Wikipedia

Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej

Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej (do 17 października 1931: Flotylla Pińska) – polska flotylla rzeczna wchodząca w skład Marynarki Wojennej w okresie międzywojennym, stacjonująca w Pińsku na rzece Pinie. Flotylla operowała na tzw. morzu pińskim – w dorzeczu Prypeci z głównymi rzekami: Prypeć, Pina, Strumień.

Monitory w Pińsku.
Wnętrze wieży monitora rzecznego Flotylli Pińskiej.
Ostre strzelanie w czasie ćwiczeń.
Bandera wojenna RP z lat 1919–1930. Podnoszono ją na statkach czynnych flotylli rzecznej oraz na łodziach do nich należących.
Flaga wojskowych statków żeglugi śródlądowej z lat 1930–1938.
Flaga wojskowych statków żeglugi śródlądowej z lat 1938–1939.
Marynarze-sygnaliści - obraz Henryka Uziembły

Powstanie flotylli i pierwsze walki edytuj

Flotylla Pińska powstała 19 kwietnia 1919 roku, gdy gen. Antoni Listowski zgodził się, aby Jan Giedroyć stworzył z trzech motorówek Lech, Lisowczyk i Lizdejko, w Pińsku, patrol rozpoznawczy. W połowie 1919 roku oddział ten wziął udział w starciach z flotą bolszewicką pod Mostami Wolańskimi i pod Horodyszczem, gdzie 3 lipca 1919 roku trzy łodzie motorowe przeprowadziły rajd rzeką Jasiołdą. Na jednej z łodzi znajdował się pluton 34 pułku piechoty pod dowództwem chorążego Andrzeja Baja, który pod nieprzyjacielskim ogniem desantował się i zdobył Horodyszcze, co następnie umożliwiło zajęcie, ważnego ze względów komunikacyjnych, Łunińca[1]. Na pamiątkę tych wydarzeń 3 lipca ogłoszono Świętem Flotylli Rzecznej w II RP[2].

Osobny artykuł: bitwa pod Horodyszczem.

17 września 1919 roku doszło do pierwszego starcia z kanonierkami przeciwnika. Motorówki uzbrojone M.I i M.II starły się ze statkami uzbrojonymi Trachtomirow i Burzyn pod Petrykowem. W wyniku starcia uszkodzony został Trachtomirow.

Z nadejściem zimy spieszeni marynarze obsadzili okopy między Petrykowem a Nowosiółkami. Kompania marynarska liczyła 4 oficerów i 80 podoficerów oraz marynarzy.

Flotylla w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku edytuj

W marcu 1920 roku flotylla wzięła udział w zdobywaniu Mozyrza, gdzie włączono do jej składu nowe jednostki zdobyte na Flotylli Dnieprzańskiej. Następnie flotylla brała udział w ofensywie kijowskiej, podczas której w dniu 27 kwietnia doprowadziła podczas walk w rejonie Czarnobyla do wyparcia Rosjan na Dniepr. Następnie flotylla brała udział w tworzeniu przyczółków na lewym brzegu Dniepru w Kijowie oraz w defiladzie w tym mieście. Po zdobyciu nowych okrętów utworzono Flotyllę Kijowską operującą na Dnieprze. W trakcie kontrofensywy bolszewickiej pod koniec maja część Flotylli Pińskiej została odcięta od głównych sił, w związku z czym załogi zatopiły okręty w dniu 13 czerwca 1920 roku. Ocalałe jednostki walczyły podczas odwrotu na wodach Prypeci, jednak część, z uwagi na niski stan wody, zatopiono w Pińsku i pod Koczanowiczami. Flotyllę rozwiązano 2 sierpnia 1920 z powodu zajęcia dorzecza Prypeci przez Armię Czerwoną i samozatopienia większości jednostek pływających.

Flotylla po traktacie ryskim edytuj

 
Okręty Flotylli na Pinie

11 października 1920 utworzono Oddział Detaszowany Flotylli Wiślanej na Prypeci, 2 marca 1922 przemianowany na Flotyllę Pińską. Po likwidacji 1 października 1925 Flotylli Wiślanej i przejęciu większości jej jednostek przez Flotyllę Pińską stała się ona jedyną flotyllą rzeczną w Polsce. Bazą główną flotylli był Pińsk, w którym cumowało ponad 100 jednostek bojowych i transportowych. Mieściła się w nim Komenda Portu Wojennego, koszary, schrony i hangary dla wodnosamolotów, warsztaty, biura oraz hale dokowe i konstrukcyjne, a także, po drugiej stronie rzeki, bazy paliwowe i składy amunicji. Bazą była także graniczna Nyrcza. W 1939 roku z części sił Flotylli utworzono Oddział Wydzielony Rzeki Wisły. Wiosną 1939 utworzono w ramach Flotylli Oddział Wydzielony na Prypeci.

Rzeczna Eskadra Lotnicza edytuj

W latach 1928–1937 Flotylla miała siły lotnicze (składające się z łodzi latających Schreck FBA-17HMT2). Początkowo był to Rzeczny Pluton Lotniczy, później, rozbudowany stał się Rzeczną Eskadrą Lotniczą[3].

Personel edytuj

Dowódcy flotylli
  • por. mar. Jan Giedroyć – od 19 kwietnia 1919 do 16 marca 1920
  • mjr mar. Edward Sadowski – od 16 marca do 2 lipca 1920
  • ppłk mar. Jerzy Wołkowicki – od 2 lipca do 2 sierpnia 1920
  • kpt. por. mar. Marian Wolbek – od 2 marca 1922 do 22 października 1924
  • kmdr por. Władysław Blinstrub – od 23 października 1924 do 25 lutego 1927
  • kmdr Witold Zajączkowski – od 25 lutego 1927 do 6 października 1939
Zastępcy dowódcy flotylli
  • kmdr ppor. Stanisław Hryniewiecki – od 3 kwietnia 1932 do 19 grudnia 1936
  • kmdr por. Henryk Eibel – od 19 grudnia 1936 do 6 października 1939
Oficerowie sztabowi artylerii Flotylli
Dowódcy Oddziału Detaszowanego Flotylli Wiślanej na Prypeci

Kampania wrześniowa edytuj

Działania wojenne edytuj

 
Trałowiec rzeczny typu T1

We wrześniu 1939 roku Flotylla (bez Oddziału Wydzielonego Rzeki Wisły) składała się z 6 monitorów rzecznych, 3 kanonierek rzecznych, 4 statków uzbrojonych, 17 kutrów uzbrojonych (w tym 3 kutry obsługi i 1 zwiadu artyleryjskiego i łączności), 2 kutrów meldunkowych, 7 trałowców rzecznych i statku minowo–gazowego, oraz 48-50 jednostek pomocniczych, w tym 32 kryp, statku szpitalnego, 2 holowników, kilku motorówek i 6 ślizgaczy. Wszystkie jednostki zatopiono na rozkaz generała Franciszka Kleeberga w 1939 roku. Od 25 września do 12 listopada służba awaryjno-ratownicza Wojennej Flotylli Dnieprzańskiej oraz przedsiębiorstwo robót ratowniczych i podwodnych EPRON wydobyły co najmniej 54 z nich, w tym 26 okrętów bojowych (5 monitorów, 2 kanonierki, 15 kutrów uzbrojonych, statek minowo–gazowy i 3 trałowce), które następnie po remoncie i przezbrojeniu wcielono do WFD.

W dniach 10–14 września 1939 na bazie batalionu zapasowego (mobilizowany od 31 sierpnia) i Oddziału Desantowego (utworzony 2 sierpnia) sformowano dwa bataliony morskie, złożone ze spieszonych podchorążych Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Gdyni i marynarzy rezerwy. Dowódcami batalionów zostali kmdr Pawłowski i kpt. mar. Marian Foltyn (początkowo por. mar. Władysław Galiński). Marynarze zostali przemundurowani w polowe mundury wojsk lądowych, oficerowie i podchorążowie starszego rocznika zatrzymali garnizonowe czapki marynarskie, młodsi podchorążowie i rezerwiści w większości z własnej inicjatywy umieszczali orzełki Marynarki Wojennej na czapkach polowych.

Większość stanu osobowego Flotylli 20 września, po zatopieniu jednostek pływających, wymaszerowała na rozkaz gen. Kleeberga w kierunku Lubieszowa i Włodawy, z zamiarem przebijania się w kierunku Rumunii. 22 września, pozbawiony łączności z dowództwem gen. Kleeberg, zdecydował podjąć marsz z odsieczą dla Warszawy. 28 września zmienił nazwę swych wojsk na SGO „Polesie”.

Po odejściu, zgodnie z rozkazem Kleeberga, nielicznych wątpiących w celowość dalszej walki oraz części marynarzy narodowości ukraińskiej i białoruskiej, nastąpiła reorganizacja batalionów morskich, które 28 września weszły wraz z innymi marynarzami w skład 182 Pułku Piechoty z 60 Dywizji Piechoty jako 3 batalion „morski”. Dowódcą batalionu został kmdr ppor. Stefan Kamiński, dowódcami kompanii kpt. mar. woj. Lucjan Rabenda, kpt. artylerii Jerzy Wojciechowski i kpt. piechoty Jan Lipecki. Kwatermistrzem został kmdr ppor. Alojzy Pawłowski. Ponadto z marynarzy utworzono 4 kompanię samodzielnego batalionu 179 Pułku Piechoty tej dywizji (dowódca – ppor. mar. Bohdan Korsak).

Część marynarzy flotylli nie dołączyła do SGO „Polesie”, lecz do Grupy KOP gen. bryg. Wilhelma Orlika-Rückemanna, tworząc w niej zbiorczy batalion marynarski, pod dowództwem kolejno: kmdr. por. Henryka Eibla, kpt. mar. Edmunda Jodkowskiego i kpt. art. Bogusława Rutyńskiego. Większość z nich w nocy 25/26 września dostała się do niewoli sowieckiej, przy czym kilkudziesięciu zostało następnego dnia zamordowanych w Mokranach.

Organizacja w 1939 roku edytuj

Dowództwo flotylli edytuj

  • Dowódca flotylli – kmdr Witold Zajączkowski
  • Zastępca dowódcy – kmdr por. Henryk Eibel
  • Szef sztabu – mjr dypl. art. Władysław Szczekowski
  • Oficer artylerii sztabu – ppłk art. Włodzimierz Klewszczyński
  • Oficer techniczny – kpt. mar. inż Wacław Trzebiński
  • Oficer łączności – kmdr ppor. Bronisław Witkowski
  • Oficer wywiadowczy – kpt. mar. Narcyz Małuszyński
  • Naczelny lekarz – kpt. mar. lek Kozłowski
  • Kapelan – mjr ks. Henryk Antonowicz
  • Oficer flagowy – por. mar. Janusz Marciniewski
  • Komendant Portu Wojennego Pińsk – kmdr ppor. Mieczysław Reutt
  • Oficer inspekcyjny Portu Wojennego Pińsk – por. mar. rez. Stefan Murza-Murzicz
  • Intendent Flotylli – kpt. mar. Alojzy Mrozik
  • Kapelmistrz – chor. mar. Julian Tomaszewski
  • Oficer gospodarczy (Brześć n. Bugiem) – por. mar. Stanisław Nawrocki (do roku 1932)
  • Oficer oświatowy – kpt. mar. Czesław Basiński
  • Szef kancelarii – st. bsm. Wacław Szwarc
  • d-ca grupy taborów – por. mar. rez. Józef Walewski
  • d-ca sekcji zaopatrzenia – por. mar. rez. Józef Graniczny
  • d-ca 4 grupy kutrów uzbrojonych – bsm. Mieczysław Zalewski
  • d-ca batalionu zapasowego – kmdr ppor. Alojzy Pawłowski

Dowódcy dywizjonów edytuj

Dowódcy okrętów edytuj

Jednostki Flotylli edytuj

Jednostki sztabowe edytuj
1 Dywizjon Bojowy edytuj

D-CA oddziału kanonierek – kpt. art. Władysław Jasik

  • Monitor ORP „Kraków” – kpt. art. Jerzy Wojciechowski
  • Monitor ORP „Wilno” – kpt. Edmund Jodkowski
  • Kanonierka „Zuchwała” – kpt. art. Władysław Jasik
  • Kanonierka „Zaradna” – por. mar. rez. Czesław Kaiser
  • Kanonierka „Zawzięta” – por. mar. w st. spocz. Jerzy de Latour, z-cz d-cy st. bosman Świeczka
  • I Grupa Kutrów Uzbrojonych- bsmt. Leopold Hohn
    • Kuter uzbrojony KU 16
    • Kuter uzbrojony KU 17
    • Kuter uzbrojony KU 18
    • Kuter uzbrojony KU 19
    • Kuter uzbrojony KU 21 kuter obsługi
  • Krypa mieszkalna K 20
  • Statek OPL „Generał Sikorski” – ppor. rez. mar. Stanisław Ludwik Fidosz
  • Ślizgacz Nr 1
2 Dywizjon Bojowy edytuj
  • Monitor „Warszawa” – d-ca por. mar. Jan May
  • Monitor „Horodyszcze” – d-ca kpt. mar. Andrzej Marzecki
  • II Grupa Kutrów Uzbrojonych – d-ca st. bsm. Feliks Krauze
    • Kuter uzbrojony KU 22 kuter obsługi
    • Kuter uzbrojony KU 24 kuter obsługi
    • Kuter uzbrojony KU 25
    • Kuter uzbrojony KU 26
  • Krypa mieszkalna K 8
  • Statek OPL „Hetman Chodkiewicz” – por. mar. rez. Edward Kulesza
  • Ślizgacz Nr 2

p.o oficera mechanika – st. bsm. Stanisław Sęk

3 Dywizjon Bojowy edytuj
  • dowódca – kpt. mar. Bronisław Bończak
  • Monitor „Pińsk” – kpt. mar. Jan Kierkus
  • Monitor „Toruń” – kpt. mar. Bolesław Porydzay
  • Kuter uzbrojony KU 7 kuter zwiadu
  • III Grupa Kutrów Uzbrojonych – st. bsm. Henryk Pełda
    • Kuter uzbrojony KU 23 kuter obsługi
    • Kuter uzbrojony KU 27
    • Kuter uzbrojony KU 28
    • Kuter uzbrojony KU 29
  • Krypa mieszkalna K 10
  • Statek uzbrojony „Generał Szeptycki”
  • Ślizgacz Nr 3

Oficer mechanik – chor. mar. Bolesław Chabałowski

Oddział Minowo–Gazowy edytuj
  • Statek minowo-gazowy „Mątwa” – d-ca kpt. mar. Narcyz Małuszyński
  • Trałowce pancerne T 1, T 2, T 3
  • Trałowce bocznokołowe T 4, T 5, T 6, T 7
Oddział Łączności edytuj
  • Kuter meldunkowy KM 14
  • Kuter meldunkowy KM 15
  • Pływająca baza łączności K 2
  • Motorówka P 3
  • Dwa plutony łączności lądowej
Baza Wysunięta z Pogotowiem Technicznym edytuj

d-ca bazy wysuniętej – kpt. mar. rez. Jan Hordliczka

d-ca pogotowia technicznego – ppor. inż. rez. Stanisław Gwiazda

Port Wojenny Pińsk edytuj
  • Holownik „Kiliński”
  • Motorówka P 1
  • Motorówka P 2
  • 15 kryp obsługi
  • Pluton OPL
  • Pluton łączności
  • Pluton administracyjny
  • Komendant PW Pińsk – kmdr ppor. Mieczysław Reutt
  • oficer techniczny portu – kmdr ppor. Józef Trybel
  • Lekarz portu – por. lek. Adam Proń
  • Kwatermistrz portu – kpt. mar. Konstanty Łączkowski
  • D-ca Kompanii Portowej – por. adm. Piotr Gajewski.
  • Kierownik WPMW-KMDR – ppor. ss. inż. Stanisław Sokołowski

Straty osobowe edytuj

Polegli i zamordowani w działaniach Flotylli Pińskiej i SGO Polesie edytuj

Lp. Imię i nazwisko stopień data śmierci miejsce śmierci
1 Bolesław Albo 26 września 1939 Mokrany
2 Czesław Basiński kpt.mar. wrzesień 1939 Ogdemen[a]
3 Bąk st. bsm. 26 września 1939 Mokrany
4 Bronisław Bończak kpt. mar. 26 września 1939 Mokrany
5 Bolesław Chabałowski st. bsm. 26 września 1939 Mokrany
6 Tadeusz Cieślak szer. 5 października 1939 Helenów
7 Gabriel Deczer bsm. 26 września 1939 Mokrany
8 Dębicz st.mar. październik 1939 Kock
9 Stanisław Dobiecki st. mar. 5 października 1939 Helenów
10 Władysław Dullewicz bsmt pchor. 5 października 1939 Helenów
11 Edward Fuksa st. mar. 5 października 1939 Helenów
12 Jan Góralski mar. 5 października 1939 Helenówek
13 Edmund Grzędziński por.mar. rez. 5 października 1939 Wola Gułowska
14 Zbigniew Herman pchor. mar. październik 1939 Wola Gułowska
15 Zenon Jałowik pchor. mar. październik 1939 Wola Gułowska
16 Jarczyński bsm. 26 września 1939 Mokrany
17 Władysław Jasik kpt.art. 26 września 1939 Mokrany
18 Leszek Jastrzębowski pchor. mar. zaginął bez wieści
19 Edmund Jobkowski kpt. mar. 26 września 1939 Mokrany
20 Jan Kąkol (Konkol?) bsmt. pchor. 5 października 1939 Wola Gułowska
21 Jan Kierkuś kpt. mar. 26 września 1939 Mokrany
22 Król mar. 4 października 1939 Helenów
23 Krzyk mar. 6 października 1939 Helenówek
24 Kwieciński (Kwinciński?) bsm. 26 września 1939 Mokrany
25 Lis 26 września 1939 Mokrany
26 Narcyz Małuszyński kpt. mar. po 20 września 1939 Strumień k. Pińska
27 Janusz Marciniewski por. mar. 26 września 1939 Mokrany
28 Jan May por.mar. 26 września 1939 Mokrany
29 Zenon Mendel mar. po 20 września 1939 okolice Włodawy
30 Roman Mendyka st. bsm. 26 września 1939 Mokrany
31 Jan Molewicz pchor. mar. zaginął bez wieści
32 Stanisław Mól (Mul?) bsmt 30 września 1939 Milanowo
33 Tomasz Musielewicz por. mar. rez. ok. 20 września 1939 Pińsk[b]
34 Józef Nabożny bsmt 4/5 października 1939 Konorzatka[c]
35 Władysław (?) Niziński mar. (?)[d] 4 października 1939 Helenów
36 Antoni Nowakowski mar. (?)[d] 4 października 1939 Helenów
37 Walerian Pilarski pchor. mar. 5 października 1939 Wola Gułowska
38 Janusz Rola-Podczaski bsmt pchor. zaginął bez wieści
39 Lechosław Porwisiak bsmt 5 października 1939 Wola Gułowska
40 Marian Radziejewski st. bsm. 26 września 1939 Mokrany
41 Bogusław Rutyński kpt. art. 26 września 1939 Mokrany
42 Przemysław Rybiański bsmt pchor. 5 października 1939 Wola Gułowska
43 Mieczysław Sierkuczewski kpt. mar. 26 września 1939 Mokrany
44 Jerzy Steifer bsmt pchor[e]. 5/6 października 1939 Wola Gułowska
45 Ludwik Szefer chor. mar. 26 września 1939 Mokrany
46 Wacław Szwarc st. bsm. 26 września 1939 Mokrany
47 Świeczka st. bsm. 26 września 1939 Mokrany
48 Julian Tomaszewski chor. mar. (?) 26 września 1939 Mokrany
49 Witold Jerzy Wyrostek por. mar. 5 października 1939 Wola Gułowska
50 nieznane mar. październik 1939 Podlodowo
51 nieznane mar. październik 1939 Adamów
52 nieznane mar. po 20 września 1939 Ogdemer
53 nieznane mar. po 20 września 1939 Ogdemer
54 nieznane mar. 26 września 1939 Puchowa Góra
55 nieznane mar. 26 września 1939 Puchowa Góra
56 Stanislaw Margulis ochroniarz Pińskej Marynarki Wojennej 20 września 1939 Pińsk

Polegli, zamordowani i zmarli w czasie okupacji, w niewoli i na zesłaniu edytuj

Lp. Imię i nazwisko stopień data śmierci miejsce śmierci
1 Anastalski mar. 1940 ZSRR
2 Maciej Błoński pchor. mar. jesień 1943 Lublin[f]
3 Ryszard Bock mar. 1940 Starobielsk
4 Stanisław Capała st.mar. 24 czerwca 1942 Jedlnia k. Radomia
5 Czesław Chludziński mat lub bsmt po 1943 KL Auschwitz
6 Wincenty Chmielewski st.bsm. październik 1940 nad Peczorą, ZSRR
7 Wincenty Czyżewski pchor. mar. 21 stycznia 1943 Nowomatinie k. Ostroga
8 Jan Fiternik mar. 3 kwietnia 1942 Baza Ewakuacyjna w Krasnowodzku
9 Włodzimierz Fołdziński pchor. mar. KL Auschwitz
10 Władysław Galiński por. mar.rez. rozstrzelany przez Niemców
11 Stanisław Gargul chor. mar. 1940 Katyń
12 Władysław Górski mat 1940 Alpy[g]
13 Górski bsm. 1940 Abisa, Komi ASRR
14 Józef Graniczny por. mar. rez. 1940 Katyń
15 Stanisław Gronowski pchor. mar. 11 lipca 1945[h] Moosburg an der Isar
16 Idzi Stefan Grudniewicz kpt. mar. 1940 Katyń
17 Bolesław Andrzej Hagmajer 1940 Katyń
18 Mieczysław Januszewski pchor. mar. KL Auschwitz
19 Kirjaczek bsm. 1940 Abisa, Komi ASRR
20 Wincenty Kitlas kpt. mar. 1940 Katyń
21 Jan Klemfas mar. 13 czerwca 1943 Morze Śródziemne[i]
22 Eugeniusz Kowaliński pchor. mar. KL Auschwitz
23 Aleksander Kreisler pchor. mar. KL Auschwitz
24 Rudolf Stanisław Kuzio kpt. mar. w st. spocz. 1940 Katyń
25 Wiktor Lachota ppor. mar. rez. 1940 Starobielsk
26 Izydor Laskowski por. mar. rez. 1940 Katyń
27 Władysław Lewandowski bsm. styczeń 1941 obwód archangielski, ZSRR
28 Feliks Ligocki mat 3 marca 1942 St. Kermine
29 Bronisław Józef Lubińkowski kpt. mar. pilot 1940 Katyń
30 Stanisław Maltze por. mar. rez. 1940 Starobielsk
31 Małek mar. obwód archangielski, ZSRR
32 Bogusław Marczewski bosman 1940 obwód archangielski, ZSRR
33 Andrzej Marzecki kpt. mar. 1940 Katyń
34 Alojzy Mrozik kpt. mar. 1940 Katyń
35 Stefan Murza – Murzicz por. mar. rez. 1940 Katyń
36 Tomasz Musielewicz por. mar. rez. 1940 Katyń[j]
37 Gotfryd Niezabitowski[4] por. mar. rez. 1940 Katyń
38 Stanisław Paciorkowski por. mar. w st. spocz. 1940 Katyń
39 Bronisław Mikołaj Porydzay kpt. mar. 1940 Katyń
40 Roman Pufahl kmdr ppor. 1940 Katyń
41 Edward Rójek kpt. mar. w st. spocz. 1940 Katyń
42 Stanisław Sawiński pchor. mar. 1940 Katyń
43 Roman Sielicki bsm. 3 listopada 1942 ZSRR
44 Henryk Sienkiewicz mar. po 23 czerwca 1941 Białystok?[k]
45 Stempiewski por. rez. marzec 1940 Uchta, Komi ASRR
46 Henryk Sułkowski kpt. mar. rez. 1940 Twer
47 Zdzisław Szafrański mat 19 marca 1942[l] Włocławek
48 Władysław Szczekowski mjr. art. dypl. sierpień 1944 Moabit
49 Piotr Teodorowski mat lub bsmt 1943 pod Małkinią[m]
50 Zygmunt Tomicki bsm. Kotłas, obwód archangielski, ZSRR
51 Władysław Urbański mat rez. zima 1943 Hagenow k. Schwerina[n]
52 Maksymilian Wojciechowski por. mar. rez. 1940 Katyń
53 Zygmunt Nikodem Wojciechowski ppor. mar. rez. 1940 Katyń
54 Mirosław Wykowski ppor. mar. rez. 1940 Katyń
55 Matros podoficer 20 czerwca 1943[o] Pińsk
56 Michał Wysocki mar. 1942 St. Kermine

Upamiętnienie edytuj

 
Pomniki przy kościele w Świątnikach upamiętniające poległych żołnierzy KOP oraz marynarzy Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku

We wrześniu 2019 r. przy kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w Świątnikach odsłonięto pomnik upamiętniający marynarzy Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku i bitwy tej floty pod Horodyszczem, Czarnobylem i Kockiem[5]

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Zamordowany wraz z dwoma nieznanymi marynarzami przez ukraińskich dywersantów.
  2. ↑ Według innej wersji[czyjej?] zginął w Katyniu.
  3. ↑ Pochowany w zbiorowej mogile na cmentarzu w Adamowie (pow. łukowski).
  4. ↑ a b Szeregowy z batalionu morskiego.
  5. ↑ Na łożu śmierci albo pośmiertnie awansowany na podporucznika.
  6. ↑ Żołnierz AK, stracony w egzekucji ulicznej.
  7. ↑ Jeniec stalagu VII A Moosburg an der Isar, zginął podczas ucieczki.
  8. ↑ Uczestnik bitwy pod Kockiem, jeniec stalagów, aresztowany w Brauweiler, zesłany do Buchenwaldu, zmarł po wyzwoleniu w szpitalu w Moosburgu.
  9. ↑ Zatonął wraz „Empress of Canada” w trakcie rejsu z Suezu do Anglii.
  10. ↑ Według innej wersji[czyjej?] poległ pod koniec września 1939.
  11. ↑ Aresztowany przez Niemców koło wsi Krypno Kościelne, wywieziony do Białegostoku, zaginął bez wieści.
  12. ↑ Radiotelegrafista Flotylli, uniknął niewoli, aresztowany za działalność konspiracyjną, rozstrzelany.
  13. ↑ Żołnierz AK, zastrzelony przez agenta gestapo.
  14. ↑ Jeniec stalagu II A Neubrandenburg, ranny przy pracach leśnych zmarł w szpitalu.
  15. ↑ Imię i nazwisko nieznane, żołnierz AK, aresztowany i zamordowany przez gestapo.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Taube i Żukowski 1931 ↓, s. 7–9.
  2. ↑ Taube i Żukowski 1931 ↓, s. 49.
  3. ↑ Eskadra rzeczna. Ale nie wodna, tylko powietrzna, „trojmiasto.pl” [dostęp 2018-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-19] (pol.).
  4. ↑ Dyskant 1994 ↓, s. 288, 338.
  5. ↑ Strona gospodarkamorska.pl [1]

Bibliografia edytuj

  • Jerzy Pertek: Marynarze generała Kleeberga. Warszawa: KiW, 1986, seria: Biblioteka Pamięci Pokoleń.
  • Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1967.
  • Mieczysław Kowalski: Relacja Mieczysława Kowalskiego, maszynopis
  • Tablica na zbiorowej mogile w Woli Gułowskiej
  • Andrzej Olejko: Rzeczna Eskadra Lotnicza Flotylli Pińskiej. Pruszków: 1994.
  • Józef Wiesław Dyskant: Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej 1919-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08251-0.
  • Karol Taube, Olgierd Żukowski: Zarys historii wojennej flotyll rzecznych. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  • Sławomir Zagórski: Białe kontra Czerwone. Polscy marynarze w wojnie z bolszewikami. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Flotylla_Rzeczna_Marynarki_Wojennej&oldid=73452263”