Erie (jezioro)

jezioro (granica Kanada/USA; 4. największe w kompleksie 5 Wielkich Jezior)

Erie (ang. Lake Erie, wym. [ˈɪri]; fr. Lac Érié) – jezioro słodkowodne, czwarte co do wielkości w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Środkiem jeziora biegnie granica między Kanadą i Stanami Zjednoczonymi. Rzeka Niagara wypływa z jeziora na jego wschodnim końcu i łączy je z jeziorem Ontario. Na zachodnim końcu wpływa do jeziora rzeka Detroit, która łączy je z jeziorem Huron. Jezioro jest dostępne dla pełnomorskich statków przez Drogę Wodną Świętego Wawrzyńca.

Erie
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne jeziora Erie
Położenie
Państwo

 Kanada
 Stany Zjednoczone

Miejscowości nadbrzeżne

Buffalo, Erie, Cleveland, Toledo

Wysokość lustra

173,3 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

25 700 km²

Wymiary
• max długość
• max szerokość


388 km
92 km

Głębokość
• średnia
• maksymalna


19 m
64 m

Hydrologia
Rzeki zasilające

Detroit

Rzeki wypływające

Niagara

Rodzaj jeziora

tektoniczno-polodowcowe

Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Erie”
Ziemia42°12′N 81°12′W/42,200000 -81,200000
Mapka jeziora
Położenie jeziora Erie

Amerykański (południowy) brzeg jeziora jest bardzo gęsto zaludniony. Duże miasta nad jeziorem to: Buffalo, Erie, Cleveland i Toledo. Kanadyjski brzeg jest stosunkowo mało zaludniony i głównie rolniczy.

Historia edytuj

Pierwszym Europejczykiem, który dotarł do jeziora, był prawdopodobnie Étienne Brûlé około 1615 roku W 1678 r. René-Robert Cavelier de La Salle zbudował pierwszy żaglowiec na jeziorze – „Griffon”. Pierwszą stałą europejską osadą przy jeziorze, ulokowaną nad rzeką Detroit niedaleko jej ujścia do zachodniego końca jeziora, był francuski Fort Detroit założony w 1701 r., na terenie dzisiejszego miasta Detroit.

Jezioro było jednym z obszarów walk podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej (1812–1814). Miała na nim miejsce kluczowa bitwa, która była największym zwycięstwem amerykańskiej floty podczas tej wojny.

Do jeziora uchodzi Ashtabula River.

Ochrona przyrody edytuj

Na wyspach jeziora Erie utworzono rezerwat przyrody Pelee Island Natural Areas (zob. Pelee, Ontario), istotny dla całej biosfery ze względu na rolę w wędrówkach ptaków[1].

Przypisy edytuj

  1. Pelee Island Natural Areas Southwest Lake Erie, Ontario. [w:] Strona internetowa Important Bird Area (IBA) [on-line]. Bird Studies Canada. [dostęp 2019-11-05]. (ang.).