Farsalia (Pharsalia) – epopeja historyczna rzymskiego poety Lukana w 10 księgach, dotycząca wojny domowej między Pompejuszem a Cezarem, zakończonej klęską pod Farsalos w roku 48 p.n.e. Oprócz tytułu Farsalia manuskrypty przekazują też alternatywny tytuł Bellum civile ("Wojna domowa").

Wydanie poematu Lukana z 1592 roku

Poemat pisany jest w duchu filozofii stoickiej, przedstawia wojnę domową jako straszliwe doświadczenie zesłane na ludzkość przez Fatum. Nie prezentuje całościowego przebiegu wojny, skupiając się na wybranych epizodach, uzupełnionych licznymi dygresjami, osobistymi uwagami i opisami geograficznymi. Lukan odszedł od klasycznej tradycji epicznej, eliminując wpływ bogów na opisywane wydarzenia, zamiast tego wprowadzając motywy takie jak wywoływanie duchów, czary i zabobony. Ogranicza się także do ogólnikowego opisu bitew, nie przedstawiając znanych np. z Iliady opisów pojedynków. Wprowadza liczne obrazy budzących grozę scen typu pobojowiska, bitwy, śmierć. Sympatia autora leży po stronie Pompejusza, walkę między nim a Cezarem postrzega Lukan jako konflikt wolności z tyranią[1]. Język poematu jest patetyczny, silnie nacechowany retoryką, zawarto w nim sumie 119 mów[2].

Przekłady na język polski edytuj

Przypisy edytuj

  1. Stanisław Stabryła, Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu, Ossolineum, Wrocław 2002, s. 424-425.
  2. Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Zdzisław Piszczek, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983, s. 430.