Entiminae

podrodzina owadów

Entiminaepodrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i rodziny ryjkowcowatych. Kosmopolityczna. Obejmuje ponad 12 000 opisanych gatunków. Larwy przechodzą rozwój w glebie, rzadko w detrytusie lub drewnie. Postacie dorosłe żerują na nadziemnych częściach roślin.

Entiminae
Schoenherr, 1826
Ilustracja
Rhigus nigrosparsus z plemienia Entimini
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

Cucujiformia

(bez rangi) Phytophaga
Nadrodzina

ryjkowce

Rodzina

ryjkowcowate

Podrodzina

Entiminae

Synonimy
  • Brachyderinae Schönherr, 1826
  • Brachyrhininae
  • Entimides Schönherr, 1823
Kopulująca para naliściaków srebrniaków z plemienia Phyllobini
Eupholus humeralis z plemienia Eulophini
Obryzg szkółkowiec z plemienia Polydrusini
Oprzędzik pręgowany z plemienia Sitonini
Otiorhynchus crataegi z plemienia Otiorhynchini
Eupholus schneideri z plemienia Eulophini
Brachyderes incanus z plemienia Brachyderini

Morfologia edytuj

Głowa zaopatrzona jest krótki i gruby ryjek o długości rzadko osiągającej dwukrotność jego szerokości i nie większej niż długość reszty głowy. Dołki na czułki zwykle położone są na bokach ryjka i od góry częściowo zasłonięte, ale mogą też leżeć na jego grzbietowej powierzchni. Kolankowato zgięte czułki buduje 11 członów, z których 7 przypada na funikulus i 3 na zwartą buławkę. Oddalone od siebie na szerokość ryjka oczy złożone mają kształt prawie kolisty do jajowatego i zwykle skierowane są na boki. Szwy gularne są zbieżne, natomiast szwu między nadustkiem a wargą górną brak zupełnie. Krótkie i szerokie żuwaczki pozbawione są moli. Osobniki świeżo przeobrażone (teneralne) mają na przedzie żuwaczki wyrostek o rozmaitym kształcie, np. sierpowatym, liściowatym, szablastym czy kołkowatym. Wyewoluował on w związku z pierwotnym dla tej grupy przepoczwarczeniem w glebie. U zdecydowanej większości gatunków owe wyrostki szybko się odłamują, pozostawiając blizny na zewnętrznych brzegach żuwaczek, ale u niektórych zachowują się przez resztę życia[1].

Przedplecze, z nielicznymi wyjątkami, węższe jest od pokryw. Tarczka może być widoczna lub ukryta. Zakrywające cały odwłok pokrywy zazwyczaj mają 10 punktowanych rzędów, ale mogą być też zupełnie niepunktowane, rzadziej zaopatrzone są w rzędy nadliczbowe. Panewki bioder przedniej pary zamknięte są zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Panewki bioder pary środkowej są okrągławe do nieco poprzecznych. Skrzydła tylnej pary mogą być rozwinięte w różnym stopniu lub całkiem nieobecne[1].

Odwłok samic cechuje zwykle dobrze rozwinięte pokładełko, rzadko zredukowane lub zanikłe. Pochwa ich jest rurkowata i zesklerotyzowana. Torebka kopulacyjna może być dobrze rozwinięta, ale też może jej nie być wcale[1]. U samców genitalia cechują się manubrium dobrze rozwiniętym, acz mniejszym od spiculum gastrale oraz pełnym, wąsko-pierścieniowatym tegmenem z paramerami zredukowanymi do nagich płatków lub całkowicie zanikłymi. Rynienkowate lub rurkowate, często zagięte prącie miewa w części proksymalno-grzbietowej parę apodem zwanych temonami. Endofallus może zawierać skleryciki, ale zwykle pozbawiony jest flagellum[1].

Biologia i ekologia edytuj

Przedstawiciele podrodziny są fitofagami, nierzadko polifagicznymi. Cykl życiowy zwykle jest jednoroczny, rzadziej dwuletni. Postacie dorosłe ukazują się wiosną lub latem. Żerują na nadziemnych częściach roślin, najczęściej na liściach (foliofagi) i kwiatach. Większość rozmnaża się wyłącznie płciowo, ale u ponad 50 gatunków stwierdzono partenogenezę telitokiczną. Samice albo składają jaja w miejscach przypadkowych (najczęściej na liściach), albo wybierają do tego celu rozmaite szczeliny i zakamarki, często zabezpieczając je wydzieliną gruczołów dodatkowych. Większą część cyklu życiowego spędzają jako larwy, które, z nielicznymi wyjątkami, wolno żyją w glebie, żerując od zewnątrz na korzeniach roślin. Wyjątkami są tu Ectemnorhinini, których larwy żyją przy powierzchni gleby wśród mat detrytusu, oraz larwy Pachyrhynchini, które drążą chodniki w gałęziach drzew i w nich się przepoczwarczają. Liczba stadiów larwalnych waha się w tej podrodzinie od czterech u Premnotrypes latithorax do jedenastu u Naupactus leucoloma. Zimowanie odbywa się w ostatnim stadium larwalnym (określanym jako przedpoczwarka), a przepoczwarczenie następuje w cieplejszym okresie[1].

Rozprzestrzenienie edytuj

Podrodzina kosmopolityczna. Większość plemion ograniczona jest w swym zasięgu do jednej krainy zoogeograficznej, a niektóre do jeszcze mniejszych obszarów, np. Anomophthalmini do Patagonii, Nothognathini do Indii, Ophtalmorrhynchini do Afryki Środkowej, Elytrurini do Polinezji, a Laparocerini do Makaronezji. W dwóch krainach zoogeograficznych występuje około 10 plemion, a w większej ich liczbie tylko kilka[1]. Na terenie Polski stwierdzono 192 gatunki[2] (zob. Entiminae Polski).

Systematyka edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1823 roku przez Carla Johana Schönherra pod nazwą Entimides[3]. Współcześnie definiowane obejmują ponad 12 000 opisanych gatunków z około 1370 rodzajów, będąc najliczniejszą podrodziną ryjkowcowatych[4][3]. Według pracy P. Boucharda i innych z 2011 roku podrodzinę tę dzieli się na 53 plemiona[3]:

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Adriana E. Marvaldi, Analia A. Lanteri, M. Guadalupe del Rio, Rolf G. Oberprieler: Entiminae. W: Coleoptera, Beetles. Morphology and Systematics. Volume 3. Phytophaga. Richard A.B. Leschen, Rolf G Beutel (red.). De Gruyter, 2014, seria: Handbook of Zoology. ISBN 978-3-11-027446-2.
  2. M. Wanat: podrodzina: Entiminae C.J. Schönherr, 1823. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2019-12-29].
  3. a b c Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1–972, DOI10.3897/zookeys.88.807.
  4. Adriana E Marvaldi, Maria Guadalupe del Río, Vanina A. Pereyra, Nicolás Rocamundi. A Combined Molecular and Morphological Approach to Explore the Higher Phylogeny of Entimine Weevils (Coleoptera: Curculionidae), with Special Reference to South American Taxa. „Diversity”. 10 (3), 2018. DOI: 10.3390/d10030095.