Ethna Carbery
Anna Isabel MacManus z d. Johnston (ur. 3 grudnia 1866 w Ballymena, zm. 2 kwietnia 1902 w Donegal – irlandzka poetka, pisarka i dziennikarka.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki | |
Życie i twórczość edytuj
Ethna Carbery urodziła się w rodzinie katolickiej jako Anna Isabel Johnston, najstarsze dziecko Roberta Johnstona (1836–1937), handlarza drewnem i członka Irlandzkiego Bractwa Republikańskiego, oraz Marjory (z d. Magee)[1]. Większość swojego życia Ethna spędziła w Belfaście.
Anna Johnston zaczęła pisać jako młoda dziewczyna, po raz pierwszy publikowała już w wieku piętnastu lat[1]. Później stała się płodną autorką poezji i opowiadań dla irlandzkich czasopism, między innymi Irish Monthly, United Ireland, Donahoe's Magazine, Young Ireland, Nation i Catholic Fireside, czasami używając pseudonimu Ethna Carbery. Publikowała także w kilku amerykańskich magazynach, m.in. Century i Criterion. Nawiązała także kontakty ze środowiskiem literackim i nacjonalistycznym w Dublinie, zwłaszcza ze środowiskiem Katharine Tynan.
W październiku 1895 wraz ze swoją przyjaciółką, poetką i nacjonalistką Alice Milligan założyła miesięcznik Northern Patriot, jawnie opowiadający się za irlandzkim separatyzmem. W wyniku nieporozumień ze sponsorem, Belfast Workingmen's Club, już w grudniu zaprzestały wydawania pisma. Niezrażone, w styczniu 1896 roku założyły mieszczące się w Belfaście czasopismo literackie Shan Van Vocht, którego redakcja mieściła się w składzie drewna ojca Ethny Carbery, Roberta Johnstona. Obie kobiety redagowały, zarządzały i współtworzyły czasopismo, które ukazywało się do marca 1899 r. Shan Van Vocht przedstawiał irlandzki radykalizm i kulture aktywistów nacjonalistycznych w tamtym okresie; opublikował wczesne pisma Jamesa Connolly'ego (chociaż obie kobiety zdystansowały się od jego socjalistycznego programu), także poezję Lionela Johnsona, Douglasa Hyde’a, Nory Hopper, Katharine Tynan, Seumasa MacManus i Alice Furlong.
Carbery wzięła aktywny udział w obchodach stulecia rewolucji irlandzkiej i wraz z Milligan, Maud Gonne, Johnem O'Leary i Williamem Rooneyem podróżowała po kraju z wykładami na temat United Irishmen. Ethna Carbery była powiązana z Irish National Alliance oraz była członkiem Ulster '98 Centenary Committee. W 1899 r. zagrała księżniczkę Eithne w pierwszej irlandzkojęzycznej sztuce wystawionej w Irlandii.
W 1900 roku została wybrana na wiceprzewodniczącą stowarzyszenia Inghinidhe na hÉireann wraz z Jenny Wyse Power, Annie Egan i Alice Furlong.
Stałym współpracownikiem Shan Van Vocht był Seamus MacManus (1869–1960) z Donegal, który jako Mac of Glen Ainey zaczął publikować wiersze i szkice w Donegal Vindicator. MacManus szybko zaprzyjaźnił się z obiema kobietami, a Ethna Carbery zakochała się w nim. Była głęboko zszokowana, gdy dowiedziała się, że ma zamiar wyemigrować do Stanów Zjednoczonych. MacManus opuścił Irlandię pod koniec września 1898 r. Wrócił do Irlandii wiosną 1899 roku i już wtedy prawdopodobnie był świadom uczuć Ethny Carbery, wyrażonych już w wierszu Paistin Fionn, opublikowanym w Shan Van Vocht 7 listopada 1898 roku[2]. Para pobrała się 22 sierpnia 1901 roku w Belfaście[3] i przeprowadziła do Revlin House w Donegal. 2 kwietnia 1902 r. Anna MacManus zmarła na zapalenie błony śluzowej żołądka; została pochowana dwa dni później na cmentarzu katolickim w Frosses.
Dzieła edytuj
- The Passionate Hearts (1903)
- In the Celtic past (1904)
- The four winds of Eirinn (1905)
- We sang for Ireland: poems of Ethna Carbery (1950)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Frances Clarke: Carbery, Ethna. The Dictionary of Irish Biography, 2016-10. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
- ↑ Ethna Carbery, Paistin Fionn, „The Shan Van Vocht”, III (11), Belfast, 7 listopada 1898, s. 208 [dostęp 2023-12-11] (ang.).
- ↑ Helen Meehan: MacManus, Seumas. The Dictionary of Irish Biography, 2021-04. [dostęp 2023-12-11]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Deirdre Toomey: MacManus (née Johnston), Anna Isabel (pseud. Ethna Carbery) (1866–1902). Oxford Dictionary of National Biography, 2004-09-23. [dostęp 2023-12-01]. (ang.).
- Frances Clarke: Carbery, Ethna. The Dictionary of Irish Biography, 2016-10. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- The Shan Van Vocht Online na University College Dublin Digital Library (ang.)
- Utwory Ethny Carbery na LibriVox (ang.)
- The Four Winds of Eirinn (ang.)