Fraga (obwód iwanofrankiwski)
Fraga (ukr. Фрага, trl. Fraga) – wieś na Ukrainie w rejonie rohatyńskim w obwodzie iwanofrankowskim, położona nad rzeką Świrż, 651 mieszkańców (2001), wymieniana w 1460[1]. Przez wieś przebiega ukraińska droga krajowa N09.
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Powierzchnia |
7,1 km² |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 03435 |
| Kod pocztowy |
77011 |
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 49°28′04″N 24°26′26″E/49,467778 24,440556
| |
Historia edytuj
W I Rzeczypospolitej Fraga znajdowała się w województwie ruskim, należała do parafii katolickiej w Podkamieniu. Od I rozbioru w zaborze austriackim.
W II Rzeczypospolitej Fraga znajdowała się w powiecie rohatyńskim w województwie stanisławowskim do 1945[2] w Polsce.
Od 1939 włączona do ZSRR. Od 1948 do 1993 wieś nazywała się Jagodiwka ukr. Ягодівка.
Zbrodnie we Fradze edytuj
19 lutego 1944 oddział UPA zamordował tutaj kilkudziesięciu Polaków (według różnych źródeł od 30[3] do co najmniej 45[4]), w tym dwóch zakonników: gwardiana i administratora parafii klasztoru bernardynów we Fradze o. Stanisława Szafrańca OFM (imię zakonne Joachim) i brata Antoniego Sałka OFM (imię zakonne Roch) oraz aspiranta do zakonu Euzebiusza Kamińskiego[5]. W tym samym czasie doszło do zbrodni UPA w sąsiednim Podkamieniu.
Zdaniem Komańskiego, Siekierki i Różańskiego w latach 1943-1944 nacjonaliści ukraińscy z Ukraińskiej Powstańczej Armii zamordowali we Fradze łącznie 66 Polaków[3].
Zabytki edytuj
We wsi zachowana drewniana cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja z 1933, pierwsza cerkiew wymienia w dokumentach w 1573[6].
Wizerunek Matki Boskiej Fraskiej edytuj
Z Fragi pochodzi XVII w. wizerunek Matki Boskiej Fraskiej, który pierwotnie znajdował się na terenie kościoła i klasztoru bernardynów znajdującym się na wzgórzu Skała ukr. Скала[6]. W roku 1807 bernardyni byli zmuszeni opuścić Fragę przez rozporządzenie Gubernatorii Lwowskiej i przenieść się do Brzeżan. W końcu XIX wieku bernardyni wrócili do Fragi i odbudowali zaniedbany i zrujnowany klasztor. Niestety w lipcu roku 1944 kościół i klasztor bernardynów zostały wysadzone w powietrze, a około roku 1952 ruiny ostatecznie rozebrano. Obraz Matki Boskiej Fraskiej został przeniesiony do miejscowej cerkwi przez grekokatolickiego księdza[6]. Kopia wizerunku Fraskiej Madonny, wykonana w końcu XIX wieku w Brzeżanach obecnie znajduje się w kościele św. Antoniego z Padwy na Czerniakowie w Warszawie[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Фразька сільська рада Івано-Франківська область, Рогатинський район. Верховнa Радa України. [dostęp 2013-05-28]. (ukr.).
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ a b Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946, Wydanie I, ISBN 978-83-85865-13-1, ss. 393-394
- ↑ Damian Karol Markowski, W cieniu Wołynia. „Antypolska akcja” OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943-1945, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2023, ISBN 978-83-08-08166-2, s.136-137
- ↑ Ks. Józef Marecki, „Misterium Iniquitatis. Osoby duchowne i zakonne obrządku łacińskiego zamordowane przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1939-1945”, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Oddział w Krakowie, Kraków 2020, ISBN 978-83-956508-1-9 (IPN), ISBN 978-83-7643-184-0 (Wydawnictwo UNUM), ss. 346-348, 582-584, 654-657
- ↑ a b c Перенесення мощів Святого Миколи 1933. [dostęp 2013-05-28]. (ukr.).
- ↑ Kościół św. Antoniego, Warszawa (Czerniaków). Pomniki Sztuki. [dostęp 2013-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-29)].
Linki zewnętrzne edytuj
- Fraga, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 400.