Franz Weidenreich (ur. 7 czerwca 1873 w Edenkoben (Palatynat), zm. 11 lipca 1948 w Nowym Jorku)[1] - niemiecko-żydowski profesor, anatom i antropolog.

Wczesne lata życia i nauka edytuj

Był najmłodszym z czwórki dzieci, żydowskiego małżeństwa Carla i Frederiki (z domu Edeshaimer) Weidenreich[2]. Ojciec był kupcem, matka zajmowała się domem. Ukończył gimnazjum humanistyczne w Landau, następnie przez sześć lat studiował medycynę i nauki pokrewne na czterech niemieckich uniwersytetach w Monachium, Kolonii, Berlinie i Strasburgu, gdzie w 1899 obronił pracę doktorską rozprawę doktorską na temat centralnego jądra ludzkiego móżdżku[3]. Współpracował z profesorem Gustawem Schwalbe.

W 1903 ożenił się z Matyldą Neuberger, mieli trzy córki. Jego hobby była botanika i wspinaczka górska (szczególnie po Alpach)[2].

Kariera naukowa edytuj

Wykładał anatomię w Strasburgu od 1899 do 1918 i w Heidelbergu od 1921 do 1924. W 1928 został mianowany profesorem antropologii na Uniwersytecie we Frankfurcie nad Menem. W 1935 roku, w czasie reżimu nazistowskiego, opuścił Niemcy i objął stanowisko w Union Medical College w Pekinie (Pekin) w Chinach. W 1940 osiadł w Stanach Zjednoczonych i od 1941 aż do śmierci związany był z American Museum of Natural History w Nowym Jorku[4]; publikował prace dotyczące typologii konstytucjonalnej pitekantropów.

Wysnuł teorię na podstawie zaawansowanych szczątków z okolic Pekinu, iż mogą one należeć tylko do gatunku należącego w prostej linii do Homo sapiens. Oznaczało to, że pierwszy człowiek pojawił się w Chinach. Następnie zmienił swoją teorię i ogłosił, że człowiek narodził się w kilku miejscach jednocześnie i rozwijał się niezależnie[5].

Jego uczeń Carleton Coon, idąc tropem swojego profesora stwarza pierwszą naukową teorię, udowadniająca słuszność rasizmu.

Przypisy edytuj

  1. Weidenreich Franz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-01-10].
  2. a b W.K. Gregory, FRANZ WEIDENREICH, 1873–1948, „American Anthropologist”, 51 (1), 1949, s. 85–90, DOI10.1525/aa.1949.51.1.02a00090, ISSN 0002-7294 [dostęp 2024-01-10] (ang.).
  3. Mildord H.Wolpoff, The International Encyclopedia of Biological Anthropology, Wenda Trevathan i inni red., wyd. 1, Wiley, 11 września 2018, s. 1-3, DOI10.1002/9781118584538.ieba0517., ISBN 978-1-118-58442-2 [dostęp 2024-01-10] (ang.).
  4. Weidenreich, Franz [online], www.jewishvirtuallibrary.org [dostęp 2024-01-10].
  5. Katarzyna Kaszycka, Pochodzenie i ewolucja człowieka, „Kosmos”, t. 58 (3-4), Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, 2009, s. 565.