Florian Adrian
Florian Edmund Adrian vel Franciszek Akrunowicz vel Edmund Neuman vel Czesław Wawerski, pseud.: „Florek”, „Liberator”, „Libra” (ur. 8 listopada 1913 w Bydgoszczy, zm. 23 czerwca 1944 w Suchedniowie) – polski oficer lotnictwa w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym, pilot dywizjonu 300 Polskich Sił Powietrznych, cichociemny, kierownik referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Lotniczego Oddziału III Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej, kierownik referatu lotniczego Sztabu Okręgu Armii Krajowej Kielce.
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1937–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Florian Adrian był synem Alfonsa i Józefy z Kolitowskich. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy i uzyskaniu matury 30 sierpnia 1933 roku wstąpił do Batalionu Unitarnego Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie nad Narwią. 15 sierpnia 1934 roku został przeniesiony do Szkoły Technicznej Podchorążych Lotnictwa w Bydgoszczy. W 1937, po ukończeniu szkoły, otrzymał przydział służbowy do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Krośnie. Od 1 sierpnia 1938 roku służył jako dowódca plutonu obsługi na lotnisku pomocniczym w Sobiejuchach, a 1 maja 1939 roku był dowódcą plutonu obsługi na lotnisku w Moderówce. W marcu tego roku był dowódcą plutonu w ćwiczebnej eskadrze pilotażu[1].
8 września 1939 roku objął dowództwo nad ewakuacyjnymi transportami kolejowymi nr 1224 i 1225, z którymi dotarł do Równego. Po 18 września 1939 roku dostał się do Gródka Jagiellońskiego, gdzie 23 września dołączył do oddziału zapasowego 82 pułku piechoty w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie”. Oddziały jego pułku zostały rozbite. W dniach 24–27 września dowodził oddziałem karabinów maszynowych. 1 października został przydzielony do 60 dywizji piechoty „Kobryń”. Walczył m.in. pod Horodenką i Wolą Okrzejską.
6 października dostał się do niewoli niemieckiej, skąd po tygodniu uciekł z obozu przejściowego w Radomiu i przedostał się do Skarżyska-Kamiennej. Od listopada do kwietnia 1940 roku służył w Związku Walki Zbrojnej. Pełnił m.in. funkcję oficera łącznikowego ZWZ w Kielcach. W kwietniu 1940 roku przedostał się do Budapesztu, a następnie do Marsylii, od czerwca 1940 roku przebywał w Ośrodku Polskich Sił Powietrznych w Lyonn-Bron. Po upadku Francji, został ewakuowany Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-0957. Od lipca 1940 roku służył w 300 dywizjonie bombowym, bombardując Niemcy[2]. W czasie jednej z akcji, 22 stycznia 1942 roku został ranny w rękę podczas nalotu na Münster[3].
Cichociemny edytuj
Zgłosił się do służby w kraju. Uczestniczył w szkoleniach cichociemnych, przeszkolony ze specjalnością w lotnictwie, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 5 października 1942. Zrzucony do okupowanej Polski w nocy 26/27 stycznia 1943, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Gauge”, w ekipie skoczków nr XIX, z samolotu Halifax DT-727 „K” (138 dywizjon RAF). Start z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Żubr”, 14 km od Kielc. Razem z nim skoczyli: kpt. Wacław Pijanowski ps. Dym, ppor. Stanisław Sołtys ps. Sowa, kpt. Michał Tajchman ps. Mikita[4].
Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych, w marcu 1943 roku przydzielony jako kierownik referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Lotniczego Oddziału III Komendy Głównej Armii Krajowej, a w czerwcu 1944 roku został kierownikiem referatu lotniczego Sztabu Okręgu Armii Krajowej Kielce.
Aresztowany przez Gestapo 23 czerwca 1944 roku w Kielcach i tego samego dnia zamordowany w Suchedniowie.
Awanse edytuj
- Kapral podchorąży – 1934
- podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 października 1937 i 30. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[5]
- porucznik – 20 marca 1941
- kapitan – 26 stycznia 1943
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9466
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
Upamiętnienie edytuj
- Na II piętrze I Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Bydgoszczy znajduje się tablica Mortui sunt ut vivamus liberii (Nie żyją, byśmy my mogli żyć wolni) 1939–1945, na której znajduje się nazwisko Floriana Adriana.
- W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Florian Adrian.
Przypisy edytuj
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 479.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 67.
- ↑ Jaśkiewicz 2018 ↓, s. 94.
- ↑ Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej., Kraków: ARCANA, 1994, s. 57-58, 358, ISBN 83-86225-10-6.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 229.
Bibliografia edytuj
- Łukasz Jaśkiewicz: 300 Dywizjon Bombowy „Ziemi Mazowieckiej”. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2018. ISBN 978-83-7889-828-3. OCLC 1096345355.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 17–18. ISBN 83-902499-0-1.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 288. ISBN 83-211-0537-8.
- Jan Pacyno: Florian Adrian – bohaterski absolwent „Jedynki”. 2012-03-30. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-19)].. Według tego źródła informacje o służbie Adriana w 5. Pułku Lotniczym we wrześniu 1939 roku oraz w dywizjonach 301 i 138 są błędne.
Linki zewnętrzne edytuj
- Biogram. elitadywersji.org