Feliks Srzeński
Feliks Srzeński herbu Dołęga (ur. ok. 1498, zm. 1554), wojewoda płocki, cześnik gostyniński, kasztelan rypiński – ostatni i najwybitniejszy z rodu Szreńskich, właścicieli miasta Szreńsk i otaczających je dóbr. Znacząca postać na dworze Zygmunta Starego i królowej Bony[3], cieszył się ich osobistymi względami, to ułatwiło mu dojście do wysokich godności.
| |
 Dołęga | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1498 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Żona |
Barbara z Kościeleckich |
| Dzieci |
Anna, Barbara[2] |
Od 1521 r. piastował urząd cześnika gostyńskiego, w 1526 r. objął urząd – kasztelana rypińskiego w 1527 r. został kasztelanem dobrzyńskim, w 1530 r. starostą płockim, w 1532 r. w wieku 29 lat – obejmuje urząd wojewody płockiego, w 1537 otrzymuje starostwo malborskie, a w 1549 od Zygmunta Augusta – starostwa łomżyńskie i wiskie[2].
Poseł na sejm krakowski 1531/1532 roku z ziemi rawskiej[4].
Znakomity organizator i gospodarz, za jego życia Szreńsk przeżywa swój największy rozkwit, z jego fundacji powstaje murowany gotycki kościół i okazały zamek. Zdobył dla miasta liczne przywileje między innymi nowe prawa dla cechu szewców szreńskich i prawo poboru cła dla mieszczan[3]. Zmarł bez potomka męskiego w roku 1554. Na jego nagrobku w kościele szreńskim widnieje napis (wolne tłumaczenie[3]) "Żyłem dla ojczyzny czyniąc jak tylko mogłem rzeczy słuszne, sprawiedliwe i pożyteczne. Pogrzebany tu, dla przykładu następnych spoczywam tu, ptak sławny czynami moimi, które po śmierci mej będą otoczone najwyższym uznaniem". Płyta nagrobna "Spodziewając się śmierci i zmartwychwstania godny i potężny Feliks Szreński z Sokołowa, wojewoda płocki i malborski, starosta płocki za życia postawił sobie roku pańskiego 1546. Żył lat 55, miesięcy 9, dni 4".
Przypisy edytuj
- ↑ renesansowy nagrobek Feliksa Szreńskiego - kościół pw. NMP i św. Jana Chrzciciela w Szreńsku, kaplica pw. św. Anny
- ↑ a b c Drzewo genealogiczne rody szreńskich
- ↑ a b c Marek Piotrowski, Szreńsk - miasto zapomniane, Warszawa 1986, wyd. Społeczny komitet obchodów 600-lecia Szreńska, Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta, Ciechanowskie Towarzystwo Naukowe, ISSN 0208-8894 strona 16
- ↑ Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 77.
Bibliografia edytuj
- Marek Piotrowski, Szreńsk - miasto zapomniane, Warszawa 1986, wyd. Społeczny komitet obchodów 600-lecia Szreńska, Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych im. Stanisława Herbsta, Ciechanowskie Towarzystwo Naukowe, ISSN 0208-8894
- Katalog Zabytków Sztuki, Zesz. 9. Mława i okolice (d. pow. mławski), opr. I. Galicka, H. Sygietyńska i M. Kwiczala, 1985
- Janusz Grabowski, Stanisław Grad ze Szreńska h. Dołęga, wojewoda mazowiecki, „Genealogia. Studia i Materiały historyczne”, red. M. Górny, t. 16, Wrocław – Poznań 2004, s. 67-80.
- Janusz Grabowski, Najstarsze przywileje książąt mazowieckich dla Szreńska, w: „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, red. I. Panic, J. Sperka, t. 4, Katowice 2007, s. 117-134.