Fort Anioła w Świnoujściu

Fort III Aniołafort pruskiej Twierdzy Świnoujście, wybudowany w latach 1854-1858, przeznaczony do obrony zachodniego kompleksu fortyfikacyjnego od strony lądu.

Twierdza Świnoujście
Fort III Anioła
Symbol zabytku nr rej. 562 z 2 sierpnia 1968
Ilustracja
Fort Anioła
Państwo

 Polska

Miejscowość

Świnoujście

Adres

ul. Jachtowa dz. 158

Typ budynku

obiekt militarny

Inwestor

Armia pruska

Rozpoczęcie budowy

1854

Ukończenie budowy

1858

Pierwszy właściciel

Armia pruska

Położenie na mapie Świnoujścia
Mapa konturowa Świnoujścia, u góry nieco na lewo znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza ŚwinoujścieFort III Anioła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza ŚwinoujścieFort III Anioła”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza ŚwinoujścieFort III Anioła”
Ziemia53°54′52,70″N 14°16′24,83″E/53,914639 14,273564

Składa się on z trzykondygnacyjnej rotundy, zwieńczonej tarasem i basztą obserwacyjną. W ścianach zewnętrznych otwory strzelnicze dla lekkich dział i broni ręcznej. Wokół budowli wały ziemne o narysie pentagonalnym z ufortyfikowaną bramą obronną, wyposażoną w dodatkowe stanowiska strzeleckie i artyleryjskie. Do roku 1863 fort otoczono wałami ziemnymi z podwójną fosą wodną. W latach 1870-1880 w wewnętrzny wał ziemny wkomponowano 3 schrony dla dział polowych, mały magazyn amunicyjny oraz schron dla kanonierów. Pod koniec XIX wieku do fortu doprowadzono łączność telegraficzną oraz sieć energetyczną. W czasie II wojny światowej obiekt połączono kolejką wąskotorową z innymi fortyfikacjami twierdzy. Wokół fortu pojawiły się stanowiska karabinów maszynowych. W okresie międzywojennym fort przystosowano do wojny chemicznej, montując tutaj gazoszczelne drzwi i pokrywy pancerne okien. Na baszcie wybudowano stanowisko przeciwlotniczej stacji radiowej. W drugiej połowie XIX w. Fort Anioła obsadzony był przez piechurów i artylerzystów w sile kompanii około 100 ludzi. Podczas I wojny światowej zaczął tracić na znaczeniu jako obiekt bojowy. W okresie międzywojennym przeszedł we władanie niemieckiej marynarki. W latach 30. zainstalowała się tutaj kompania obserwacyjno-meldunkowa obrony przeciwlotniczej. W maju 1945 załoga bez walki ewakuowała się okrętem na zachód. Po wojnie fort zajęła sowiecka marynarka, wykorzystując go jako obiekt obserwacyjny.

Bateria wschodnia Fortu Anioła

Elementy fortyfikacji:

  • Brama obronna ze strzelnicami dla dział i karabinów. W zewn. filarach zachowały się jeszcze stalowe koła do podnoszenia zwodzonego pomostu przez fosę. Po obu stronach przesmyku bramy dwa niewielkie pomieszczenia służące niegdyś jako magazyn broni i amunicji.
  • Wokół reduty fortu dobrze zachowane remizy artyleryjskie, mały magazyn amunicyjny i schron dla kanonierów.
  • W wejściu do fortu dwie pary dwudzielnych drzwi pancernych, zainstalowanych tutaj w okresie międzywojennym podczas uszczelniania fortu przed bronią chemiczną.
  • W stopie klatki schodowej i kolejnych kondygnacji owalne otwory szybu dawnej windy do transportu amunicji na wyższe piętra tras i reduty.
  • Kamienne, spiralne stopnie w klatce schodowej, wiodące z parteru na taras fortu.

Linki zewnętrzne edytuj