Enantiofeniks (Enantiophoenix electrophyla) – kopalny ptak z grupy Euenantiornithes. Jego pozostałości odnaleziono w późnokredowych osadach (cenoman) w Libanie[2]. Jego nazwa nawiązuje do podgromady ptaków jakiej był przedstawicielem (Enantiornithes) oraz do mitycznego feniksa.

Enantiofeniks
Enantiophoenix electrophyla
A. Cau & P. Arduini, 2008[1]
Okres istnienia: kreda późna
100.5/66
100.5/66
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Enantiornithes

Nadrząd

Euenantiornithes

Rodzina

Avisauridae

Rodzaj

Enantiophoenix

Gatunek

Enantiophoenix electrophyla

Był to niewielki ptak dochodzący do ok. 15-20 cm długości[3]. Jedyny znany szkielet posiada kości klatki piersiowej, element mostka oraz większą część stopy. Kończyny tylne były wyposażone w zakrzywione pazury służące zapewne do chwytania gałęzi.

Ptaka tego zakwalifikowano do Enantiornithes, dużej grupy ptaków, która dominowała w okresie kredy. Dokładniej enantiofeniks był przedstawicielem Avisauridae, prymitywnej rodzina Enantiornithes występującej w Europie, Ameryce Południowej i Ameryce Północnej oraz na Bliskim Wschodzie. Przodków rodziny upatruje się w prymitywniejszych ptakach z Dalekiego Wschodu, szczególnie Chin. Jest to rodzaj pośredni między późnokredowymi awizaurami typowymi dla Zachodniej Półkuli, ponieważ przodkowie tej grupy zostali znalezieni w Azji. Enantiophoenix jest również najstarszym ptakiem znalezionym w osadach płyty arabskiej.

Skamieniałości wskazują, że zwierzę prowadziło nadrzewny tryb życia (zakrzywione pazury służące do chwytania gałęzi drzew). Na korpusie stwierdzono ślady bursztynu: wydaje się, że ptak ten odżywiał się czasami żywicą (która po milionach lat staje się bursztynem)[2]. Stąd nazwa gatunkowa zwierzęcia, electrophyla oznacza „miłośnik bursztynu”[1][3].

Przypisy edytuj

  1. a b A. Cau, P. Arduini. Enantiophoenix electrophyla gen. et sp. nov. (Aves, Enantiornithes) from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Lebanon and its phylogenetic relationships. „Atti della Societa Italiana di Scienze Naturali e del Museo ivico di Storia Naturale in Milano”. 149 (2), s. 293–324, 2008. (ang.). 
  2. a b Rubén Molina-Pérez i inni, Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes, Princeton University Press, 2019, s. 137, 202, ISBN 978-0-691-18031-1 (ang.).
  3. a b Matthew P. Martyniuk, A Field Guide to Mesozoic Birds and Other Winged Dinosaurs, Pan Aves, 2012, s. 140, ISBN 978-0-9885965-0-4 (ang.).