Fernando Arrabal

Fernando Arrabal
Data i miejsce urodzenia	11 sierpnia 1932 ; Melilla
Narodowość	hiszpańska
Dziedzina sztuki	proza, poezja, teatr, film
	Ważne dzieła
	El arquitecto y el emperador de Asiria
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Fernando Arrabal (ur. 11 sierpnia 1932 w Melilli) – hiszpański pisarz, dramaturg, poeta. Od 1955 osiadły na stałe we Francji i tworzący głównie w języku francuskim. Także scenarzysta, reżyser filmowy, autor dzieł plastycznych, aktor.

Życiorys edytuj

Arrabal dorastał w Ciudad Rodrigo, położonym nieopodal Salamanki. Wychowywał się bez ojca, który wkrótce po wybuchu wojny domowej został aresztowany i skazany na śmierć. Wyrok zamieniono wkrótce na karę długoletniego więzienia. 4 listopada 1941 na skutek zaburzeń umysłowych jego ojca przewieziono do szpitala, skąd uciekł i zniknął na zawsze. Tajemnica wywrze olbrzymi wpływ na chłopca, stanie się głównym motywem autobiograficznej powieści Baal w Babilonie (1959). Na podstawie tej książki Arrabal osnuł swój debiut filmowy Viva la muerte! (1971).

Najbardziej znany ze swych dzieł scenicznych, obok Ionesco czy Becketta jeden z najgłośniejszych przedstawicieli teatru absurdu. Założyciel, wspólnie z Alejandro Jodorowskym i Rolandem Toporem Grupy Panicznej (Panique). W swoich dramatach (najbardziej znane to: Cmentarzysko samochodów 1958, Guernica 1959, Architekt i cesarz Asyrii 1967) stosował awangardowe zabiegi formalne, często posługiwał się prowokacją i epatował brutalnością, ukazując zagubienie człowieka w cywilizacyjnym chaosie.

Jest także autorem tomów poezji i prozy poetyckiej, np. zbioru Jądro szaleństwa (1963).

W 1967, z powodów politycznych, został aresztowany w Hiszpanii i spędził kilka miesięcy w więzieniu. W jego obronie wystąpili wówczas Octavio Paz, Samuel Beckett, Camilo José Cela i Vicente Aleixandre.

Proza edytuj

Baal Babilonia
Fiesta y ritos de la confusión
La torre herida por el rayo
La virgen roja
La hija de King Kong
La extravagante cruzada de un castrado enamorado
La matarife en el invernadero
Levitación
El mono
La piedra iluminada
El entierro de la sardina
Un teniente abandonado
Porté disparu
Champagne pour tous

Poezja edytuj

Mis humildes paraísos
La piedra de la locura

Tomiki jego wierszy ilustrowali m.in. Pablo Picasso, Salvador Dalí, René Magritte

Teatr edytuj

Sto sztuk teatralnych opublikowano w 19 zbiorach:

El triciclo (1953)
Fando et Lis (1955)
Guernica (1959)
La Bicicleta del condenado (1959)
El Gran Ceremonial (1963)
El arquitecto y el emperador de Asiria (1966)
El Jardín de las delicias (1967)
El laberinto (1967)
Bestialidad erótica (1968)
El Cielo y la Mierda (1972)
El cementerio de automóviles (1959)
Jóvenes bárbaros de hoy
...Y pusieron esposas a las flores
La tour de Babel
Inquisición
Carta de amor (como un suplicio chino)
La noche también es un sol
Delicias de la carne

Reżyseria edytuj

Viva la muerte
Iré como un caballo loco
El árbol de Guernica
La Odisea del Pacífico
Cementerio de automóviles
¡Adiós Babilonia!
Borges: una vita di poesía

Eseje edytuj

La dudosa luz del día (Nagroda Espasa de Ensayo, 1994)
El Greco
Bobby Fischer: el rey maldito
Carta al Gral. Franco
1984: Carta a Fidel Castro
Carta a Stalin
Un esclavo llamado Cervantes
Goya-Dalí
Echecs et mythes
Fêtes et défaites sur l'échiquier
Les échecs féériques et libertaires
Le frénétique du spasme (1991)
Houellebecq!
Diccionario pánico

Fernando Arrabal od 30 lat prowadzi kronikę szachową w «L’Express» a także współpracuje z hiszpańskimi periodykami: El Mundo, El País i ABC.