Ferdinand Monoyer
Ferdinand Charles Edmond Monoyer (ur. 9 maja 1836 w Lyonie, zm. 11 lipca 1912 tamże) – francuski lekarz okulista, autor definicji dioptrii i tablicy do pomiaru ostrości wzroku (1872)[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 maja 1836 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 lipca 1912 |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość |
francuska |
Życiorys edytuj
Urodził się 9 maja 1836 r. w Lyonie[2] w rodzinie francusko-alzackiej[3] (matka pochodziła z Alzacji). Jego ojciec był lekarzem wojskowym, a gdy miał 5 lat jego ojczymem został Victor Stoeber, który był okulistą. W 1862 r. doktoryzował się na wydziale medycyny uniwersytetu w Strasburgu, a 9 lat później został profesorem fizyki medycznej[4], przejmując klinikę od Stoebera. Monoyer ożenił się z jedną z córek ojczyma z pierwszego małżeństwa[3] – Jeanne[5]. W czasie wojny francusko-pruskiej leczył rannych, a po zawarciu pokoju, który oddawał miasto Niemcom, przeniósł się w 1872 r. do Nancy, gdzie na wydziale medycyny tamtejszego uniwersytetu utworzył i prowadził klinikę okulistyczną. W 1877 r. przyjął profesurę fizyki medycznej na wydziale medycznym Uniwersytetu w Lyonie[6], na którym pracował do 1909 r.[3][7]
W 1867 r. w Paryżu odbył się III Międzynarodowy Kongres Okulistyczny, w trakcie którego powołano komisję, która miała zaproponować sposób zastąpienia stopy inną jednostką miary w badaniach wad refrakcji i akomodacji oka. W trakcie kolejnego kongresu w Londynie w 1872 r. komisja zaproponowała wprowadzić metodę zaproponowaną przez Monoyera, zgodnie z którą jednostka metryczna miała służyć do mierzenia po ogniskowej, a nie promieniu krzywizny, jak do tej pory. Monoyer zaproponował, by miarę, w której soczewka ma ogniskową o długości 1 metra oznaczać jako 1 dioptrię. Propozycja spotkała się z krytyką części środowiska, m.in. Albrechta Nagela, jednak ostatecznie ta metoda została zatwierdzona w 1875 r. na kongresie w Brukseli[3].
Ferdinand Monoyer wynalazł również przenośny oftalmoskop, który opisał w 1864 r., a także był jednym z niezależnych od siebie twórców tablic do badania ostrości wzroku (równolegle tablice wprowadził Hermann Snellen zobacz także Tablica Snellena), które są obecnie powszechnie stosowane[3] w wersji tego drugiego[2]. Skonstruował tablice w taki sposób, że litery umieszczone w 10 rzędach czytane od dołu do góry, z pominięciem najniższego wersu, zawierają jego imię i nazwisko oraz tytuł naukowy (DM – docteur en médecine, doktor medycyny) – są one podwójnym akrostychem[3].
Ponadto dokonał przekładu na język francuski książki Fransa Cornelisa Dondersa: O wadach akomodacji i refrakcji oka ze wstępem do optyki fizjologicznej. Przetłumaczył również pracę Handbuch der medizinischen Physik autorstwa Wilhelma Wundta, uważanego za twórcę psychologii eksperymentalnej[3].
Zmarł 11 lipca 1912 r.[3] w Lyonie. Jego grób znajduje się na Cimetière de la Guillotière w tymże mieście[6].
Przypisy edytuj
- ↑ MONOYER Ferdinand [online], Médecins de Nancy [dostęp 2022-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-13] (fr.).
- ↑ a b Piotr Cieśliński, Ferdinand Monoyer - dioptrie to był jego pomysł. Google upamiętnia uczonego, który zakodował swoje imię w tablicy do badania wzroku [online], wyborcza.pl, 9 maja 2017 [dostęp 2022-05-16].
- ↑ a b c d e f g h Agnieszka Bukowczan-Rzeszut, Ferdinand Monoyer – lekarz nie tylko od dioptrii [online], www.mp.pl, 9 maja 2022 [dostęp 2022-05-16].
- ↑ MONOYER Ferdinand [online], Comité des travaux historiques et scientifiques [dostęp 2022-06-08] (fr.).
- ↑ De Jong, Paulus T.V. M, The diopter, „Eye”, 35 (7), 2021, s. 1801–1803, DOI: 10.1038/s41433-021-01419-y, ISSN 1476-5454 [dostęp 2022-05-16] (ang.).
- ↑ a b Ferdinand Monoyer [online], History and Biography, 19 lipca 2018 [dostęp 2022-05-16] (ang.).
- ↑ Monoyer, Ferdinand [online], Université Paris Cité [dostęp 2022-06-08] (fr.).
Bibliografia edytuj
- MONOYER Ferdinand [online], Médecins de Nancy [dostęp 2022-06-08] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-13] (fr.).