Franciszek Fuchs
Franciszek Józef Fuchs (ur. 19 marca 1881 w Warszawie[1], zm. 12 lutego 1958 w Krakowie[2]) – polski historyk, geograf i pedagog.
 Franciszek Fuchs (1948 r.) | |
| Pełne imię i nazwisko |
Franciszek Józef Fuchs |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
polski historyk i geograf, pedagog |
Życiorys edytuj
W latach 1891–1899 Franciszek Fuchs pobierał naukę w ówczesnym c.k. Gimnazyum III w Krakowie (potem III Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie), którą ukończył w roku 1899[3]egzaminem dojrzałości z odznaczeniem[4]. Od roku akad. 1899/1900 studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim[5]. W roku akademickim 1903/04 pełnił funkcję Prezesa Koła Naukowego Historyków Studentów UJ[6]. W roku 1906 uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy 1906 „Ustrój dworu królewskiego w Polsce w czasie między 1572–1586”. W roku akademickim 1906/07 zaliczył oba semestry studiów geografii na ówczesnym Królewskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma (Königliche Friedrich-Wilhelms-Universität zu Berlin) w Berlinie[5]. Gdy niedługo potem dostał propozycję pracy naukowej w jego macierzystej Uczelni – na Uniwersytecie Jagiellońskim, odmówił[7]. Chciał zostać nauczycielem szkół średnich. W roku 1910 podjął pracę nauczyciela historii we wspomnianym wcześniej c.k. Gimnazyum III w Krakowie, w którym pracował do 1950 r[8]. W okresie I wojny światowej i zaraz po niej był również nauczycielem historii w Prywatnym Seminarium Żeńskim S. Münnichowej w Krakowie, później wykładał także w Instytucie Pedagogicznym w Katowicach[5].
Należał do najwybitniejszych dydaktyków polskich. Był jednym z pionierów zorientowania dydaktyki tego przedmiotu w duchu pragmatycznym. W latach 1934–1939 kierował pracami Krakowskiego Ogniska Historycznego. W tym czasie dr Franciszek Fuchs stał się niejako instruktorem nauczania historii, oddziałującym na proces nauczania historii w szkołach średnich ogólnokształcących na terenie całego Kuratorium Krakowskiego[7].
Lata II wojny światowej przeżył w Krakowie w trudnych warunkach materialnych, brał udział w tajnym nauczaniu. Po wojnie powrócił do zajęć szkolnych i reaktywował Ognisko Krakowskie. W 1951 r. zrezygnował powtórnie z proponowanej mu pracy naukowej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przyjął natomiast pracę w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu, której efektem jest kilka pozycji bibliograficznych wydanych już po śmierci Autora[7].
Dr Franciszek Fuchs był również działaczem oraz Członkiem Zarządu Cracovii m.in. w latach 1914–1922[2][9].
Życie prywatne edytuj
Był synem Aleksego i Marii z Krudowskich[1]. W 1887 r. przeprowadził się wraz z rodzicami z Warszawy do Krakowa. Około 1900 r. poślubił Jadwigę Florentynę Rogosz h. Ostoja (3.01.1883 – 21.11.1910) – studentkę Uniwersytetu Jagiellońskiego[10], która w 1910 roku – gdy miał 29 lat – zmarła przy porodzie. Franciszek Fuchs nie ożenił się ponownie.[11] Oboje spoczywają na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Publikacje edytuj
- Kilka uwag o nauczaniu geografii, Kraków, 1910
- Z historii odnowienia Wawelskiego Zamku 1905–1939, Kraków: Ministerstwo Kultury i Sztuki Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, 1962
- Omówienie ważniejszych pozycji bibliograficznych z lat 1945–1952, dotyczących Wawelu, Kraków, 1962
- Cegiełki Wawelskie (Min. Kultury i Sztuki) 1972
Jako współautor
- Geografja Europy, Lwów-Warszawa, 1923 (z udziałem Tadeusza Radlińskiego)
- Pięć części świata pozaeuropejskich, Wyd. M. Arct, 1923 (autor: Tadeusz Radliński, współudział Franciszek Fuchs)
- Studia do dziejów Wawelu, t.VI, 1973 (opr. wspólne z Olgą Łaszczyńską i Jadwigą Prus)
Przypisy edytuj
- ↑ a b Franciszek Fuchs (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-04-23].
- ↑ a b Franciszek Fuchs – WikiPasy.pl - Encyklopedia KS Cracovia [online], wikipasy.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Varia Sobiesciana – Księga Pamiątkowa II Liceum (dawniej III Gimnazjum) im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, s. 186, Wyd. ANABASIS s.c., 2008, Kraków, ISBN 978-83-85931-19-5.
- ↑ http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=1794&from=publication, s. 82
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa, 1938, s. 200.
- ↑ https://knhs.hist.uj.edu.pl/prezesi-kola.
- ↑ a b c https://pho.test.znp.edu.pl/files/2018/07/PHO_XXIX_292_219-270.pdf
- ↑ Varia Sobiesciana – Księga Pamiątkowa II Liceum (dawniej III Gimnazjum) im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, s. 169, Wyd. ANABASIS s.c., 2008, Kraków, ISBN 978-83-85931-19-5.
- ↑ Zwyczajne Walne Zgromadzenia Cracovii – WikiPasy.pl - Encyklopedia KS Cracovia [online], wikipasy.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Jadwiga Florentyna Rogosz h. Ostoja (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-04-23].
- ↑ por. A.Kijowski, Notatnik ze współczesności,/w:/Rachunek naszych słabości, Warszawa 1994, s.199,214.