Fort Jesus

Fort Jesus^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Kenia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, V
Numer ref.	1295
Region	Afryka
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2011; na 35. sesji
	Położenie na mapie Mombasy Fort Jesus
	Położenie na mapie Kenii Fort Jesus
	4°03′45,85″S 39°40′46,69″E/-4,062736 39,679636
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Fort Jesus (suahili: Boma la Yesu) – fort w Mombasie w Kenii, w 2011 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO^[1].

Historia edytuj

Fort zbudowali w 1593 roku Portugalczycy z rozkazu króla Filipa II. Na przestrzeni wieków wielokrotnie zmieniali się nim władający. Pierwsza zmiana nastąpiła w roku 1631 w czasie powstania miejscowej ludności arabskiej pod wodzą sułtana Dom Jeronimo Chingulii^[2]. Wkrótce jednak przybyłe z Zanzibaru portugalskie wojska odbiły fort, dzięki czemu Portugalczycy utrzymali władzę w Mombasie, czerpiąc zyski z handlu na Oceanie Indyjskim aż do końca XVII wieku. Pod koniec lat 90. XVII wieku Mombasę przy wsparciu Lamu i Pate zajęli omańscy Arabowie, przy czym fort poddał się dopiero po 33 miesiącach oblężenia.

W 1728 roku doszło do buntu stacjonujących w forcie afrykańskich żołnierzy, niezadowolonych z rządów arabskich. Wykorzystując sytuację, Portugalczycy ponownie zajęli fort, jednak już po roku powrócili Arabowie z rodu Mazrui, którzy wkrótce ogłosili niepodległość od Omanu i panujących tam Busaidich. Ci ostatni, zająwszy pobliskie Lamu, wielokrotnie atakowali później Mombasę przy wsparciu Brytyjczyków. Busaidi ostatecznie zajęli Mombasę i Fort Jesus w połowie XIX wieku i panowali tam do roku 1875, kiedy to fort wraz z pasem wybrzeża wydzierżawili od nich Brytyjczycy. Od tamtej pory aż do roku 1958 Fort Jesus służył za miejskie więzienie.

Fort Jesus współcześnie edytuj

Do naszych czasów z dawnego kompleksu fortu zachował się między innymi "Dom Omański" (Omani House) oraz "Sala Mazruich" (ang. Hall of the Mazrui) z kamiennymi ławami i osiemnastowiecznymi inskrypcjami. Poza tym także ruiny kościoła, magazynów i sklepów.

Obecnie w forcie działa niewielkie muzeum, usytuowane we wschodniej części kompleksu, w dawnych koszarach. Muzeum poświęcone jest historii cywilizacji Suahili - wśród eksponatów znajduje się m.in. ceramika, zarówno miejscowa, jak i przywieziona w przeszłości z Azji (m.in. z Chin). Mieści się tu także ekspozycja etnograficzna poświęcona ludom Mijikenda.

Przypisy edytuj

↑ UNESCO: Sites in Ethiopia, Kenya and Viet Nam inscribed on UNESCO’s World Heritage List. June 27, 2011. [dostęp 2011-07-02]. (ang.).
↑ Fort Jesus, Kenya. Explanation, Facts And History. Indian Ocean Beach Vacations. [dostęp 2011-07-04]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Richard Trillo, Jacek Torbicz: Kenia i Tanzania. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2000, s. 390–392, seria: Praktyczny przewodnik.

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[UNESCO-3] UNESCO: Sites in Ethiopia, Kenya and Viet Nam inscribed on UNESCO’s World Heritage List. June 27, 2011. [dostęp 2011-07-02]. (ang.).

[4] Fort Jesus, Kenya. Explanation, Facts And History. Indian Ocean Beach Vacations. [dostęp 2011-07-04]. (ang.).

[1]

[a]

[b]

[2]