Francis Willis (ur. 17 sierpnia 1718, zm. 5 grudnia 1807) – angielski lekarz. Zasłynął głównie pracą jako medyk króla Anglii Jerzego III.

Francis Willis – popiersie Willisa, autorstwa Josepha Nollekensa, obecnie znajduje się w kościele w Greatford

Życiorys edytuj

Willis urodził się jako trzeci syn pastora Johna Willisa z Lincoln. Jego rodzina pochodziła z wioski Fenny Compton w hrabstwie Warwickshire. Był spokrewniony między innymi z George’em Wyllysem, który na krótko został gubernatorem kolonii Connecticut w Nowej Anglii, oraz baronetami Willis z Fen Ditton w Cambridgeshire.

Po ukończeniu studiów w Lincoln College w Oksfordzie i St Alban's Hall w 1740 roku został wybrany jako Fellow w Brasenose College w Oxfordzie oraz otrzymał święcenia kapłańskie. Pełnił funkcję rektora college'u w Wapping w latach 1748–1750, zrezygnował z członkostwa w roku 1750, kiedy zawarł związek małżeński.

Większość swojego czasu poświęcał praktykowaniu medycyny, dzięki czemu w 1759 roku otrzymał stopnie bakałarza i doktora medycyny w Oksfordzie. Pracował jako lekarz w szpitalu w Lincoln, gdzie w owym czasie powszechnie doceniano jego sukcesy w pracy z pacjentami chorymi psychicznie. Doprowadziło to do tego, że zajął się leczeniem takich pacjentów we własnym domu.

W roku 1776 Willis przeprowadził się do Greatford Hall, w okolicach Bourne, w hrabstwie Lincolnshire, gdzie utworzył prywatne sanatorium. Jako część terapii swoim pacjentom zalecał prace manualne na polach oraz w stajniach w pobliżu placówki. Uważał, że świeże powietrze oraz ćwiczenia fizyczne mogą korzystnie przyczynić się do ich wyzdrowienia. Za sprawą znanych i wpływowych pacjentów szybko stał się rozpoznawalnym oraz jednym z najbardziej cenionych lekarzy swojego okresu.

Relacja Francuza odwiedzającego sanatorium w 1796 roku:

,,Kiedy nieprzygotowany podróżnik zbliżał się do ośrodka zostawał zaskoczony widokiem oraczy, ogrodników, młocarzy, strzecharzy i innych robotników odzianych w czarne płaszcze, białe kamizelki, czarne jedwabne bryczesy i pończochy; głowę każdego z nich przyozdabiała starannie ufryzowana i upudrowana peruka. Byli to pacjenci doktora; ich ubiór, prezencja oraz ćwiczenia fizyczne stanowiły podstawy jego podziwianej terapii, która łączyła zdrowie i pogodę ducha pacjentów aby pomóc każdemu z nich dojść do zdrowia w tym szacownym ośrodku."

 
Portret żony Francisa Willis'a autorstwa Johna Rusell'a, 1806, obecnie w Princeton University Art Museum

Choroba króla edytuj

Jerzy III przeszedł pierwszy poważny atak swojej choroby (obecnie identyfikowanej jako porfiria) latem 1788 roku. Mógł być on spowodowany nadużywaniem wina, lub, co bardziej prawdopodobne, zatruciem arszenikiem, który w okresie tym był powszechnie używany w produkcji kapeluszy (diagnoza ta była wielokrotnie podważana, sugerowano między innymi, że król cierpiał na zaburzenia afektywne dwubiegunowe). Dworscy lekarze nie potrafili poprawnie zdiagnozować i leczyć objawów choroby króla, więc jeszcze tego samego roku Willis został zarekomendowany królowej przez żonę koniuszego królewskiego, której matkę poprzednio skutecznie leczył.

Królewska terapia prowadzona przez Willisa w Kew obejmowała wiele standardowych metod z owych czasów, włączając przymus, ograniczenie przy pomocy kaftana bezpieczeństwa i bańki, była jednak bardziej humanitarna i łagodniejsza dla pacjenta, niż było to ogólnie przyjęte. Odzyskanie zdrowia przez króla w 1789 przydało Willisowi narodowej sławy i zmusiło go do otwarcia drugiego ośrodka Shillingthorpe Hall w Braceborough, aby pomieścić pacjentów szukających jego pomocy.

Kiedy 26 lutego 1789 ogłoszono ''całkowite powstrzymanie królewskiej choroby'', Willis został szybko uhonorowany pięcioma portretami namalowanymi przez Johna Russela, jednego z najbardziej renomowanych malarzy tego okresu. Ponadto Willis zamówił specjalny medal upamiętniający jego własne osiągnięcie. Zarówno doktor Francis Willis, jak i jego syn i asystent doktor John Willis, zostali wynagrodzeni przez króla dożywotnią roczną pensją w wysokości odpowiednio 1,000 funtów oraz 650 funtów.

 
Dr Francis Willis (detal) autorstwa Johna Russella, 1789, National Gallery

Dwanaście lat później, w 1801 roku, król Jerzy przeszedł poważny nawrót choroby. Tym razem jego terapia była prowadzona przez dwóch synów doktora Willisa, również lekarzy, Johna Willisa i jego młodszego brata Roberta Darlinga Willisa. Król regularnie odwiedzał również Francisa Willisa w Shillingthorpe przez kilka kolejnych lat, aby kontynuować leczenie. Ostatecznie Jerzy przeszedł kolejne załamanie w 1810, okazało się ono nieuleczalne, a stan jego zdrowia psychicznego i fizycznego stopniowo pogarszał się aż do śmierci w 1820 roku.

Spuścizna edytuj

Postać Willisa została upamiętniona w sztuce Alana Bennetta Szaleństwo Jerzego III (The Madness of George III) i jej późniejszej filmowej adaptacji Szaleństwo króla Jerzego. W filmie w jego rolę wcielił się aktor Ian Holm.

Oryginalny budynek Greatford Hall sanatorium został zamknięty w 1838. Spora część zabudowań uległa zniszczeniu w pożarze w 1930, ale większość z nich została odbudowana i stanowi obecnie prywatną rezydencje. Shillingthorpe Hall zostało zburzone w 1949 roku.