Eurosceptycyzm w Polsce
Eurosceptycyzm w Polsce – wyrażana na terenie Polski postawa niechęci wobec głębszej integracji Unii Europejskiej, powiększenia jej o nowe państwa członkowskie względnie promująca postulat wystąpienia Polski z UE. Stanowi element eurosceptycyzmu ogólnokontynentalnego.
Tło społeczne edytuj
Polska została członkiem Unii Europejskiej w 2004. W referendum akcesyjnym przeprowadzonym w czerwcu 2003 za członkostwem w UE opowiedziało się 77,45 proc. głosujących, a przeciw było 22,55 proc. Frekwencja wyniosła 58,85 proc[1]. Według danych Eurobarometru z 2017 Polacy zajmują czwarte miejsce wśród narodów UE najlepiej oceniających członkostwo ich państwa w Unii Europejskiej (po Niemcach, Holendrach, Irlandczykach i Luksemburczykach). Zadowolenie z członkostwa wyrażało wówczas 71% Polaków[2]. Według sondażu z września 2018 przeprowadzonego przez Kantar Millward Brown 83% Polaków chce, aby Polska pozostała członkiem Unii Europejskiej, za opuszczeniem opowiedziało się 11% ankietowanych, brak zdania w tej sprawie wyraziło 3% ankietowanych[3].
Politycy i ugrupowania polityczne edytuj
Do grona partii najwcześniej prezentujących postawy eurosceptyczne należały Liga Polskich Rodzin, Samoobrona i Libertas. W tej samej grupie znalazł się również Kongres Nowej Prawicy[4] a wcześniej Unia Polityki Realnej. Wśród polityków o takim nastawieniu znaleźli się zwłaszcza: Ryszard Bender[5], Andrzej Grzesik[5], Krzysztof Bosak[6], Sylwester Chruszcz[6], Janusz Dobrosz[5], Dariusz Grabowski[5], Janusz Korwin-Mikke[7], Marian Kowalski[6], Paweł Kukiz[8], Daniel Pawłowiec[5], Anna Sobecka[5], Robert Winnicki[6], Artur Zawisza[5], Stanisław Żółtek[9].
Mimo formalnych deklaracji o poparciu dla członkostwa Polski w Unii Europejskiej ponownie rządząca od jesieni 2015 partia Prawo i Sprawiedliwość regularnie atakuje instytucje unijne, co służy wzmacnianiu postaw eurosceptycznych[2]. Zdaniem Andrzeja Stankiewicza w jej łonie znajduje się „skrzydło antyunijne”, wykorzystywane przez Jarosława Kaczyńskiego w celu uniemożliwienia powstania w Polsce silnej partii prawicowej przeciwnej UE[10]. Od zagranicznych partii eurosceptycznych PiS różnią deklaracje zaznaczające niechęć tego ugrupowania wobec Rosji[11].
Eurosceptycznych wypowiedzi dokonują prominentni politycy związani z PiS. Prezydent Andrzej Duda we wrześniu 2018 stwierdził, że Unia Europejska to „wyimaginowana wspólnota, z której dla nas niewiele wynika”[3]. Krzysztof Szczerski, choć oświadczył „nie namawiam do wyjścia Polski z Unii Europejskiej dziś i natychmiast”, to jednak swoimi wypowiedziami wpisywał się w antyunijną narrację[12].
Do kręgu ugrupowań eurosceptycznych należą tzw. formacje narodowe (Młodzież Wszechpolska, Obóz Narodowo-Radykalny, Narodowe Odrodzenie Polski, Ruch Wolności[6]) i Kukiz’15[13].
W grudniu 2018 partie KORWiN i Ruch Narodowy utworzyły eurosceptyczną Konfederację KORWiN Braun Liroy Narodowcy na wybory do Parlamentu Europejskiego w 2019 roku[14][15]. W styczniu przystąpiły do niej także formacje Grzegorza Brauna i Piotra Liroya-Marca[16].
W 2019 działacze Kongresu Nowej Prawicy, w tym Stanisław Żółtek, ogłosili powstanie nowej partii eurosceptycznej Polexit, opowiadającej się za wystąpieniem Polski z Unii Europejskiej[9].
Media, dziennikarze i publicyści edytuj
Czołowymi mediami regularnie promującymi postawy eurosceptyczne są m.in. Polskie Radio, Telewizja Republika[17], Nasz Dziennik, Radio Maryja[18], Telewizja Trwam, Najwyższy Czas![5] i Warszawska Gazeta[19].
Promotorem eurosceptycyzmu jest otwarty przeciwnik UE Stanisław Michalkiewicz[20]. Eurosceptykiem był Maciej Rybiński[21]. Wrogość względem Unii Europejskiej prezentuje Wojciech Cejrowski („Nienawidzę tego ścierwa sowieckiego, którym jest Unia Europejska”)[22].
Forum dla wypowiedzi eurosceptycznych oraz krytycznych wobec Unii Europejskiej są regularnie m.in. tygodnik „Do Rzeczy”[23], portal wPolityce.pl oraz związany z nim tygodnik „Sieci”[24].
Środowiska kościelne edytuj
Według badań przeprowadzonych przez Joannę Konieczną-Sałamatin im silniejsze jest zaangażowanie kościelne respondentów, tym większy jest sceptycyzm wobec UE. Postawę tę wzmacniają eurosceptyczni duchowni[25], mimo że Episkopat Polski poparł członkostwo Polski w UE. Bp Edward Frankowski wzywał do negatywnego głosowania w referendum akcesyjnym[26]. Do grona eurosceptyków należy m.in. o. Tadeusz Rydzyk[27], który nazwał Unię Europejską „nowym Związkiem Radzieckim”[28].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ 8 czerwca 2003 r. Referendum europejskie. interia.pl, 8 czerwca 2018. [dostęp 2018-10-22].
- ↑ a b PiS robi z Unii Europejskiej wroga, ale Polacy nie dali się nabrać. Znaczący wzrost pozytywnych ocen członkostwa!. natemat.pl, 28 kwietnia 2017. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ a b Sondaż: Polacy chcą zostać w Unii Europejskiej. rp.pl, 17 września 2018. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ PE: Kongres Nowej Prawicy zasilił Europejski Sojusz na rzecz Wolności. gazetaprawna.pl, 3 października 2014. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ a b c d e f g h Marcin Lasoń, Eurosceptycyzm jako przejaw populizmu w praktyce politycznej III RP, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2011 nr 4, s. 191.
- ↑ a b c d e Narodowcy łączą siły. rp.pl, 21 stycznia 2013. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ „Proputinowski eurosceptyk, przeciwnik kobiet i demokracji”. Korwin-Mikke najdziwniejszym europosłem. wprost.pl, 29 maja 2014. [dostęp 2018-10-22].
- ↑ Kukiz: Unia Europejska przypomina Związek Sowiecki. dorzeczy.pl, 9 lutego 2017. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ a b Powstała partia „Polexit”. Głównym postulatem wyjście z UE. rp.pl, 28 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-29].
- ↑ Warzecha: Zabawna jest próba przyklejenia gęby eurosceptyków PiS-owi, który takiej gęby absolutnie nigdy nie miał. telewizjarepublika.pl, 19 marca 2017. [dostęp 2018-10-22].
- ↑ Jerzy Haszczyński: Eurosceptycy wszystkich krajów, łączcie się. rp.pl, 28 sierpnia 2018. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Jerzy Wasiukiewicz: Czas wyjść z Unii! Jeżeli weszliśmy w bagno, to trzeba szukać sposobu wyjścia, zanim się do końca pogrążymy. wpolityce.pl, 5 września 2012. [dostęp 2018-10-22].
- ↑ Mariusz Szymczuk: Kukiz'15 rozważa referendum ws. wystąpienia Polski z UE. Kulesza: chcemy, żeby Polska była traktowana przynajmniej na równi z innymi państwami. wp.pl, 5 lutego 2016. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ „Łączy nas Polexit”. Narodowcy i Korwin-Mikke łączą siły przed wyborami do PE [online], dorzeczy.pl, 6 grudnia 2018 [dostęp 2019-02-23].
- ↑ Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy zaczyna kampanię do Parlamentu Europejskiego. nczas.com. [dostęp 2019-02-28].
- ↑ Braun dołącza do Korwin-Mikkego i Winnickiego. Cel: Wypchnąć Unię Europejską z Polski. dorzeczy.pl, 7 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-23].
- ↑ Jak Obajtek Polska Press konsumuje [online], wio.waw.pl, 3 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-10].
- ↑ Marcin Lasoń, Eurosceptycyzm jako przejaw populizmu w praktyce politycznej III RP, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2011 nr 4, s. 194–195.
- ↑ WAŻNE AKCJA: Wyślij list do Komisji Europejskiej i Europosłów! Niech nie przeszkadzają w reformowaniu Polski!. warszawskagazeta.pl, 21 marca 2016. [dostęp 2018-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-24)].
- ↑ „Unia Europejska to po prostu inna nazwa IV Rzeszy”. Michalkiewicz znów szokuje. dorzeczy.pl, 13 sierpnia 2017. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Zmarł Maciej Rybiński. Jeden z najwybitniejszych publicystów. salon24.pl, 22 października 2009. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Cejrowski: Nienawidzę tego ścierwa sowieckiego, którym jest UE. dorzeczy.pl, 11 grudnia 2016. [dostęp 2018-10-26].
- ↑ Paweł Lisicki: Epoka eurosceptycyzmu. dorzeczy.pl, 26 grudnia 2017. [dostęp 2018-10-26].
- ↑ Unijny dyktat w praktyce. Komisarz Oettinger w wywiadzie dla „DW”: Rynki nauczą Włochów głosować, na kogo trzeba!. wpolityce.pl, 29 maja 2018. [dostęp 2018-10-26].
- ↑ Marta Tomaszkiewicz: Co decyduje o poparciu dla Unii Europejskiej?. newsweek.pl, 26 września 2018. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Marek Zając: Nasz Kościół ma się w UE dobrze – jako sprzymierzeniec integracji, beneficjent, a nawet krytyk. opoka.org.pl, 10 czerwca 2009. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Anti-Union empire of Father Rydzyk. From Radio Maryja to „Trwam” Television Antyunijne imperium ojca Rydzyka. Od Radia Maryja do Telewizji Trwam. repozytorium.ka.edu.pl. [dostęp 2018-10-24].
- ↑ Odważne słowa ojca Tadeusza Rydzyka. Porównał UE do Związku Radzieckiego. wp.pl, 20 grudnia 2018. [dostęp 2019-01-28].