Flawiusz Klemens
Tytus Flawiusz Klemens (zm. 95) – rzymski dostojnik, konsul w 95 roku, przypuszczalnie sympatyzujący z chrześcijaństwem.
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Titus Flavius Clemens |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
polityk, urzędnik |
| Rodzice |
Tytus Flawiusz Sabinus (ojciec) |
Był synem Tytusa Flawiusza Sabinusa (II), młodszym bratem Tytusa Flawiusza Sabinusa (III). Bratanek cesarza Wespazjana. Poślubił swoją kuzynkę Flawię Domityllę (III), córkę Domitylli Młodszej i wnuczkę Wespazjana. Został skazany na śmierć przez swojego stryjecznego brata, cesarza Domicjana.
Wedle Swetoniusza[1]:
Zgładził go Domicjan właśnie w czasie sprawowania przezeń konsulatu, choć nawet jego synów, jeszcze zupełnie maleńkich, wyznaczył uprzednio jako swych następców i pozbawił ich dawnych swych imion nadając jednemu imię Wespazjan, drugiemu Domicjan. Tym mordem najbardziej przyśpieszył sobie zgubę.
Kasjusz Dion podaje, że Klemensa i jego żonę Flawię Domicyllę oskarżono o ateizm, zarzut, pod którym wielu innych, co to zeszli na żydowskie manowce, zostało skazanych. Niektórych czekała śmierć, pozostałych pozbawiono majętności. Domicylla została tylko wygnana na Pandaterię[2]. Część badaczy przyjmuje, że Flawiusz Klemens nawrócił się na judaizm[3]. Inni zwracają uwagę na to, że określenia „ateizm” nie można było odnieść do judaizmu, religii uznawanej w Rzymie za legalną, oraz na fakt, że Kasjusz Dion nie posługiwał się nigdy nazwą chrześcijaństwo[a]. Z kolei Euzebiusz z Cezarei podaje, że Domitylla została wygnana ze względu na swoje chrześcijańskie wyznanie; jednak w jego relacji Domitylla jest nie żoną, lecz bratanicą Klemensa. Historyk M. Goguel przypuszczał, że Klemens mógł w tajemnicy podzielać poglądy żony, lecz dbając o swoją reputację i karierę oraz przyszłość synów, adoptowanych przed Domicjana, nie zdecydował się oficjalnie na przyjęcie chrześcijaństwa[4].
Pojawiła się hipoteza, że wyzwoleńcem Flawiusza Klemensa mógł być papież Klemens I[5]. Na miejscu domu Flawiusza została zbudowana bazylika św. Klemensa. Flawiusz Klemens pojawia się w powieściach Wrogowie rodzaju ludzkiego Miki Waltariego i Rzym w płomieniach Paula L. Maiera.
Uwagi edytuj
- ↑ Zdaniem prof. Tadeusza Zielińskiego zarzut "bezbożności" zazwyczaj oznaczał chrześcijaństwo i przypuszcza, że Flawiusz Klemens był chrześcijaninem, który padł ofiarą prześladowań za czasów Domicjana (Tadeusz Zieliński, Religia Cesarstwa Rzymskiego, Wydawnictwo: Adam Marszałek, 2000, s. 199.)
Przypisy edytuj
- ↑ Żywot Domicjana, 15 (przekład Janina Niemirska-Pliszczyńska).
- ↑ Historia rzymska LXVII, 14. Cyt. za: P.L. Maier, Rzym w płomieniach, t. 2, Warszawa 1994, s. 308.
- ↑ M.in. E.M. Smallwood, Domitan's Attitide toward the Jews and Judaism, „Classical Philology”, LI, styczeń 1956, s. 7 nn.
- ↑ M. Goguel, The Birth of Christianity, New York 1954, s. 532.
- ↑ Krawczuk 1997 ↓, s. 210.
Bibliografia edytuj
- Aleksander Krawczuk, Kronika Rzymu i Cesarstwa Rzymskiego, Warszawa 1997, s. 210.
- Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Warszawa 1998, s. 81-82.