Fairey Fireflybrytyjski pokładowy samolot myśliwski i rozpoznawczy, skonstruowany w 1941 roku w wytwórni Fairey Aviation Co. Ltd

Fairey Firefly
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Wielka Brytania

Producent

Fairey Aviation Co. Ltd

Typ

pokładowy samolot myśliwski i rozpoznawczy

Konstrukcja

dolnopłat konstrukcji metalowej

Załoga

2 (pilot i obserwator)

Historia
Data oblotu

22 grudnia 1941

Lata produkcji

1943–1956

Wycofanie ze służby

1958

Dane techniczne
Napęd

1 × 12-cylindrowy silnik rzędowy Rolls-Royce Griffon IIB

Moc

1735 KM (1277 kW)

Wymiary
Rozpiętość

13,56 m
ze złożonymi skrzydłami: 4,88 m

Długość

11,47 m

Wysokość

4,74 m

Powierzchnia nośna

30,47 m²

Masa
Własna

4048 kg

Startowa

6481 kg

Osiągi
Prędkość maks.

513 km/h

Prędkość wznoszenia

9,7 m/s

Pułap

8840 m

Zasięg

2195 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 × działka Hispano-Suiza kal. 20 mm
8 × niekierowany pocisk rakietowy o masie 27,2 kg
2 × bomba o masie 226,5 kg lub,
2 × bomba o masie 453,6 kg (łączna masa bomb 900 kg)
Użytkownicy
Wielka Brytania
Rzuty
Rzuty samolotu

Historia edytuj

 
Samolot Fairey Firefly ze złożonymi skrzydłami

Po zbudowaniu w wytwórni Fairey Aviation Co. Ltd. myśliwca pokładowego Fairey Fulmar w styczniu 1940 roku, przystąpiono do dalszych prac mających na celu uzyskanie lepszych osiągów. Sylwetkę samolotu zmodyfikowano oraz przystosowano do silnika rzędowego Rolls-Royce Griffon II o większej mocy. Ponadto samolot wyposażono w silniejsze uzbrojenie składające się z czterech działek kal. 20 mm, bomb i pocisków rakietowych. Prototyp tak zbudowanego dwumiejscowego samolotu myśliwsko-rozpoznawczego nazwano Fairey Firefly. Został on oblatany w dniu 22 grudnia 1941 roku. Podczas prób w locie prototyp potwierdził większość założeń konstruktorów, charakteryzował się dobrymi właściwościami pilotażowymi, a co szczególnie ważne, miał wystarczające osiągi.

Pod koniec 1942 roku prototyp przeszedł próby na pokładzie angielskiego lotniskowca HMS „Illustrious”, podczas których osiągnął prędkość maksymalną ponad 500 km/h. Również uzbrojenie zdało egzamin.

Po uzyskaniu zamówień złożonych przez lotnictwo brytyjskiej marynarki wojennej (Fleet Air Arm – FAA), 4 marca 1943 roku przystąpiono do produkcji seryjnej pierwszej wersji samolotu myśliwskiego Fairey Firefly F Mk I. Samoloty Firefly były produkowane w różnych wersjach i odmianach. W okresie II wojny światowej produkowano jeszcze wersje wyposażone w radar: FR – myśliwsko-rozpoznawcze i NF – myśliwców nocnych.

Produkcje seryjną samolotów zakończono 20 marca 1956 roku.

Wersje samolotu Fairey Firefly:

  • F Mk I – wersja podstawowa pokładowego samolotu myśliwskiego
  • F Mk IA – wersja podstawowa przystosowana do rozpoznania i wyposażona w radar ASH
  • NF Mk I – wersja myśliwca nocnego wyposażona w radar AI Mk 10
  • FR Mk I – wersja rozpoznawcza wyposażona w radar ASH
  • NF Mk II – wersja samolotu myśliwskiego nocnego, wyposażona w radar AI Mk 10
  • F Mk III – prototyp wyposażony w silnik Rolls-Royce Griffon 61
  • F Mk IV – wersja myśliwska wyposażona w silnik Rolls-Royce Griffon 74 o mocy 2100 KM
  • FR Mk IV – wersja rozpoznawcza wyposażona w silnik Rolls-Royce Griffon 74 o mocy 2100 KM
  • NF Mk 5 – wersja myśliwca nocnego
  • FR Mk 6 i AS 6 – wersje rozpoznawcze powojenne
  • oraz wersje treningowe tych samolotów oznaczone literą T oraz do holowania celów oznaczone TT

Łącznie w latach 1943 – 1956 wyprodukowano we wszystkich wersjach 1702 samoloty Fairey Firefly.

Użycie w lotnictwie edytuj

 
Wersja Mk.5 w barwach lotnictwa kanadyjskiego

Pierwsze egzemplarze samolotów Fairey Firefly F Mk I otrzymał 1770 dywizjon FAA 1 października 1943 roku, a następnym dywizjonem był sformowany w dniu 1 lutego 1944 roku 1771 Dywizjon. Dywizjon ten zaokrętowano na brytyjski lotniskowiec HMS „Indefatigable”, będącego unowocześnionym i zmodyfikowanym lotniskowcem klasy HMS „Illustrious”. Dywizjony te wzięły udział w operacji „Mascot” – tropienia niemieckiego pancernika „Tirpitz” na wodach Norwegii.

Po II wojnie światowej samoloty Firefly wzięły jeszcze udział w wojnie koreańskiej stacjonując na lotniskowcach brytyjskich i australijskich. Ostatecznie zostały wycofane ze służby liniowej w 1958 roku.

W lutym 1955 roku indyjska marynarka zakupiła, pochodzące z nadwyżek sprzętowych, dwa samoloty Fairey Firefly Mk.I, w wersji zmodernizowanej pod kątem możliwości holowania rękawów służących do treningu strzeleckiego. W maju tego samego roku pozyskano kolejne trzy maszyny a w grudniu 1958 roku następne pięć ale tym razem w wersji Fairey Firefly Mk.IV. Samoloty weszły w skład 550 Dywizjonu[1].

Konstrukcja edytuj

 
Firefly Mk IV na pokładzie lotniskowca

Samolot Fairey Firefly F Mk I był dwumiejscowym pokładowym samolotem myśliwskim, dolnopłatem o konstrukcji metalowej. Podwozie klasyczne – chowane w locie. Napęd silnik rzędowy, śmigło trójłopatowe.

W kadłubie za silnikiem mieściła się kabina pilota, za nią znajdował się zbiornik paliwa o pojemności 664 dm³, dalej kabina obserwatora, w której za fotelem we wnęce przewidziano miejsce dla kamery fotograficznej F.24. W każdym skrzydle, przy kadłubie, między krawędzią natarcia a przednim dźwigarem, wnętrze zajmował zbiornik paliwa o pojemności 104,5 dm³; na zewnątrz wnęk podwozia wmontowano działka. Pod każdym skrzydłem na zamkach można było podwieszać 1 bombę i 4 niekierowane pociski rakietowe. W połowie rozpiętości prawego skrzydła w krawędzi natarcia umieszczono kamerę fotograficzną G.45.

Przypisy edytuj

  1. Krzysztof Kubiak, Indyjskie lotnictwo pokładowe w wojnach z Pakistanem, „Lotnictwo”, nr 4 (2018), s. 68-80, ISSN 1732-5323