František Xaver Dušek

czeski kompozytor, pianista i pedagog

František Xaver Dušek (niem. Franz Xaver Duschek lub Dussek; ochrzczony 8 grudnia 1731 w Chotěborkach, zm. 12 lutego 1799 w Pradze[1][2][3]) – czeski kompozytor, pianista i pedagog.

František Xaver Dušek
Data i miejsce urodzenia

przed lub 8 grudnia 1731 (data chrztu)
Chotěborky

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

12 lutego 1799
Praga

Gatunki

muzyka poważna, muzyka klasycyzmu

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Jego rodzice byli poddanymi hrabiego Johanna Karla von Šporka, dzięki mecenatowi którego František Xaver ukończył jezuickie gimnazjum w Hradcu Králové[1][2]. Następnie uczył się kompozycji i gry na organach u Františka Habermanna w Pradze oraz u Georga Christopha Wagenseila w Wiedniu[1]. W 1770 roku osiadł na stałe w Pradze, gdzie działał jako kompozytor i pedagog[1]. Jego uczniami byli m.in. Leopold Koželuh, Jan Nepomuk Augustin Vitásek[1] oraz śpiewaczka Josefina Hambacher (1754–1824), którą poślubił w 1776 roku[1][3].

W letniej willi Dušków pod Pragą, zwanej Bertramka, bywali czołowi przedstawiciele ówczesnego praskiego życia muzycznego[1][2], w tym Wolfgang Amadeus Mozart, z którym łączyła ich serdeczna przyjaźń[1][3]. Mozart pisał dla Josefiny Duškowej arie koncertowe[3], a podczas pobytu w Bertramce skomponował opery Don Giovanni i Łaskawość Tytusa[1][2].

Tworzył w stylu galant. Napisał ponad 40 symfonii, koncerty i sonaty fortepianowe, kwartety smyczkowe, utwory kameralne[2].

Zmarł na Małej Stranie, został pochowany na Cmentarzu Małostrańskim[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 489. ISBN 83-224-0223-6.
  2. a b c d e The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 233. ISBN 0-674-37299-9.
  3. a b c d Encyklopedia muzyki. red. Andrzej Chodkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 212. ISBN 978-83-01-13410-5.
  4. Dušek, František Xaver. Český hudební slovník osob a institucí. [dostęp 2020-11-15]. (cz.).

Linki zewnętrzne edytuj