Ernest Lawrence

amerykański fizyk, noblista

Ernest Orlando Lawrence (ur. 8 sierpnia 1901 w Canton w stanie Dakota Południowa, zm. 27 sierpnia 1958 w Palo Alto w stanie Kalifornia[1][2]) – amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za wynalezienie i udoskonalenie cyklotronu oraz za wyniki uzyskane przy jego użyciu, w szczególności odnoszące się do pierwiastków sztucznie promieniotwórczych[1].

Ernest Lawrence
Ilustracja
Państwo działania

Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1901
Canton

Data i miejsce śmierci

27 sierpnia 1958
Palo Alto

profesor
Specjalność: fizyka
Alma Mater

University of South Dakota

Uczelnia

Uniwersytet Yale,
Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley

Faksymile
Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
Medal Hughesa

Od lewej: R. Oppenheimer, E. Fermi oraz Ernest Lawrence

Życiorys

edytuj

Ukończył studia na Uniwersytecie Dakoty Południowej w 1922. Trzy lata później obronił doktorat na Uniwersytecie Yale, gdzie pracował do 1927, m.in. prowadząc eksperymenty z efektem fotoelektrycznym. W 1928 przyjął ofertę pracy na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, a już dwa lata później został profesorem tej uczelni[1].

Koncepcję nowej metody przyspieszania cząstek w cyklotronie opracował w 1929. Dwa lata później potencjał 1800 woltów pozwolił na nadanie jonom wodoru energii rzędu 80 000 elektronowoltów w urządzeniu o średnicy 4,5 cala[3]. Kolejne udoskonalane modele były coraz większe i pozwalały na uzyskiwanie eksperymentów z cząstkami o większych energiach. W 1939 za te prace otrzymał Nagrodę Nobla[1].

W czasie II wojny światowej Lawrence przyłączył się do szeregu projektów, które ostatecznie znalazły realizację w rozpoczęciu projektu Manhattan. Był zwolennikiem elektromagnetycznej metody separacji wzbogaconego uranu; zaprojektował i zbudował kalutron – wyspecjalizowaną odmianę spektrometru masowego, służącą do pozyskiwania wzbogaconego uranu.

Po wojnie Lawrence był zwolennikiem i orędownikiem programów tak zwanej dużej nauki, prowadząc kampanię na rzecz dotacji ze strony państwa na szeroko zakrojone programy naukowe.

Pierwiastek o liczbie atomowej 103, odkryty w 1961, został nazwany na jego cześć lawrencium (Lr, Lorens).

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Ernedt Lawrence był członkiem wielu amerykańskich stowarzyszeń naukowych i członkiem zagranicznym stowarzyszeń w innych krajach. Otrzymał tytuł doctor honoris causa trzynastu uniwersytetów amerykańskich i brytyjskich oraz został oficerem Legii Honorowej. Ponadto nadano mu[1]:

Życie prywatne

edytuj

Ożenił się w maju 1932 z Mary Kimberly Blumer, córką emerytowanego dziekana Yale Medical School. Mieli sześcioro dzieci. Uprawiał żeglarstwo i tenis, jeździł na łyżwach, był miłośnikiem muzyki.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Ernest Lawrence - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1939 [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-03-05]. (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1951, The Evolution of the Cyclotron
  2. Lawrence Ernest Orlando, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-30].
  3. The First Cyclotrons. [w:] Strona internetowa American Institute of Physics > AIP History Center [on-line]. www.aip.org. [dostęp 2014-03-06]. (ang.).
  4.   The Enrico Fermi Award. Award Laureates (ang.), U.S. Department of Energy, Office of Science, science.osti.gov [dostęp 2024-05-18].

Linki zewnętrzne

edytuj