Euryapsydy (Euryapsida) – grupa obejmująca przeważnie morskie gady. Jej przedstawiciele żyli od permu do końca kredy. Grupa została wyodrębniona na podstawie umiejscowienia dołu skroniowego w czaszce. Czaszka euryapsydalna, podobnie jak synapsydalna, miała jeden dół skroniowy, ale umiejscowiony wyżej. Do euryapsydów zaliczano areoscelidy, ichtiozaury i zauropterygi (plakodonty, notozaury, plezjozaury). Niektórzy sugerowali, że euryapsydy są grupą monofiletyczną – obejmującą zauropterygi[1] lub zauropterygi i ichtiozaury[2] – jednak ich pokrewieństwo pozostaje niepewne, gdyż niektóre analizy sugerują, że taksonem siostrzanym dla zauropterygów są żółwie, które mają czaszkę anapsydalną, a nie euryapsydalną. Większość naukowców zgadza się jednak, że czaszka euryapsydalna jest zmodyfikowaną czaszką diapsydalną[3].

Czaszka euryapsydalna

Alfred Romer w 1966 uznał Synaptosauria za synonim Euryapsida[4]. Do Synaptosauria zaliczano zauropterygi i protorozaury[5].

Przypisy edytuj

  1. Olivier Rieppel. A new pachypleurosaur (Reptilia: Sauropterygia) from the Middle Triassic of Monte San Giorgio, Switzerland. „Philosophical Transactions of the Royal Society B”. 323 (1212), s. 1–73, 1989. DOI: 10.1098/rstb.1989.0001. (ang.). 
  2. Michael W. Caldwell. Modified perichondral ossification and the evolution of paddle-like limbs in ichthyosaurs and plesiosaurs. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 17 (3), s. 534–547, 1997. DOI: 10.1080/02724634.1997.10011000. (ang.). 
  3. Christopher A. Brochu. Progress and future directions in archosaur phylogenetics. „Journal of Paleontology”. 75 (6), s. 1185–1201, 2001. (ang.). 
  4. Euryapsida. The Paleobiology Database. [dostęp 2010-09-12]. (ang.).
  5. Larousse. Ziemia, rośliny, zwierzęta. Warszawa: BGW, 1990, s. 323-324. ISBN 83-85167-005.