Wikipedia

Franciszek Pieniak (oficer)

Franciszek Pieniak ps. „Przebój”, „Tadeusz Orski” (ur. 14 października 1903 w Osinach, zm. 1 kwietnia 1968 w Warszawie[1]) – porucznik piechoty Wojska Polskiego II RP, kapitan Armii Krajowej.

Franciszek Pieniak
Przebój
Ilustracja
Franciszek Pieniak (przed 1933)
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

14 października 1903
Osiny

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1968
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1920–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

4 Pułk Piechoty Legionów,
78 Pułk Piechoty,
2 Pułk Strzelców Podhalańskich,
Obwód Sokołów Podlaski AK,
Obwód Radzyń Podlaski AK,
Obwód Włoszczowa AK,
74 Pułk Piechoty AK

Stanowiska

dowódca plutonu,
dowódca kompanii,
komendant powiatowy pw i wf,
adiutant,
komendant obwodu,
komendant kedywu,
szef szkoły,
dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941) Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
Państwowa Odznaka Sportowa
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 14 października 1903 w Osinach jako syn Jakuba[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości brał udział w szeregach Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej 1920[2]. Walczył jak żołnierz 4 pułku piechoty Legionów[2]. Od września 1921 kształcił się w Zawodowej Szkole Podchorążych w Warszawie[2]. Został awansowany do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[3][4][2]. Następnie został awansowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925[5][6]. W latach 20. był oficerem 78 pułku piechoty w Baranowiczach[7][8][9]. Później był oficerem Szkoły Podchorążych Rezerwy w Berezie Kartuskiej[2]. Od 1928 do 1929 odbył kurs w Centralnej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu[2]. Służył w 2 pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku[10], gdzie był dowódcą plutonu i dowódcą kompanii[2]. W 1933, 1934 był komendantem powiatowym Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego tej jednostki[11][12]. Pod koniec 1935 w stopniu porucznika został przeniesiony w stan spoczynku[2]. Przed 1939 prowadził gospodarstwo rolne w Chociszewie[2].

W sierpniu 1939 został zmobilizowany do Wojska Polskiego i mianowany adiutantem dowódcy oddziałów ochronnych w Kutnie[2]. Po wybuchu II wojny światowej w czasie kampanii wrześniowej przydzielony do grupy ppłk. Edwarda Wani, gdzie w zgrupowaniu gen. Edwarda Olbrychta pełnił funkcję adiutanta mjr. Ludwika Gabriela[2]. Po klęsce polskiej wojny obronnej przedostał się do rodzinnego Brzozowa[2]. W październiku 1939 wstąpił do Służby Zwycięstwu Polski obejmując stanowisko komendanta obwodu Sokołów Podlaski. Pozostając następnie oficerem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej pod pseudonimem „Przebój” w stopniu kapitana pełnił funkcje komendanta Kedywu, zastępcy komendanta Obwodu Sokołów Podlaski AK[2]. Był także szefem Tajnej Szkoły Podchorążych[2]. Po przeniesieniu od września 1943 był zastępcą komendanta Obwodu Radzyń Podlaski AK[2]. Od czerwca 1944 był komendantem Obwodu Włoszczowa AK[2]. Od 19 sierpnia 1944 do stycznia 1945 pełnił stanowisko dowódcy II batalionu (pod kryptonimem „Wilk” i „Wojna”) 74 pułku piechoty AK w składzie 7 Dywizji Piechoty AK „Orzeł”, biorących udział w akcji „Burza”[2].

Po nadejściu frontu wschodniego i wkroczeniu Armii Czerwonej pozostawał w ukryciu[2]. Początkowo ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem w majątku doświadczalnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Dębowicach, następnie w majątkach szkolnych w Sobótce i Ozorzynie[13]. Od 1947 do 1949 był administratorem folwarku Czerniewiczów w Kłodawie[13]. Później ponownie ukrywał się[2]. Dokonał ujawnienia 21 stycznia 1957 we Wrocławiu[2].

 
Grobowiec rodzinny Franciszka Pieniaka

Zmarł 1 kwietnia 1968 w Warszawie[2]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie (kwatera B18-1-6)[2][14].

Był żonaty z Heleną z domu Puszkarską[15] (w latach 30. kierowała sekcją sportową przy kole Rodziny Wojskowej w Sanoku[16]). Mieli córkę Danutę Modestę Wandę (ur. w 1931 w majątku Pieszczanka)[15].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Pieniak Franciszek „Przebój” - AK Okręg Kielce [online], akokregkielce.pl [dostęp 2016-12-23].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Franciszek Pieniak. akokregkielce.pl. [dostęp 2016-12-23].
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 407.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 354.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 273.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 106.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 349.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 305.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 92.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 616.
  11. ↑ Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 30.
  12. ↑ Powiat Sanocki. „Legjon Młodych”. Nr 3, s. 38, 1 marca 1934. 
  13. ↑ a b c d e f Ryszard Jałoszyński (red.), Kłodawianie w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921, Konin: Towarzystwo Samorządowe, 2020, ISBN 978-83-929187-3-8.
  14. ↑ Spis pochowanych na Powązkach Wojskowych (d. Cmentarzu Komunalnym Powązki) w Warszawie. sowa.website.pl. [dostęp 2016-12-23].
  15. ↑ a b Księga urodzeń (wojskowi) 1932-1939. Sanok.
  16. ↑ Sprawozdanie Stowarzyszenia "Rodzina Wojskowa" za Rok Sprawozdawczy 1933/34. Warszawa: 1934, s. 128.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Pieniak_(oficer)&oldid=73475996”