Franjo Kuhač

chorwacki etnograf muzyczny

Franjo Ksaver Kuhač, niem. Franz Xaver Koch[1] (ur. 20 listopada 1834 w Osijeku, zm. 18 czerwca 1911 w Zagrzebiu[1][2]) – chorwacki etnograf muzyczny.

Franjo Kuhač
Ilustracja
Imię i nazwisko

Franjo Ksaver Kuhač

Data i miejsce urodzenia

20 listopada 1834
Osijek

Pochodzenie

chorwackie

Data i miejsce śmierci

18 czerwca 1911
Zagrzeb

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka ludowa

Zawód

etnomuzykolog

Życiorys edytuj

Urodził się w niemieckiej rodzinie, która w połowie XVIII wieku przeniosła się do Németbóly, a stamtąd, między 1828 a 1834 rokiem, do Osijeku[3]. Po ukończeniu podstawowej edukacji przygotowywał się do zawodu nauczyciela pod okiem Josepha Becka w Donjim Miholjacu[3]. Ukończył studia w konserwatorium w Peszcie w klasie fortepianu Ferenca Erkela[1]. Uczył się też w Weimarze u Ferenca Liszta i w Wiedniu u Carla Czernego[1][2]. Od 1858 do 1871 roku uczył w rodzinnym Osijeku gry na fortepianie[1][2]. W 1871 roku przeniósł się do Zagrzebia, gdzie w latach 1871–1874 działał jako krytyk muzyczny[1][2], publikując na łamach czasopism „Narodne novine” i „Agramer Zeitung”[1]. Od 1872 do 1876 roku wykładał teorię muzyki oraz grę na fortepianie[3] w zagrzebskim instytucie muzyki[1].

Zbierał południowosłowiańskie pieśni ludowe, w latach 1878–1881 opublikował ze swoich zbiorów 1600 pieśni w 4 tomach, zaopatrując je w akompaniament fortepianu[1][2]. Opublikował m.in. prace Katekizam glazbe: Prva hrvatska glazena teorija po J.Ch. Lobeu (Zagrzeb 1875, 2. wyd. poszerzone 1890), Vatroslav Lisinski i njegovo doba (Zagrzeb 1887, 2. wyd. poszerzone 1904), Ilirski glazenici (Zagrzeb 1893), Prva hrvatska uputa u glasoviranje (Zagrzeb 1896–1897), Moj rad (Zagrzeb 1904)[2]. W swoich pismach zajmował się zagadnieniem stylu narodowego, postulował włączenie folkloru w ramy nauczania muzycznego[1]. Doszukiwał się historycznych wpływów chorwackiej muzyki ludowej w dziełach różnych kompozytorów, sformułował kontrowersyjną tezę o chorwackim pochodzeniu Josepha Haydna[1] oraz Ferenca Liszta[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 226. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1980. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. a b c d Kuhač, Franjo Ksaver. Hrvatska enciklopedija. [dostęp 2023-02-15]. (chorw.).