Franciszek Ender

łódzki esperantysta

Franciszek Ender (ur. 26 grudnia 1858, zm. 1 kwietnia 1939 w Łodzi) – polski esperantysta, producent win owocowych.

Franciszek Ender
Ilustracja
Data urodzenia

26 grudnia 1858

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1939
Łódź

Zawód, zajęcie

chemik

Życiorys edytuj

Esperanto nauczył się samodzielnie korzystając z pierwszego podręcznika wydanego przez Zamenhofa w 1887 roku[1]. W 1903 roku za zezwoleniem rządu rosyjskiego założył w Łodzi fabrykę win owocowych[2]. Od 1905 roku uczył w Łodzi języka esperanto. Podczas spotkania z udziałem około 20 osób, które odbyło się 20 września 1908 roku, został w Łodzi powołany oddział Polskiego Towarzystwa Esperanckiego. W zebraniu uczestniczył prezes Towarzystwa Antoni Grabowski. W zarządzie znaleźli się: Franciszek Ender jako prezes, prof. Andrzej Lipski, Alfred Dominikiewicz, Stanisław Miszewski, dr Arkadiusz Goldenberg[3]. Ender funkcję prezesa pełnił do wybuchu I wojny światowej[4]. Po wojnie Ender został jego honorowym członkiem[1]. Autor artykułów w Pola Esperantisto. Przetłumaczył z języka polskiego na esperanto ABC...Elizy Orzeszkowej (1910)[5] i Michała Bałuckiego Ama Bileto[6]. Z okazji kongresu w 1937 roku otrzymał złotą odznakę przyznawaną członkom, którzy przystąpili do związku przed I światowym Kongresem w 1905 roku[7].

Przypisy edytuj

  1. a b Janina Ender, Rememoroj pri mia patro, „Pola Esperantisto” (1-2), 1959, s. 13.
  2. Pomvino, „Lingvo Internacia”, anno.onb.ac.at, 1905, s. 111 [dostęp 2021-05-23].
  3. 100 lat esperanta w Łodzi [online] [dostęp 2021-05-23].
  4. En Lodz, „Universo. Internacia revuo por la belo”, anno.onb.ac.at, s. 128 [dostęp 2021-05-23].
  5. Literature, „The British Esperantist”, anno.onb.ac.at, 1911 [dostęp 2021-05-23].
  6. Libroj kaj gazetoj, „Oficiala Gazeto Esperantista”, anno.onb.ac.at, 25 sierpnia 1909, s. 48 [dostęp 2021-05-23].
  7. Komuniko de la sokretario de la Komisiono por la Jubilea Stelo, „Literatura Mondo” (3-4), anno.onb.ac.at, 1937, s. 14 [dostęp 2021-05-23].