Ernest Jerzy Pokrzywnicki

1892-12-04 - 1974-12-28; prawnik, badacz meteorytów

Ernest Jerzy Pokrzywnicki (w literaturze występuje także jako Jerzy Pokrzywnicki i Ernest Jerzy Grzymała Pokrzywnicki) (ur. 4 grudnia 1892 w Bebechach, zm. 28 grudnia 1974 w Warszawie)[1] – polski prawnik, geolog, badacz meteorytów.

Absolwent gimnazjum w Kamieńcu Podolskim z 1912 r. Od 1912 studiował prawo, najpierw na Uniwersytecie Kijowskim, a później w Odessie, zostając absolwentem tamtejszej uczelni w 1917, po czym pracował w tym mieście zawodowo do wiosny 1919 r. Jednocześnie na macierzystej uczelni studiował astronomię w latach 1918–1919, jednak po roku nauki wyemigrował do Polski. W kraju pracował jako urzędnik, najpierw w Białej, a od 1921 do wojny w pionie administracji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W latach 30. XX w. opublikował kilka książek na tematy prawnicze, ponadto wykładał prawo w gdyńskiej Szkole Morskiej w 1932[2].

Podczas okupacji niemieckiej pracował w Warszawie jako agent ubezpieczeniowy, jednocześnie działając w Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej oraz Radzie Głównej Opiekuńczej (1940–1945). Po upadku powstania warszawskiego wyjechał do Krakowa, gdzie na początku 1945 r. został uwięziony przez Niemców i w niewoli był trzymany aż do nadejścia wojsk radzieckich[3].

Od lipca 1945 do emerytury w 1950 pracował jako naczelnik różnych wydziałów Ministerstwa Administracji Publicznej, pisał też wówczas prace dotyczące prawa administracyjnego, ponadto w 1947 podczas pobytu we Francji wykładał tę dziedzinę na uniwersytecie w Tuluzie[4].

Będąc na emeryturze dalej zajmuje się prawem, w latach 50. XX w. jako radca prawny Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu, a w 1960 broni pracę doktorską z prawa na poznańskim uniwersytecie[4]. Jednocześnie jednak powraca do swych młodzieńczych zainteresowań astronomią, w 1952 r. zaczyna intensywnie zgłębiać meteorytykę i w 1953 r. wiąże się z Komitetem Geologicznym PAN, z ramienia którego prowadzi archiwalne i terenowe poszukiwania meteorytów w Polsce oraz informacji o nich, znajdując m.in. nowe okazy meteorytu Morasko. Od 1957 do 1962 pracował jako adiunkt w Zakładzie Nauk Geologicznych PAN[5]. Należał do Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, w którym od 1959 do 1965 r. wchodził w skład komisji rewizyjnej[6] i publikował w wydawanym przez PTA czasopiśmie Urania[7].

Był autorem lub współautorem 6 książek i 28 artykułów z nauk prawniczych oraz przeszło 130 prac nt. meteorytyki i astronomii[8]. Główna publikacja Pokrzywnickiego z zakresu meteorytów to „Meteoryty Polski. Katalog meteorytów w zbiorach polskich”(1964)[9]. Ponadto przetłumaczył książkę Wasilija Fiesenkowa opublikowaną w 1954 r. przez PWN pt. „Współczesne poglądy na Wszechświat”[10].

Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim[11].

Materiały archiwalne Ernesta Pokrzywnickiego znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-134[12].

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kosiński 2011 ↓, s. 67, 75, 77.
  2. Kosiński 2011 ↓, s. 67–69.
  3. a b c Kosiński 2011 ↓, s. 69.
  4. a b Kosiński 2011 ↓, s. 70.
  5. Kosiński 2011 ↓, s. 72–74.
  6. Strona PTA [1]
  7. Kosiński 2011 ↓, s. 70, 75.
  8. Kosiński 2011 ↓, s. 74.
  9. Kosiński 2011 ↓, s. 73.
  10. Kosiński 2011 ↓, s. 72.
  11. Kosiński 2011 ↓, s. 75.
  12. Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-02-28].
  13. Kosiński 2011 ↓, s. 68.

Bibliografia edytuj

  • Janusz W. Kosiński. Ernest Jerzy Grzymała Pokrzywnicki (1892 - 1974). „Acta Societatis Metheoriticae Polonorum”. 2, s. 67–77, 2011.