony w III Rzeszy zakaz występów dla muzyków żydowskiego pochodzenia, w 1937 roku wstąpiła do NSDAP[3]. Publicznie wyrażała swoje poparcie dla Adolfa Hitlera i wykonywała nazistowski salut, za zasługi kulturalne dla reżimu została odznaczona Krzyżem Zasługi Wojennej II klasy[3]. Swoje poparcie dla nazizmu deklarowała także po zakończeniu wojny[3]. W 2008 roku burmistrz bawarskiego Tutzing podjął decyzję o usunięciu portretu Ney z budynku miejskiego ratusza[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 41. ISBN 978-83-224-0808-7.
  2. a b c d Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2598. ISBN 0-02-865529-X.
  3. a b c d e f g Stephen Siek: A Dictionary for the Modern Pianist. Lanham: Rowman & Littlefield, 2017, s. 133–134. ISBN 978-0-8108-8879-1.