Fryderyk Franciszek II

Fryderyk Franciszek II (ur. 28 lutego 1823 w Ludwigslust, zm. 15 kwietnia 1883 w Schwerinie) – wielki książę Meklemburgii i Schwerinu; panował od 7 marca 1842 do 15 kwietnia 1883. Był synem wielkiego księcia Pawła Fryderyka i jego żony Aleksandry Hohenzollern.

Fryderyk Franciszek II
Ilustracja
Wielki Książę Meklemburgii i Schwerinu
Okres

od 7 marca 1842
do 15 kwietnia 1883

Poprzednik

Paweł Fryderyk

Następca

Fryderyk Franciszek III

Dane biograficzne
Dynastia

meklemburska

Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1823
Zamek Ludwigslust

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 1883
Schwerin

Ojciec

Paweł Fryderyk

Matka

Aleksandra Hohenzollern

Żona

Augusta Reuß zu Schleiz-Köstritz
od 3 listopada 1849
do 3 marca 1862

Dzieci

Fryderyk Franciszek III
Paweł Fryderyk
Maria
Mikołaj
Jan Albert
Aleksander

Żona

Anna Hessen-Darmstadt
od 12 maja 1864
do 16 kwietnia 1865

Dzieci

Anna

Żona

Maria Schwarzburg-Rudolstadt
od 4 lipca 1868

Dzieci

Elżbieta Aleksandra,
Fryderyk Wilhelm,
Adolf Fryderyk,
Henryk

Życie edytuj

Po śmierci ojca Pawła Fryderyka, Fryderyk Franciszek II. został w wielu 19 lat Wielkim Księciem Mecklenburgii-Schwerinu. Fryderyk Franciszek II. dużo podróżował. Między innymi do Rosji, Włoch oraz do Azji. Pod wpływem wydarzeń rewolucyjnych z lat 1848–1849 Fryderyk Franciszek II. zgodził się nadać księstwu konstytucję. W 1864 roku, w czasie wojny niemiecko-duńskiej otrzymał propozycję wystawienia swojego korpusu. Odmówił jednak ze względu na bliskość granicy z Danią, a także z uwagi na fakt, iż był osobistym przyjacielem króla Danii. W wojnie francusko-niemieckiej walczył jako dowódca korpusu 6. Dywizji Kawalerii (14 i 15 Brygady), a od 1 września 1870 roku jako dowódca XIII armii.

Fryderyk Franciszek II w polityce wewnętrznej do roku 1848 osiągnął niewiele. Koniecznym socjalnym i gospodarczym zmianom przeciwstawiało się nadmorskie mieszczaństwo i potentaci ziemscy jako konserwatywne siły w kraju. Dopiero wydarzenia lat 1848/49 sprawiły, iż uchylona została coraz bardziej odczuwana jako anachronizm konstytucja stanowa. Pod naciskiem meklemburskiego ruchu reformy, ze sprytnym pociąganiem za sznurki przez pierwszego ministra Ludwika von Lützow, unieważniono w sierpniu 1849 ustawę zasadniczą jako konstytucję i w Meklemburgii-Schwerin wprowadzono zasadę równości. Stara konstytucja stanowa przestała istnieć, arystokracja jako stan została zlikwidowana. Tak jak w innych częściach Niemiec, tak samo w Meklemburgii wprowadzone przez rewolucję zmiany nie trwały długo.

Fryderyk Franciszek nie mógł się przeciwstawić antyreakcyjnej falandze miejscowego rycerstwa, wielkiemu księciu von Mecklenburg-Strelitz i królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi IV (swojemu wujowi), do tego był religijnie i antydemokratycznie usposobiony przez krewnych i rodzinę. Skrupuły religijne, nacisk z wielu stron i zagrożenie z Prus, że w razie konieczności ich oddziały wkroczą do Meklemburgii-Schwerin, spowodowały zmianę obozu przez wielkiego księcia. Ostrożnie konserwatywny reformator von Lützow musiał ustąpić, restytuowano ustawę zasadniczą, stan rzeczy sprzed rewolucji w kraju został przywrócony. Kontrreakcja zwyciężyła[1].

 
Księżniczka Anna von Hessen-Darmstadt

Wraz z przystąpieniem do Związku Północnoniemieckiego w 1867 roku wprowadzono także w Meklemburgii ogólne i równe prawo wyborcze, przynajmniej dla wyborów do północnoniemieckiego Reichstagu. W wojnie francusko-pruskiej wielki książę próbował poprzez dowództwo nad oddziałami przynajmniej w dziedzinie militarnej i poza krajem osiągnąć sukces i satysfakcję, co mu w ojczyźnie, gdzie pozostawał wielokrotnie zależny od silnego rycerstwa, nie chciało się udać. Ale także tutaj Fryderyk Franciszek II był w najlepszym wypadku przeciętny, co widoczne jest w jego przekonującej korekcie (auto-) prezentacji jego osoby jako bohatera zjednoczeniowych wojen pruskich.

 
Księżniczka Augusta Reuß zu Schleiz-Köstritz

Fryderyk Franciszek II z wiary w Boga starał się stworzyć fundamentalne podstawy swojego rozumienia roli monarchy, czuł się jednak często niedostatecznie przygotowany do tego zadania[2]. Jego obstawanie przy stworzonej przez rewolucję wyższej radzie kościelnej i rozwój luteranizmu służyły chrześcijańskiej prawowitości domu wielkiego księcia i wskazują na wzmocnienie monarchistycznych wymagań jako władcy. Prywatna i charytatywna funkcja rodziny wielkiego księcia jako przykładu, która wynoszona była na zewnątrz poprzez przedstawianie jej na obrazach, pokazywana jest wraz z przebudową zamku i inscenizacją wiejskiej idylli jako azylu[3]. Wielki książę w wojnach zjednoczeniowych 1866 i 1870 istotnie przyczynił się do rozwinięcia nowoczesnej świadomości narodowej.

Małżeństwa i rodzina edytuj

Fryderyk Franciszek II. był trzykrotnie żonaty. Z wszystkich trzech małżeństw doczekał się jedenaściorga dzieci. Dużo problemów przysparzał Fryderykowi Franciszkowi II. najstarszy syn i następca tronu, przyszły wielki książę Fryderyk Franciszek III., który od dzieciństwa przewlekle chorował, przez co wymagał troskliwej opieki i specjalnego traktowania. Fryderyk Franciszek II. zmarł 15 kwietnia 1883 roku.

Potomstwo edytuj

Z pierwszego małżeństwa z księżniczką Augustą Reuß zu Schleiz-Köstritz (1822–1862), miał wielki książę sześcioro dzieci:

∞ 1879 Anastazja Romanowa (1860–1922)
  • Paweł Fryderyk (1852–1923)
∞ 1881 księżniczka Maria von Windisch-Graetz (1856–1929)
∞ Wielki Książę Włodzimierz Aleksandrowicz Romanow (1847–1909)
  • Mikołaj (1855–1856)
  • Jan Albrecht (1857–1920)
∞ 1886 księżniczka Elżbieta von Sachsen-Weimar-Eisenach (1854–1908)
∞ 1909 księżniczka Elżbieta zu Stolberg-Roßla (1885–1969)
  • Aleksander (1859–1859)

Z drugą żoną księżniczką Anną Hessen-Darmstadt (1843–1865) miał Fryderyk Franciszek II jedno dziecko:

  • Anna (1865–1882)

Z trzeciego i ostatniego małżeństwa z księżniczką Marią Schwarzburg-Rudolstadt (1850–1922) urodziło się natomiast wielkiemu księciu czworo dzieci:

  • Elżbieta (1869–1955)
∞ 1896 Wielki Książę Fryderyk August II (1852–1931)
∞ 1917 księżniczka Wiktoria Feodora Reuß (1889–1918)
∞ 1924 księżniczka Elisabeth zu Stolberg-Roßla (1885–1969)
∞ 1901 królowa Wilhelmina (1880–1962)

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Rene Wiese: Orientierung in der Moderne. Großherzog Friedrich Franz II. von Mecklenburg in seiner Zeit., Bremen 2005
  2. Rene Wiese, op. cit, S. 78
  3. Rene Wiese, op. cit, S. 98

Bibliografia edytuj

  • Nekrolog w „New York Times”. 16-04-1883. [dostęp 2010-01-18]. (ang.).
  • Ludwig von Hirschfeld: Friedrich Franz II., Grossherzog von Mecklenburg-Schwerin, und seine Vorgänger. 2 Bände, Berlin: Duncker & Humblot 1891
  • Rene Wiese: Orientierung in der Moderne. Großherzog Friedrich Franz II. von Mecklenburg in seiner Zeit., Bremen 2005, ISBN 3-86108-053-2.
  • Rene Wiese: Vormärz und Revolution: die Tagebücher des Großherzogs Friedrich Franz II. von Mecklenburg-Schwerin 1841–1854, Köln: Böhlau 2014, ISBN 978-3-412-22271-0.