Kobiecy Ruch Femen (ukr. Жiночий рух Фемен) – radykalnie feministyczna grupa aktywistów, której celem jest ochrona praw kobiet. Składa się głównie ze studentek wyższych uczelni kijowskich, ale uczestniczą w nim też uczennice. Głównymi aktywistkami Femenu są Anna Hucoł(inne języki), Inna Szewczenko(inne języki), Aleksandra (Sasza) Szewczenko(inne języki) i Oksana Szaczko[1]. Zyskały one międzynarodową sławę z powodu organizowania kontrowersyjnych protestów topless[2][3] przeciwko turystyce seksualnej[4], instytucjom religijnym[5], seksizmowi i homofobii[6]. Grupa założona została w Kijowie w 2008 roku, obecnie ma siedzibę we Francji[7].

FEMEN
Фемен
Ilustracja
Państwo

 Ukraina

Siedziba

Paryż

Data założenia

2008

brak współrzędnych
Strona internetowa

Grupa Femen opisuje swoją ideologię jako „sekstremizm, ateizm i feminizm”[8], sprzeciwia się prostytucji, przemocy wobec kobiet, potępia patriarchalizm, krytykuje międzynarodowe agencje matrymonialne i walczy z naruszaniem praw obywatelskich[potrzebny przypis]. Aktywistki z grupy Femen były wielokrotnie zatrzymywane przez policję w związku ze swoimi protestami[9].

Historia edytuj

Grupa Femen została założona przez Annę Hucoł w Kijowie w środowisku studentek w wieku 18–20 lat w roku 2008; jej działalność była początkowo skierowana przeciw narastającej prostytucji i seksturystyce na Ukrainie (spowodowanych rozpadem ZSRR w 1991 roku, pojawieniem się nowych linii lotniczych i początkiem zastoju ekonomicznego)[10]. W miarę wzrostu popularności grupa wydatnie rozszerzyła krąg swoich zainteresowań; protesty zaczęły obejmować m.in. nieprawidłowości w przeprowadzaniu wyborów. Ruch zaistniał w mediach dopiero wtedy, gdy jego członkinie zaczęły przeprowadzać akcje protestu w stroju topless. Obecnie Femen ma sekcje w sześciu miastach Ukrainy, a także grupy m.in. na francuskim, hiszpańskim, polskim, portugalskim i rosyjskim portalu Facebook. Obecnie grupa liczy ok. 300 osób, w tym kilku mężczyzn[11].

Wybrane akcje edytuj

 
Anna Hucoł i DJ Hell na manifestacji Ukraina nie jest burdelem, skierowanej przeciw turystyce seksualnej i prostytucji; Kijów, 23 maja 2009
 
Członkinie Femenu protestujące 7 lutego 2010 przeciwko manipulacjom w demokratycznych wyborach na Ukrainie
 
Aktywistka przygotowuje się do protestu przeciw wizycie prezydenta Rosji Dmitrija Miedwiediewa w maju 2010 r.; 15 maja 2010
 
Aktywistka pozuje topless na ulicy Bankowej w Kijowie przed drzwiami gabinetu ukraińskiego prezydenta Wiktora Janukowycza; 15 maja 2010[12]
  • W październiku 2009 organizacja przeprowadziła wiec przy budynku Ministerstwa Nauki i Oświaty w Kijowie, domagając się stworzenia komisji w celu zbadania faktu seksualnego molestowania studentek przez wykładowców. Akcja została przeprowadzona w związku z aresztowaniem rektora kijowskiej Akademii transportu wodnego, podejrzanego o kręcenie filmów pornograficznych z udziałem osób małoletnich.
  • 15 maja 2010, na 2 dni przed przybyciem z oficjalną wizytą prezydenta Federacji Rosyjskiej Dmitrija Miedwiediewa aktywistka protestowała topless na ulicy Bankowej w Kijowie przed drzwiami gabinetu ukraińskiego prezydenta Wiktora Janukowycza przeciwko jego prorosyjskiej polityce oraz przeciw wizycie prezydenta Rosji na Ukrainie. Aktywistki uważają, że pogłębienie relacji ukraińsko-rosyjskich zagraża interesom ukraińskich kobiet, które dopiero zaczynają czuć się wolnymi Europejkami[13][14]. Ciało aktywistki pomalowano tak, jakby były na nim ślady pazurów niedźwiedzia. Użyto akurat takiej symboliki, gdyż słowo Miedwiediew przypomina rosyjskie słowo niedźwiedź[15]. Należy też zauważyć, że niedźwiedź jest symbolem Rosji[16][17].
  • 6 października 2011 na Placu Świętego Piotra w Watykanie członkinie ruchu zorganizowały akcję protestacyjną przeciwko papieskiej propagandzie patriarchalnej i mizoginistycznej polityce Kościoła katolickiego. Hasła na transparentach głosiły: Freedom for Women i Libere siamo noi. Demonstrantki zostały siłą usunięte z placu[18].
  • 29 października 2011 w strojach nowojorskich pokojówek hotelowych aktywistki Femen demonstrowały w Paryżu pod domem Dominique Strauss-Kahna, dyrektora zarządzającego MFW, wcześniej tymczasowo aresztowanego w związku z zarzutem napaści seksualnej na pokojówkę. Strauss-Kahn, Bill Clinton, Silvio Berlusconi – ci panowie stali się symbolem bezkarności wysoko postawionych gwałcicieli, przykładami chuci i zakłamania „elit” politycznych. Strach pomyśleć, że piękna Francja może znaleźć się w rękach starego rozpustnika – powiedziała rzeczniczka prasowa ruchu[19].
  • 29 października 2011, w dniu otwarcia Areny Lwów, aktywistki przeprowadziły protest przeciw Euro 2012. Dwie manifestantki zostały aresztowane.
  • 9 marca 2012 pod kościołem Hagia Sophia w Stambule obnażone do pasa aktywistki przeprowadziły akcję przeciw przemocy wobec kobiet na świecie[20]. Po zatrzymaniu przez policję aktywistki zostały z Turcji wydalone.
  • 4 marca 2012, w dzień wyborów prezydenckich w Rosji, kilkanaście minut po tym, jak głos w budynku głównym Akademii Nauk oddali Władimir Putin wraz z żoną Ludmiłą, trójka aktywistek Femenu podeszła do urny, zrzuciła z siebie górną część odzieży i zaczęła skandować Putin – złodziej! Akcja po kilku minutach została przerwana przez policję[21].
  • 15 marca 2012 akcja pod budynkiem Prokuratury Generalnej w Kijowie. Główne żądanie – ukaranie trójki przestępców winnych śmierci 18-letniej Oksany Makar. Oksana została zwabiona do mieszkania jednego ze sprawców, dwukrotnie zbiorowo zgwałcona; następnie sprawcy próbowali spalić dziewczynę. Na skutek ciężkich oparzeń zmarła w trzy tygodnie potem. Grupa Femen zamierza nadać sprawie międzynarodowy rozgłos, by zapobiec, jak się wyrażono, korupcyjnym manewrom. Milicja zatrzymała dwie uczestniczki, trzem udało się zbiec[22].
  • 10 kwietnia 2012. Pięć rozebranych do pasa członkiń Femenu weszło na dzwonnicę soboru Mądrości Bożej w Kijowie i zaczęło bić w dzwony. Na ścianie frontowej, działaczki rozwinęły siedmiometrowy transparent z napisem „Stop”. Tym sposobem Femen protestował przeciw zmowie Cerkwi i państwa, mającej na celu pozbawienie kobiet prawa do aborcji. Projekt ustawy antyaborcyjnej, wniesiony przez jednego z członków partii Batkiwszczyna, został zarejestrowany w Radzie Najwyższej 12 marca[23].
  • 17 sierpnia 2012 w centrum Kijowa członkinie Femenu ścięły piłą motorową krzyż poświęcony ofiarom NKWD, uzasadniając ten czyn gestem solidarności z członkiniami rosyjskiej grupy Pussy Riot, uznanymi przez nie za „ofiary reżimu putinowsko-cerkiewnego”[24].
  • 12 lutego 2013 przed i w Katedrze Notre-Dame w Paryżu odbyła się akcja, celem której było zamanifestowanie zadowolenia z ogłoszonej dzień wcześniej rezygnacji Benedykta XVI z posługi papieskiej, jak też zatwierdzenia kilka dni wcześniej przez parlament Francji projektu ustawy o małżeństwach homoseksualnych. Jedno z haseł głosiło: Pope No More! (Nigdy więcej papieża!)[25][26]. Część manifestacji odbyła się w bezpośredniej bliskości nowych brązowych dzwonów wystawionych na publiczny widok[27] na krótki czas przed ich zainstalowaniem. Dzwony te zostały odlane i zamontowane z okazji 850-lecia istnienia paryskiej katedry[28].
  • 24 lutego 2013 – akcja skierowana przeciw politykowi Silvio Berlusconiemu podczas wyborów parlamentarnych we Włoszech. Członkinie Femen otoczyły byłego premiera, kiedy ten wychodził z lokalu wyborczego w Mediolanie, krzycząc Basta Berlusconi! (Berlusconi – Dość!). Takie samo hasło aktywistki Femenu miały wypisane na swoich nagich piersiach. Akcja trwała około dwóch minut. Protestujące zostały obezwładnione przez ochronę i policję[29].
  • 23 kwietnia 2013 – cztery półnagie aktywistki Femenu, w trakcie debaty na temat granic bluźnierstwa i wolności słowa odbywającej się na Wolnym Uniwersytecie Brukselskim, zaatakowały prymasa Belgii André-Josepha Léonarda, oblewając go wodą. Jednocześnie wnosiły okrzyki i trzymały transparenty, m.in. z napisem Stop homofobii. Duchowny w trakcie ataku modlił się. Po chwili kilku mężczyzn wyprowadziło kobiety z sali[30].
  • 27 lipca 2013 – aktywistki Femenu zostały zatrzymane w Kijowie za chuligaństwo[31].
  • 25 grudnia 2017 – półnaga aktywistka Femenu przekroczyła barierki otaczające szopkę bożonarodzeniową na placu św. Piotra w Watykanie, próbując zabrać figurkę Jezusa. Niemal natychmiast została obezwładniona przez policję. Podczas całego zajścia kobieta wykrzykiwała God is woman (Bóg jest kobietą). To samo hasło miała wypisane na swoich odsłoniętych plecach[32].

Przypisy edytuj

  1. Justyna Szymańska, Femen, czyli bojowniczki „sekstremizmu”. Lokalny i globalny wymiar kobiecego ruchu protestu z Ukrainy, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski, 2014, ISSN 1642-0977.
  2. Ukraine feminists protest ‘Win a Wife’ competition. khaleejtimes.com. [dostęp 2012-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-16)]. (ang.).
  3. Jeffrey Tayler, The Woman Behind Femen's Topless Protest Movement [online], The Atlantic, 13 marca 2013 [dostęp 2022-08-31] (ang.).
  4. Iryna Prymachyk, Femen wants to move from public exposure to political power - Apr. 29, 2010 [online], Kyiv Post, 29 kwietnia 2010 [dostęp 2022-08-31].
  5. Ukraine's Femen: Topless protests 'help feminist cause', „BBC News”, 23 października 2012 [dostęp 2022-08-31] (ang.).
  6. NSFW: Topless Activists Drench Archbishop To Protest Homophobia [online], HuffPost, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2022-08-31] (ang.).
  7. Lorenz Eichhorn, Naked March in Paris to Open New Office of Femen Feminist Group, „Der Spiegel”, 19 września 2012, ISSN 2195-1349 [dostęp 2022-08-31] (ang.).
  8. Graham Meikle, The Routledge companion to media and activism, New York, NY 2018, ISBN 978-1-315-47503-5, OCLC 1028731638 [dostęp 2022-08-31], Cytat: The activist movement Femen is notorious for topless protests and the ideology "sextremism, atheism and feminism"..
  9. Femen activists jailed in Tunisia for topless protest, „BBC News”, 12 czerwca 2013 [dostęp 2022-08-31] (ang.).
  10. The nude radicals: feminism Ukrainian style. guardian.co.uk. [dostęp 2012-09-22]. (ang.).
  11. Femen wants to move from public exposure to political power. kyivpost.com. [dostęp 2012-09-22]. (ang.).
  12. Photo Activist of women’s movement ”FEMEN” - UNIAN. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-24)]. (ang.).
  13. На Банковій зібралися «задрані Медведєвим» дівчата (фото). 2010-05-17. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ukr.).
  14. Anna Hutsol: Задранная Медведевым — Блоги — Эхо Москвы, 17.05.2010. 2010-05-17. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ros.).
  15. Joanna Kozlowska: Feminism laid bare. [w:] ISIS Magazine: The Go Issue (MT11) by The Isis - Issuu [on-line]. ISIS Magazine, 2011-11-18. s. 17. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-23)]. (ang.).
  16. Shakespeare: Sample Writing. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  17. Oleg Riabow, Andrzej de Lazari: Rosja-niedźwiedź. Przegląd. [dostęp 2020-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-24)].
  18. Femen Takes Topless Act To The Vatican. rferl.org. [dostęp 2012-09-22]. (ang.).
  19. Голые украинские активистки атаковали квартиру Стросс-Кана. kp.ru. [dostęp 2012-09-22]. (ros.).
  20. Topless FEMEN activists detained at Hagia Sophia in Istanbul. allvoices.com. [dostęp 2012-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-17)]. (ang.).
  21. Активистки движения FEMEN устроили провокацию на участке, где голосовал премьер. izvestia.ru. [dostęp 2012-09-22]. (ros.).
  22. „Смерть садистам”: активистки FEMEN устроили акцию у Генпрокуратуры Украины. vesti.ru. [dostęp 2012-09-22]. (ros.).
  23. Полуобнаженные активистки FEMEN протестовали против запрета абортов на колокольне Софийского собора. interfax.ru. [dostęp 2012-09-22]. (ros.).
  24. Aktywistki FEMEN ścięły krzyż poświęcony ofiarom NKWD. newsweek.pl, 2012-08-17. [dostęp 2012-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-20)].
  25. Nagi protest w katedrze Notre-Dame - Świat. 2013-02-12. [dostęp 2020-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  26. Femen nie chce papieża. Aktywistki wtargnęły do katedry (video) na www.tvn24.pl.
  27. Activists from the women's rights organisation Femen protest in front... News Photo. [dostęp 2020-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  28. Nowe dzwony na 850-lecie Notre Dame. 2013-02-27. [dostęp 2020-05-30].
  29. gazeta.pl.
  30. Atak na arcybiskupa. Femen: Użyłyśmy wody święconej, tvn24.pl, 25.04.13.
  31. Активистки Femen и фотограф были задержаны в Киеве за хулиганство. ruvr.ru, 2013-07-27. [dostęp 2013-07-28]. (ros.).
  32. Topless Femen activist tries to snatch Jesus statue from Vatican crib, „Reuters”, 2017 [dostęp 2017-12-29].

Linki zewnętrzne edytuj