Francis Line (ur. 1595 w Londynie, zm. 25 listopada 1675 w Liège) – angielski fizyk, konstruktor i jezuita, znany z wynalezienia zegara magnetycznego[1]. Był krytykiem niektórych teorii głoszonych przez Newtona[2], kwestionował również poglądy Roberta Boyle'a dotyczące gazów[3].

Francis Line
Ilustracja
Ilustracja przedstawiająca zegar skonstruowany dla Karola II
Data i miejsce urodzenia

1595
Londyn, Królestwo Anglii

Data i miejsce śmierci

25 listopada 1675
Liège, Biskupstwo Liège

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

jezuici

Prezbiterat

1628

Życiorys edytuj

Urodził się w Londynie, chociaż niektóre ze źródeł utrzymują, że pochodził z Buckinghamshire[4]. W 1623 roku wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1628 roku[4]. Na skutek represji wobec angielskich katolików opuścił ojczyznę i przeniósł się na kontynent. Przez wiele lat pracował jako wykładowca hebrajskiego i matematyki w jezuickim kolegium w Liège. W 1633 udało mu się skonstruować zegar magnetyczny[5]. W 1656 roku został wysłany do Anglii, gdzie przez krótki czas sprawował posługę w okolicach Derby. Od 1659 roku przebywał w Londynie, skąd w 1665 roku został przeniesiony do Lancashire. W czasie pobytu w Anglii, na zamówienie króla Karola II Stuarta skonstruował specjalny zegar. Angielski monarcha powierzył mu to zadanie, gdyż Line, już w czasie pobytu w Niderlandach, dał się poznać jako zdolny konstruktor. Urządzenie jakie Line stworzył dla Karola, stało się znane w całej Europie z uwagi na skomplikowaną i artystyczną konstrukcję[4]. Zasada jego działania została opisana przez Francisa w dziele An Explication of the Diall, wydanym w 1673 roku. Praca ta zawierała także poglądy Line'a dotyczące geografii, astrologii i astronomii. Zegar znajdował w prywatnych ogrodach królewskich w Whitehall. Urządzenie nie zachowało się jednak do czasów współczesnych, zostało przypadkowo zniszczone przez hrabiego Rochester i jego znajomych w czasie zabawy. W 1672 roku Line powrócił do Liège, gdzie zmarł trzy lata później.

Dzięki zegarowi Francis stał się sławny. Był jednak znany nie tylko jako konstruktor ale także jako uczony. W swojej pracy naukowej zajmował się przede wszystkim matematyką i fizyką. Część jego poglądów była sprzeczna z teoriami Roberta Boyle'a i Izaaka Newtona a uczeni ci często wchodzili z nim w polemikę[4]. Nie zgadzali się na przykład co do właściwości próżni i światła. Po serii debat z udziałem członków Royal Academy, poglądy Line'a na ten temat zostały odrzucone jako błędne[6]. Line brał również udział w sporze który toczyli Christiaan Huygens i Grégoire de Saint-Vincent na temat kwadratury koła. W 1660 roku, w Londynie ukazała się jego praca poruszające te zagadnienia. Poglądy Line'a dotyczące astrofizyki były zbliżone do tych głoszonych przez Galileusza. Przyjaciele włoskiego uczonego zapraszali nawet Line'a do Rzymu aby pomógł w obronie modelu heliocentrycznego[6]. Line zgodził się, ale Galileusz odrzucił jego pomoc.

Ważniejsze prace edytuj

  • Refutation of the attempt to Square the Circle, Londyn, 1660
  • Tractatus de Corporum Inseparabilitate, Londyn, 1661
  • List dotyczący poglądów Newtona na światło i kolory, opublikowany w Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Londyn, 1674
  • Some Optical Assertions concerning the Rain-bow, transmitted from Liège, where they were publicly discussed in August last: Delivered here in the same Language [Latin], wherein they were communicated, opublikowane w Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Londyn, 1675
  • A Treatise on the Barometer
  • Tractatus de Horologiis

Przypisy edytuj

  1. Moray Robert, Athanasius Kircher's magnetic clock : excerpted from the travel journal of Sir Robert Moray , Sebastopol, O'Reilly Media, 2007
  2. Reilly Conor, Francis Line, Peripatetic (1595-1675), w: Osiris, numer 14, The University of Chicago Press, 1962
  3. Brush Stephen G., Gadflies and Geniuses in the History of Gas Theory, w: Synthese, numer 119, Springer, 1999
  4. a b c d Line, Francis w: Dictionary of National Biography, Londyn, Smith, Elder & Co., 1885–1900
  5. IEEE Magnetics Society
  6. a b Faculty Fairfield: Francis Line, S.J.

Bibliografia edytuj