Facylitacja społeczna

Facylitacja społeczna – pojęcie z dziedziny psychologii społecznej, oznacza napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny przez nich naszego działania. Skutkiem tego napięcia są dwie zróżnicowane reakcje – lepsze wykonanie zadań dobrze opanowanych i łatwych (to jest właśnie facylitacja) oraz gorsze wykonanie zadań trudnych (lub tych, których dopiero się uczymy), które to zjawisko określane jest mianem hamowania społecznego.

Przykłady

Sportowcy osiągają lepsze wyniki na oczach publiczności, kulturysta ćwiczy intensywniej, gdy oprócz niego na siłowni znajdują się inni, intensywnie ćwiczący ludzie. Dzieci bawią się z większym zapałem, gdy towarzysz zabawy jest pod bokiem, choćby bawił się w coś innego. Nawet karaluchy szybciej pokonują łatwy labirynt, jeśli obserwują je inne karaluchy.

Opisywany efekt występuje w odniesieniu do zachowań stosunkowo dobrze wyuczonych, automatycznych. Obecność innych może hamować lub zakłócać zachowania niezbyt dobrze wyuczone lub bardzo złożone. Mówi się wtedy o interferencji społecznej.

Zobacz też

• próżniactwo społeczne

Bibliografia

• Waldemar Domachowski, Przewodnik po psychologii społecznej
• Arthur S. Reber, Słownik psychologii
• Dariusz Doliński, Małgorzata Gamian-Wilk, Przestrzenie manipulacji społecznej, PWN, Warszawa 2014